W Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie odsłonięto tablicę poświęconą pamięci Pułku Ułanów Karpackich z II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Kto był pomysłodawcą upamiętnienia żołnierzy?

Michał Wierzbowski

: Inicjatorem powstania tablicy był 96-letni płk Emil Mentel, najstarszy żyjący oficer pułku. Wspierali go krewni żołnierzy, wśród nich Stefan Wierzbowski, mój ojciec, a brat oficera pułku.

Mszę świętą odprawił ks. kardynał Kazimierz Nycz. Dlaczego akurat on?

Jego stryj zginął we Włoszech, też był ułanem II Korpusu, tylko w innym pułku. Ale wcześniej o tym nie wiedzieliśmy, bo kardynał wspomniał o tym dopiero w homilii.

Zabiegi o upamiętnienie pułku trwały kilka lat.

Cztery lata trwały starania o uzyskanie funduszy. Być może dlatego tak długo, że część osób, u których zabiegaliśmy o pomoc, zginęła w katastrofie smoleńskiej. Później sprawa utknęła w urzędach i skromna, kamienna tablica powstała wyłącznie ze zbiórki prywatnej. Wymieniamy na niej 101 żołnierzy jednostki, którzy zginęli w czasie wojny. To 12 proc. wszystkich żołnierzy pułku.

Skąd palma na proporczyku i odznace pamiątkowej?

Jednostka powstała w 1940 r. w Syrii. W 1941 r. została przekształcona w pułk. Nie miała tradycji przedwojennych. Była złożona głównie z żołnierzy, którzy zdołali przedostać się z Polski pokonanej we wrześniu 1939 r. Przeważnie ich drogi wiodły przez Karpaty, stąd jego nazwa. Byli też żołnierze przybyli z ZSRR. Mój stryj uciekł z niemieckiego więzienia, rowerem przejechał Karpaty, znalazł się na Węgrzech, później były Francja, Anglia i w końcu Syria. Walczyli w północnej Afryce w obronie delty Nilu i Tobruku.

Jedną ze słynnych bitew pułku było Passo Corno.

To było niedaleko Monte Cassino. Następnie zdobywali Anconę, wkraczali do Bolonii. Co ciekawe, razem z Polakami walczyli Włosi, którzy przeszli na stronę aliantów. Historycy mówią, że Pułk Ułanów Karpackich to jednostka, która nigdy nie przegrała bitwy. Została odznaczona Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari.