Odpowiedź Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z 6 marca 2009 r. (BMK-0660-402-e:759/2009/KŚ) na pytanie DOBREJ FIRMY w sprawie umowy o pracę z pracownikiem samorządowym

Na wstępie należy podnieść, iż poniższe wyjaśnienia dotyczą jedynie obowiązujących w danym zakresie rozwiązań prawnych, MSWiA nie posiada kompetencji do rozstrzygania kwestii wynikających z indywidualnych stosunków pracy pracowników samorządowych. Ewentualne wiążące rozstrzygnięcie podniesionych wątpliwości, których istota de facto dotyczy kształtowania stosunków pracy pracowników samorządowych może być dokonane w odniesieniu do poszczególnych, indywidualnych spraw jedynie przez sądy pracy.

Kontynuując, w pierwszej kolejności należy wspomnieć, iż uregulowana w [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=292862]ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458)[/link] procedura naboru dotyczy wolnych stanowisk urzędniczych (w tym kierowniczych stanowisk urzędniczych) w jednostkach organizacyjnych samorządu terytorialnego i winna być przeprowadzana w oparciu o ustanowioną zasadę jej otwartości i konkurencyjności (vide art. 11 ust. 1 ww. aktu normatywnego).

Ustawodawca definiuje zakres pojęcia „wolne stanowisko urzędnicze (w tym wolne kierownicze stanowisko urzędnicze)” poprzez wskazanie w dyspozycji art. 12 ust. 1 tejże ustawy, że jest to stanowisko, na które, zgodnie z przepisami ustawy albo w drodze porozumienia, nie został przeniesiony pracownik samorządowy danej jednostki lub na które nie został przeniesiony inny pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, posiadający kwalifikacje wymagane na danym stanowisku lub nie został przeprowadzony na to stanowisko nabór, albo na którym mimo przeprowadzonego naboru nie został zatrudniony pracownik.

Tym samym [b]jedynie w przypadku, gdy stanowisko urzędnicze (w tym kierownicze stanowisko urzędnicze) posiada status „wolnego” pracodawca samorządowy winien mieć na uwadze dyspozycję zawartą w art. 11 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych i rozważyć zainicjowanie stosownej procedury naboru.[/b]

Jednocześnie, należy w tym miejscu wskazać, że dyspozycja art. 11 ust. 1 ww. ustawy koreluje z przepisem art. 3a ust. 1 - obowiązującej do dnia 31 grudnia 2008 r. - ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 z późn. zm.), w świetle którego, nabór kandydatów na wolne stanowiska urzędnicze, w tym na kierownicze stanowiska urzędnicze, zatrudnianych na podstawie art. 2 pkt 2 i 4 tejże ustawy (a więc na podstawie: mianowania i umowy o pracę), jest otwarty i konkurencyjny.

Stąd też w analizowanej sprawie można domniemywać, że stanowisko urzędnicze (kierownicze stanowisko urzędnicze) zostało powierzone w 2007 r. w wyniku, przeprowadzonej w danej jednostce samorządu terytorialnego, procedury naboru.

Następnie należy zauważyć, że służba przygotowawcza została wprowadzona na gruncie przepisów - obowiązującej od dnia 1 stycznia 2009 r. - ustawy o pracownikach samorządowych. Ma ona na celu teoretyczne i praktyczne przygotowanie pracownika do należytego wykonywania obowiązków służbowych i odnosi się do osób podejmujących po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym (vide art. 16 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych).

Zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych, [b]przez osobę podejmującą po raz pierwszy pracę, o której mowa w ww. art. 16 ust. 2, rozumie się osobę, która nie była wcześniej zatrudniona w jednostkach, o których mowa w art. 2 tejże ustawy, na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy i nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.[/b]

Mając na względzie treść przedmiotowego wystąpienia warto zwrócić uwagę, że ustawa o pracownikach samorządowych nie reguluje całokształtu sytuacji prawnej danej grupy pracowników i zaleca (vide art. 43 ust. 1, analogicznie art. 31 ust. 1 ustawy obowiązującej do dnia 31 grudnia 2008 r.) - w sprawach w niej nieuregulowanych - stosowanie odpowiednio przepisów [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)[/link].

Stąd też wypada wspomnieć, że umowa o pracę na czas określony (ustanowiona na gruncie art. 25 § 1 ustawy - Kodeks pracy) zakłada istnienie więzi prawnej między stronami tylko przez ściśle oznaczony okres, który jest wyznaczony wolą samych stron (już przy zawieraniu umowy strony określają moment ustania łączącego ich stosunku pracy). Wspomniana umowa jest najczęściej zawierana na okres kończący się konkretną datą kalendarzową wyznaczoną przez strony bądź poprzez wskazanie innego pewnego zdarzenia, którego zajście spowoduje rozwiązanie stosunku pracy (np.: zdarzeniem tym może być powrót do pracy zastępowanego pracownika).

Tym samym, zasadniczą cechą umowy o pracę na czas określony jest to, że co do zasady rozwiązuje się ona z mocy prawa w ustalonym przez strony terminie bez jakiegokolwiek działania lub zaniechania stron tej umowy.