Polityczne pomysły na zmiany w nauce. Plany partii przed wyborami

Partie opozycyjne planują podwyżki dla pracowników naukowych. PiS myśli o zmianach w przyznawaniu grantów.

Publikacja: 29.09.2023 03:00

Polityczne pomysły na zmiany w nauce. Plany partii przed wyborami

Foto: Adobe Stock

Choć temat zmian w edukacji w czasie tej kampanii wyborczej pojawia się regularnie, w programach ugrupowań startujących w wyborach o nauce na poziomie wyższym mówi się niewiele. – Mam wrażenie, że osoby, które powinny o sytuacji w nauce mówić głośno, jakoś ten temat omijają. Być może dlatego, że w środowisku naukowym zauważalne jest coraz mniejsze utożsamianie się z uczelniami. Działalność akademicka to dziś bardziej hobby niż praca zawodowa – mówi Iga Kazimierczyk, prezeska fundacji „Przestrzeń dla Edukacji”.

Coś jednak jest. – 100 konkretów na 100 dni zawiera dwa punkty dotyczące zmian w szkolnictwie wyższym – mówi Katarzyna Lubnauer, posłanka i kandydatka z listy Koalicji Obywatelskiej. Jak mówi „Rzeczpospolitej”, uczelnie muszą mieć przywróconą autonomię, trzeba też zmienić zasady ewaluacji nauki. – Zweryfikujemy wykaz czasopism punktowanych przy poszanowaniu ustawowej roli Komisji Ewaluacji Nauk. Nie może być tak, że wysoka punktacja zależy od widzimisię ministra – mówi Lubnauer. Zwraca także uwagę na to, że trzeba uważnie przyjrzeć się nowo powstałym wydziałom lekarskim, by być pewnym, że spełniają one najwyższe standardy nauczania, bo to jest ważne dla pacjentów.

Edukacja: Jakie pomysły przedstawiają partie przed wyborami?

KO zwraca także uwagę na niskie zarobki pracowników naukowych. – Aż 40 proc. pracowników PAN zarabia na poziomie płacy minimalnej. Pensja asystenta to tylko o 5 zł więcej, niż wynosi najniższa krajowa – mówi Lubnauer.

Czytaj więcej

Organizacje pozarządowe chcą odciąć Przemysława Czarnka od 700 mln zł z funduszy unijnych

Wynagrodzenia pracowników naukowych jest też w programie Lewicy. „Podwyżki mają dotyczyć w pierwszej kolejności adiunktów, asystentów i pracowników uczelni niebędących nauczycielami akademickimi. Partia chce także zwiększyć nakłady na badania i rozwój do poziomu 3 proc. PKB i przenieść nacisk z grantowego i konkursowego systemu finansowania uczelni i badań na rzecz wyższego finansowania działalności statutowej” – napisano w nim. – Na uczelni nigdy nie zarabiało się rewelacyjnie, ale naukowcy mieli poczucie, że jest ciekawie. Dziś, z uwagi na warunki pracy, stała się ona dla wielu udręką – mówi Maciej Gdula z Lewicy, nauczyciel akademicki. Jak dodaje, zmiany w szkolnictwie wyższym należy rozpocząć od przeprowadzenia audytu. – Musimy ocenić zmiany wprowadzone przez PiS i wcześniej PO oraz na tej podstawie opracować system reform – wyjaśnia Gdula.

Lewica obiecuje także wzmocnienie pionu administracyjnego na uczelniach, by odciążyć akademików w pracach biurokratycznych. Zapowiada także zwiększenie ochrony przed molestowaniem seksualnym i dyskryminacją ze względu na płeć.

PiS proponuje zmianę systemu rekrutacji na studia zawodowe w taki sposób, by podczas naboru uwzględnić wyniki egzaminu zawodowego. Chce także uruchomić nowe kierunki związane z bezpieczeństwem energetycznym państwa i energetyką jądrową. Zapowiada też program grantów w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych oraz reformę systemu grantowego w ramach Narodowego Centrum Nauki.

Trzecia Droga z kolei zapowiada jednak wprowadzenie akademików za złotówkę. A Konfederacja w swoim programie w ogóle nie uwzględniła kwestii nauki.

Choć temat zmian w edukacji w czasie tej kampanii wyborczej pojawia się regularnie, w programach ugrupowań startujących w wyborach o nauce na poziomie wyższym mówi się niewiele. – Mam wrażenie, że osoby, które powinny o sytuacji w nauce mówić głośno, jakoś ten temat omijają. Być może dlatego, że w środowisku naukowym zauważalne jest coraz mniejsze utożsamianie się z uczelniami. Działalność akademicka to dziś bardziej hobby niż praca zawodowa – mówi Iga Kazimierczyk, prezeska fundacji „Przestrzeń dla Edukacji”.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Wybory
Łukasz Mejza dostał się do Sejmu. Za jego sukcesem miała stać siatka fikcyjnych kont w internecie
Materiał Promocyjny
Budowa farm wiatrowych i fotowoltaicznych
Wybory
Marszałek senior: Już 20 listopada Donald Tusk może być premierem
Wybory
Paweł Kukiz nie chce do PiS. Na czym polega spór?
Wybory
Pierwszy sondaż partyjny po wyborach: PiS na czele, spada mobilizacja
Wybory
Orędzie prezydenta Andrzeja Dudy. Sawicki marszałkiem seniorem, Morawiecki ma formować rząd
Materiał Promocyjny
Razem dla Planety, czyli chemia dla zrównoważonej przyszłości