Kronika wydarzeń roku 1989 na Węgrzech

Kalendarium wydarzeń, które poprzedzały upadek komunizmu na Węgrzech.

Aktualizacja: 21.11.2019 15:44 Publikacja: 21.11.2019 15:37

Niezależne od władzy komunistycznej obchody 15 marca (rocznica węgierskiego powstania narodowego i w

Niezależne od władzy komunistycznej obchody 15 marca (rocznica węgierskiego powstania narodowego i walki o wolność 1848-1849 r.) zorganizowane przez nowe partie opozycyjne, Plac Wolności, przed siedzibą Telewizji Węgierskiej, Budapeszt, 15 marca 1989 r.

Foto: FORTEPAN / dar. ÁGNES VÉSZI

28 I Imre Pozsgay, czołowa postać reformatorskiego skrzydła Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (WSPR), oznajmia w Węgierskim Radiu, że wydarzenia roku 1956 były nie kontrrewolucją, lecz powstaniem ludowym.

10–11. II KC WSPR zajmuje stanowisko popierające wprowadzenie systemu wielopartyjnego.

22 III Partie opozycyjne powołują do życia Okrągły Stół Opozycji, aby w rozmowach móc wystąpić naprzeciwko monopartii jako jednomyślny partner.

29 III Na parceli nr 301 na cmentarzu Rákoskeresztúr w Budapeszcie rozpoczyna się ekshumacja ciał ofiar straconych w procesie Imre Nagya, które zostały tam pochowane w nieoznakowanych grobach.

19 IV Na posiedzeniu Okrągłego Stołu Opozycji zapada decyzja o rozpoczęciu rozmów z WSPR w kwestii uregulowań prawnych związanych z transformacją ustrojową Węgier w państwo demokratyczne oraz terminu wyborów parlamentarnych.

2 V Na granicy węgiersko-austriackiej rozpoczyna się demontaż umocnień.

8-9 V Na posiedzeniu KC WSPR János Kádár, z uwagi na stan zdrowia, zostaje zwolniony ze wszystkich funkcji.

13 V Na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Ministrów zostaje zawieszona w trybie natychmiastowym budowa zapory wodnej na Dunaju Gabczykowo-Nagymaros.

27 V Międzynarodowy Fundusz Walutowy tymczasowo wstrzymuje przekazanie ostatniej raty aktualnej linii kredytowej uruchomionej dla Węgier, z uwagi na fakt, że Budapeszt nie wypełnił podjętych zobowiązań.

8 VI Ogłoszenie zniesienia od kolejnego roku szkolnego obowiązku nauczania języka rosyjskiego.

13 VI Rozpoczynają się rozmowy Narodowego Okrągłego Stołu, z udziałem WSPR, Okrągłego Stołu Opozycji i tzw. trzeciej strony (związanych z monopartią satelickich organizacji politycznych i ruchów społecznych).

16 VI Na ceremonii pogrzebowej na placu Bohaterów w Budapeszcie setki tysięcy ludzi składają hołd Imre Nagyowi i jego współtowarzyszom – męczennikom.

6 VII Sąd Najwyższy unieważnia wyroki wydane na oskarżonych w procesie Imre Nagya, a wobec niestwierdzenia przestępstwa skazanych uniewinnia. Tego samego dnia umiera János Kádár.

14 VII Setki tysięcy ludzi żegnają Kádára w siedzibie KC WSPR, gdzie wystawiono trumnę z jego ciałem, a kilkadziesiąt tysięcy osób towarzyszy mu w ostatniej drodze.

14 VIII Ambasada RFN w Budapeszcie zostaje tymczasowo zamknięta, ponieważ nie jest już w stanie przyjąć więcej obywateli NRD zgłaszających się tam z zamiarem emigracji.

10 IX Rząd węgierski ogłasza, że od następnego dnia zezwala obywatelom Niemiec Wschodnich na opuszczenie Węgier i wyjazd do krajów zachodnich. Z tej możliwości skorzysta około 60–70 tysięcy osób.

18 IX Kończą się rozmowy Narodowego Okrągłego Stołu, rodzi się porozumienie dotyczące programu pokojowej transformacji ustrojowej, rozpisania wolnych wyborów z udziałem wielu partii.

7 X Monopartia dokonuje samorozwiązania. Węgierska Partia Socjalistyczna, jako następca prawny WSPR, dziedziczy jej majątek.

23 X Mátyás Szűrös, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, tymczasowy prezydent, proklamuje z balkonu parlamentu powstanie Republiki Węgierskiej.

26 XI Z inicjatywy kilku partii opozycyjnych, w tym Związku Wolnych Demokratów oraz Fideszu, odbywa się ogólnokrajowe referendum, w wyniku którego dopiero po wyborach parlamentarnych zostanie wybrany prezydent Węgier.

22 XII Mátyás Szűrös wyznacza termin wyborów parlamentarnych na 25 marca następnego roku.

28 I Imre Pozsgay, czołowa postać reformatorskiego skrzydła Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (WSPR), oznajmia w Węgierskim Radiu, że wydarzenia roku 1956 były nie kontrrewolucją, lecz powstaniem ludowym.

10–11. II KC WSPR zajmuje stanowisko popierające wprowadzenie systemu wielopartyjnego.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Wydarzenia
RZECZo...: powiedzieli nam
Wydarzenia
Nie mogłem uwierzyć w to, co widzę
Wydarzenia
Polscy eksporterzy podbijają kolejne rynki. Przedsiębiorco, skorzystaj ze wsparcia w ekspansji zagranicznej!
Materiał Promocyjny
Jakie możliwości rozwoju ma Twój biznes za granicą? Poznaj krajowe programy, które wspierają rodzime marki
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Wydarzenia
Żurek, bigos, gęś czy kaczka – w lokalach w całym kraju rusza Tydzień Kuchni Polskiej