Jedyne takie miasto nad Wisłą - sportowe życie w Krakowie

Kraków jest jednym z najbardziej usportowionych miast w Polsce. Pod względem obiektów sportowych, liczby klubów i sukcesów ich zawodników znajduje się w czołówce. Rytm sportowego życia wyznaczają od ponad 100 lat dwa kluby: Cracovia i Wisła, jednak nie można powiedzieć, że wszystko odbywa się wyłącznie na ich stadionach, położonych po obu stronach Błoni.

Stadion wysadzony ?w powietrze

Od początku roku 2009 działa w Krakowie  Zarząd Infrastruktury Sportowej, bodaj jedyna instytucja w dużym polskim mieście, zajmująca się obiektami sportowymi gminy miejskiej, organizacją imprez sportowo-rekreacyjnych oraz inwestycjami. Taka instytucja to konieczność nie tylko ze względu na zwiększającą się liczbę ludzi, uprawiających sport dla własnej potrzeby i przyjemności. Robią to jak w innych miastach, nie muszą zapisywać się do klubu. Kraków ma inny problem, charakterystyczny dla czasów, w których każdy kawałek wolnego miejsca stanowi łakomy kąsek dla deweloperów i innych inwestorów.

Boiska klubowe i place gry ustępują miejsca biurowcom lub galeriom handlowym. W Krakowie najgłośniejszy tego rodzaju przypadek dotyczył niezwykle zasłużonego klubu Garbarnia. Jej stadion na Ludwinowie został w roku 1973 dosłownie wysadzony w powietrze, ponieważ miał pecha znajdować się w atrakcyjnym miejscu nad Wisłą. Tam, gdzie było boisko mistrza Polski z roku 1931, powstał hotel Forum, którego zresztą też już dawno nie ma. Straszą tylko ruiny, patrzące na pobliską Skałkę i oddalony nieco Wawel.

Na szczęście to był jedyny tak głośny przypadek krzywdy znanego klubu. Padają mniejsze, ale widać też gołym okiem jak bardzo sportowy Kraków się rozwija. W czerwcu w dzielnicy Czyżyny oddano do użytku największą w kraju halę sportową, na 15 tysięcy miejsc. Na inaugurację polscy siatkarze pokonali tam Brazylię. Hala stanie się jesienią jednym z obiektów mistrzostw świata w siatkówce, a w przyszłym roku - mistrzostw Europy w piłce ręcznej.

Wprawdzie Kraków nie został gospodarzem mistrzostw Europy w piłce nożnej, ale wiele na nich zyskał. Uczestnicy turnieju trenowali na stadionach Wisły, Cracovii i Hutnika.

Stadion Wisły, którego budowa wyjątkowo się ślimaczyła i pochłonęła kwoty znacznie większe od przewidywanych, może pomieścić 33 tys. widzów. Zakładano, że tutaj odbędzie się ceremonia otwarcia zimowych igrzysk olimpijskich w roku 2022, ale mieszkańcy odrzucili w referendum pomysł organizacji tych zawodów. Stadion Cracovii jest o połowę mniejszy, ale też odpowiada potrzebom kibiców. W swojej klasie należy do najładniejszych w Polsce. Obydwa powstały na miejscu starych, historycznych obiektów. Stadion Cracovii, gdzie na mecze przychodził Karol Wojtyła, znajduje się w tym samym miejscu od ponad 100 lat. W Polsce nie ma drugiego takiego boiska o równie bogatej tradycji sportowej.

Są miasta, w których działa więcej niż jeden klub piłkarski w ekstraklasie lub pierwszej lidze, ale nigdzie, jak w Krakowie, nie ma dwóch nowoczesnych stadionów, zbudowanych w ostatnich latach, zgodnie z najnowocześniejszymi standardami. Nie ma ich w Warszawie, Poznaniu, Łodzi. Jedynie Gdynia, Gdańsk i Sopot (z halą Ergo Arena na granicy), ale to już jako Trójmiasto.

Ponadstuletnia rywalizacja

Kraków to nieustająca rywalizacja Wisły i Cracovii. Począwszy od tego, który z tych klubów był pierwszy. Obydwa powstały w roku 1906 i są najstarszymi na terenie Polski w dzisiejszych granicach. I chociaż dowody wskazują na starszeństwo Cracovii o kilka miesięcy, w Wiśle je kwestionowano. Ostatecznie tej spornej kwestii już w rozmowach się nie podnosi.

Pozostały inne. Po wojnie Cracovia padła ofiarą komunistów, a Wisła, stając się klubem milicji i służb specjalnych, opływała w dostatki. W Warszawie było podobnie. Legia to wojsko, Gwardia - milicja, a Polonii, jak Cracovii, wyznaczono miejsce na dole hierarchii. Sportowcy nie mieli z tym nic wspólnego, ale powstały podziały między kibicami, ich echo odzywa się do dziś, chociaż chuligani obydwu klubów biegający z maczetami po Kurdwanowie i innych osiedlach nie mogą pamiętać milicji. Kraków to jedyne miasto w Polsce, gdzie efektem starć kibiców są ofiary śmiertelne.

Opieka milicji wyszła Wiśle na dobre. Przed wojną jej rywalizacja z Cracovią kończyła się zwycięstwem raz jednej, raz drugiej strony. W okresie PRL liczyła się Wisła. Kojarzyła się przez lata nie tylko z piłkarzami, ale przede wszystkim z koszykarzami. Klub miał zresztą wiele innych sekcji, których zawodnicy walczyli o tytuły mistrzów kraju.

Dziś, kiedy decyduje rachunek ekonomiczny, takich klubów już nie ma. Sekcje piłkarskie, jako najbardziej dochodowe,opuściły stare struktury, stając się spółkami akcyjnymi. Wisła i Cracovia dobrze na tym wyszły, ponieważ mają wiarygodnych i bogatych właścicieli. Wisła od roku 1997 należy do mającej siedzibę w Myślenicach spółki Tele-Fonika Bogusława Cupiała a Cracovia -  w dwóch trzecich do spółki Comarch, której właścicielem jest Janusz Filipiak. Jego małżonka jest właścicielem restauracji Wierzynek, co mówi coś o krakowskich tradycjach sportowo-gastronomicznych. W XXI wieku Wisła pod względem liczby tytułów mistrza Polski (siedem) bije na głowę konkurentów. Dziś jednak i ona przechodzi kryzys finansowy. Inne krakowskie kluby na ogół ledwo wiążą koniec z końcem, chociaż wzrasta liczba tych, którym pomaga miasto.