Mija niedługo 30 lat od uchwalenia ustawy o samorządzie terytorialnym, którą uznać należy za akt przywracający w Polsce samorząd. Utworzenie samorządnych gmin w zasadniczy sposób zmieniło obraz Polski. Ponad 20 lat, od 1997 r., upłynęło z kolei od stworzenia fundamentów konstytucyjnych dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego. Uznając gminę za podstawową jednostkę samorządu, Konstytucja RP dopuściła jednocześnie tworzenie kolejnych szczebli samorządu terytorialnego – obecnie funkcjonuje więc 2808 gmin, powiatów i województw samorządowych i ich związków. Samorząd terytorialny uzyskał mocne podstawy ustrojowe. Konstytucja usankcjonowała samodzielność samorządu terytorialnego, czego wyrazem było w szczególności ograniczenie nadzoru nad działalnością samorządową do nadzoru nad legalnością tej działalności.