Nowelizacja kodeksu postępowania administracyjnego z 11 sierpnia 2021 r. nadal wywołuje kontrowersje, nie tylko w sferze dyplomatycznej. W teorii to wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2015 r. (sygn. P 46/13), stwierdzającego niekonstytucyjność art. 156 § 2 k.p.a. w zakresie, w jakim pozwala na stwierdzenie nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa, gdy od wydania decyzji nastąpił znaczny upływ czasu, a była podstawą nabycia prawa lub ekspektatywy.
Abstrahując od ocen, czy państwo polskie miało prawo wprowadzić rozwiązania, które miały przeciwdziałać tzw. dzikiej reprywatyzacji, pewne rozwiązania budzą wątpliwości.
Ma je m.in. rzecznik praw obywatelskich prof. Marcin Wiącek. A konkretnie chodzi o konstytucyjność wygaszenia także toczących się już spraw reprywatyzacyjnych, o czym wspomniał w „Dzienniku Gazecie Prawnej".
Czytaj też:
Radca prawny: Skandaliczna i cyniczna nowelizacja kpa
– Rozważam zaskarżenie art. 2 ustawy nowelizującej, tj. przepisów nakazujących stosować nowe prawo do spraw będących w toku. Co do meritum, czyli nowego brzmienia art. 156 k.p.a., nie mam zastrzeżeń – mówi „Rz" prof. Wiącek.
Zgodnie z tą nowelą, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji wydanej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa upłynęło 30 lat, nie będzie możliwe wszczęcie postępowania o jej unieważnienie. Ta nowa zasada dotyczy również postępowań administracyjnych o stwierdzenie nieważności wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji ostateczną decyzją lub postanowieniem.
Postępowania takie wszczęte po upływie 30 lat od doręczenia lub ogłoszenia decyzji czy postanowienia i niezakończone ostatecznie przed wejściem w życie nowelizacji zostaną umorzone z mocy prawa.
W praktyce oznacza to wygaszenie licznych prowadzonych już postępowań reprywatyzacyjnych. I są głosy, że to naruszenie praw osób, których sprawy już się toczą i będą mogły dochodzić swoich racji przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Pojawia się tylko pytanie, czy żeby skorzystać z tej opcji, trzeba będzie poczekać na odpowiedź polskiego TK. W ocenie RPO nie.
Sprawdzona, pogłębiona i kompleksowa wiedza dla MŚP
– Moim zdaniem w celu złożenia skargi do ETPC nie jest konieczne czekanie na ewentualny wyrok TK. Skargę można złożyć po prawomocnym zakończeniu postępowania sądowego. Gdy chodzi o osoby objęte przepisami przejściowymi, to są podstawy do złożenia skargi na naruszenie prawa do ochrony mienia – uważa prof. Marcin Wiącek.
