Aby uzyskać dostęp do danych meldunkowych konkretnego mieszkańca i uzyskać np. jego adres zamieszkania ze zbioru PESEL, trzeba mieć interes prawny. Sam zamiar wniesienie powództwa cywilnego przeciwko mieszkańcowi gminy to jednak za mało, aby takie dane uzyskać.
Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zapadł 9 czerwca 2016 r.
Stan faktyczny
Spółka Tenali Investments chciała wystąpić przeciwko członkom stowarzyszenia ekologicznego Światowid z powództwem cywilnym z art. 493 kodeksu cywilnego. Chciała bowiem, aby sąd cywilny zobowiązał te osoby do zaprzestania działań, które hamują realizowane przez spółkę inwestycje i w efekcie mogą jej wyrządzić szkodę.
Ponieważ nie posiadała adresów tych osób, wystąpiła do prezydenta Warszawy o ich udostępnienie ze zbiorów meldunkowych.
Miasto odmówiło. Decyzję tę utrzymał w mocy wojewoda mazowiecki, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 24 czerwca 2014 r. skargę spółki na decyzje organów administracji oddalił. W ocenie sądu bowiem spółka nie udowodniła w postępowaniu, że dysponuje interesem prawnym uzasadniającym udzielenie jej takich danych osobowych. W ocenie sądu bowiem dopiero w momencie wniesienia pozwu do sądu i jego zwróceniu do uzupełnienia z powodu braków formalnych (brak adresu pozwanego) taki interes prawny spółka by miała (sygn. IV SA/Wa 960/14 ).
Kasacja oddalona
Tenali Investments wyrok I instancji zaskarżyła kasacyjnie do NSA.
– Przedstawiona przez WSA argumentacja jest błędna i w efekcie prowadzi do pozbawienia spółki prawa do sądu – argumentował Michał Jabłoński, adwokat.
Dlatego w ocenie skarżącej sam zamiar wniesienia powództwa powinien być traktowany jako posiadanie interesu prawnego.
– Dane osobowe pozwanego nie są też zagrożone, bo wykorzystując je niezgodnie ze wskazanym we wniosku celem, spółka naraziłaby się na odpowiedzialność karną – argumentował mecenas Jabłoński.
Konkurs dla startupów i innowacyjnych firm
Argumenty NSA nie przekonały.
– Nie można uznać legitymacji prawnej podmiotu, który uzasadnia swój interes prawny zdarzeniami i okolicznościami mającymi nastąpić w przyszłości lub które zamierza podjąć w przyszłości – uzasadniała Barbara Adamiak, sędzia NSA. – Interes prawny musi być skonkretyzowany w chwili żądania udostępnienia danych – argumentowała.
Sygn. akt II OSK 2863/14
Opinia dla „Rz"
Grzegorz Sibiga, Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk
Zgadzam się z sądem. Ustawodawca przewiduje rygorystyczny warunek udostępnienia danych o zameldowaniu, bo wnioskodawca musi wykazać w tym swój interes prawny. Interes ten musi realnie istnieć w momencie udostępniania, a nie znajdować swoje uzasadnienie jedynie w zamierzonych działaniach wnioskodawcy. Gdyby przyjąć odmienny pogląd, to niezwykle proste byłoby uzyskanie danych adresowych każdego z nas. Wystarczyłoby podnieść, że są one niezbędne do planowanego wniesienia środka prawnego, a przecież zamiar ten nie musi być wcale zrealizowany. Wówczas ochrona tych danych osobowych byłaby iluzoryczna.
