Pamiątki po Anodzie dla nowego muzeum

Dziś opłatek leży na wystawie „Kamyk na szańcu" Barbary Wachowicz. – Pamiątki po Anodzie nie opuszczą mojej wystawy – zapowiada autorka.

Rodzina Anody i Muzeum Powstania Warszawskiego rozpoczęły zbiórkę pamiątek po Janie Rodowiczu, bohaterze „Kamieni na szaniec". Rodowiczowi – żołnierzowi legendarnego batalionu „Zośka" - poświęcona ma być sala nowego muzeum w piwnicach Ministerstwa Sprawiedliwości. Tam do marca 2015 roku powstanie muzeum opowiadające powojenne losy bohaterów Armii Krajowej i komunistyczne represje wobec nich.

Zbiórka się zaczęła

W podziemiach dzisiejszego resortu, w jednej z sal (nie wiadomo dokładnie w której) Jan Rodowicz był więziony od grudnia 1948 do 7 stycznia 1949. I w tym gmachu został najprawdopodobniej zamordowany. Okoliczności jego śmierci do dziś nie zostały wyjaśnione, mimo oficjalnego procesu.

Zbiórkę pamiątek ogłosił kilka dni temu kuzyn Anody Jan Rodowicz w Muzeum Powstania Warszawskiego .

- Od tego ile tych przedmiotów uda się zebrać, zależy jakość tej wystawy. Dlatego zwracam się do wszystkich, by przekazywali pamiątki do Muzeum – mówi Jan Rodowicz.

Dziedziczką dużej części spuścizny po Anodzie jest Barbara Wachowicz, pisarka, propagatorka pamięci o bohaterach „Kamieni na szaniec".

Nagroda rodziny

W sobotę odebrała nagrodę rodziny Rodowiczów za to, że „jako pierwsza osoba w Polsce powiedziała prawdę o życiu, walce i tragicznej śmierci Jana Rodowicza i nadal kultywuje pamięć o nim". Wachowicz przyjaźniła się z matką Anody – Zofią Rodowicz, przeprowadzała z nią wywiady. Od niej otrzymała cenne przedmioty, które dziś pokazuje na wystawie „Kamyk na szańcu".

- Przekaże Pani pamiątki po Anodzie do Muzeum? – pytamy.

- Ja od razu mówię – one nie opuszczą wystawy. Nie pozwolę, żeby kolekcja „Kamyka na szańcu" została rozparcelowana – mówi „Rz" Barbara Wachowicz. – Ta wystawa wędruje po Polsce od 1991 roku i miała ponad 200 ekspozycji w dziesiątkach miast, pamiątki po Anodzie będą jej częścią, dopóki ta wystawa będzie żyć.

- A Muzeum Powstania? - Niech sami zbierają. Daj im Boże szczęście.

Dyrekcja Muzeum Powstania na razie stoi z boku. - Kwestia spuścizny jest sprawą między rodziną Rodowiczów a Barbarą Wachowicz. My nie uczestniczymy w tych rozmowach – stwierdza wicedyrektor MPW Paweł Ukielski.

A rodzina Rodowiczów łagodzi potencjalny konflikt.

- Do otwarcia muzeum w Ministerstwie Sprawiedliwości jest jeszcze dużo czasu - mówi nam bratanek bohatera Antoni Rodowicz.

Relikwie: opłatek i zegarek

Wystawę „Kamyk na szańcu" można teraz oglądać w Muzeum Niepodległości. Największą relikwią związaną z Jankiem Rodowiczem są okruchy opłatka, który matka wcisnęła mu do ręki w Wigilię 1948 roku, kiedy do domu weszli funkcjonariusze bezpieki aresztować go.

- Miała nadzieję, że tam, w więzieniu się z kimś podzieli. Nie zobaczyła go już żywego. Dopiero później, gdy wydobyła go z bezimiennego grobu, w kieszeni były okruchy - opowiada Barbara Wachowicz.

Na wystawie jest też opaska powstańcza bohatera, indeksy z czasu studiów na architekturze Politechniki Warszawskiej czy szarfy z dedykacjami z trzeciego pogrzebu, kiedy po 50 latach wyjęto szczątki z grobu, by dokonać badań. Jest też modlitewnik, podarowany Anodzie przez rodziców, który w czasie powstania zawsze nosił przy sobie.

Ale pamiątek jest więcej. Także u rodziny. Dla Wojciecha Rodowicza – kolejnego kuzyna Anody – największą relikwią jest zegarek, który mu się z Anodą kojarzy.