Gminna moneta to tylko akcja marketingowa

Prawo do ustanawiania przez jednostki samorządu terytorialnego własnych herbów, flag, emblematów oraz insygniów wynika z przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=98CBE5EBBD3BB22FA103D8379077AF00?n=1&id=75771&wid=316126]ustawy o odznakach i mundurach[/link]. Podjęcie uchwał w tych sprawach należy do wyłącznej kompetencji właściwej rady (sejmiku). Należy pamiętać jednak, że organ stanowiący nie ma w tej materii pełnej swobody.

[srodtytul]Konieczna opinia[/srodtytul]

Gminne symbole – takie jak flaga czy herb – muszą być bowiem zgodne z miejscową tradycją historyczną, a ponadto ich wzór musi zostać stworzony zgodnie z zasadami heraldyki (nauka o herbach i rodach szlacheckich) i weksylologii (nauka zajmująca się dziejami i znaczeniami chorągwi, sztandarów, bander i flag).

O tym, czy wzór zaproponowanego symbolu jest właściwy, nie decyduje rada (sejmik), ale minister spraw wewnętrznych i administracji, a w zasadzie działający przy nim organ opiniodawczo-doradczy, jakim jest komisja heraldyczna.

Negatywna opinia wydana przez komisję heraldyczną niweczy uchwałę rady w sprawie gminnych symboli.

Takie stanowisko potwierdza chociażby [b]wyrok NSA z 25 maja 2006 r. (I OSK 462/06)[/b], w którym sąd stwierdził, że tylko opinia pozytywna ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wydana na podstawie stanowiska komisji heraldycznej, stwierdzająca, że wzory przedstawionych do zaopiniowania symboli są zgodne z zasadami heraldyki, weksylologii i miejscową tradycją historyczną, daje podstawę organowi stanowiącemu danej jednostki samorządu terytorialnego do podjęcia uchwały o ustanowieniu herbu, flagi czy innych symboli.

[srodtytul]Prawo miejscowe[/srodtytul]

Gminne rady, podejmując uchwały w sprawie herbu, flagi oraz innych gminnych symboli, bardzo często określają w nich również zasady korzystania

z tych symboli. Ponieważ uchwały te określają również, na jakich zasadach herb, flaga i inne gminne symbole mogą być wykorzystywane przez wszelkie zainteresowane podmioty, gminy nadają im charakter prawa miejscowego. Na tle, czy gminy mogą podejmować uchwały, powszechnie obowiązujące, określające zasady korzystania z gminnych symboli, powstał spór.

Na ten temat wypowiedział się ostatnio [b]Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 listopada 2009 r. (II OSK 1331/09)[/b]Stwierdził m.in., że uchwała w sprawie herbu gminy nie ma charakteru wewnętrznego, ale jedynie spełnia cechy przypisane aktowi prawa miejscowego. Jak wynika bowiem z treści art. 40 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 18 ust. 2 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=512F65F173403AC5E1A4E1EF81BFB34B?id=163433]ustawy o samorządzie gminnym[/link], do wyłącznej kompetencji rady należy uchwalanie statutu gminy.

Jednocześnie sąd stwierdził, że przepis ten nie stanowi o wyłączności regulacji w statucie gminy całości materii ustroju wewnętrznego gminy. Rozważając zakres materii regulacji ustroju wewnętrznego gminy, nie można do tej materii nie zaliczyć podejmowania uchwał w sprawach herbu dotyczących nadania herbu oraz zasad i warunków jego używania .

Sąd podzielił zatem stanowisko zaprezentowane w [b]wyroku z 24 marca 2009 r. przez NSA (II OSK 1453/08)[/b], który uznał, że zasady korzystania z herbu gminy nie mogą być określone w statucie. Nie wynika z tego jednak, że rada nie jest uprawniona do podejmowania uchwał w tej sprawie.

[srodtytul]Zgoda wójta i umowa[/srodtytul]

Co zatem w takiej uchwale zapisać? Przede wszystkim zasady, na jakich herb może być wykorzystywany przez mieszkańców czy lokalnych przedsiębiorców. Zwłaszcza ci ostatni bardzo chętnie posługują się tym symbolem, aby podkreślić związek ich produktu z określonym terenem.

Podejmując uchwałę określającą zasady korzystania z herbu, rada może wskazać przede wszystkim, jakie podmioty są uprawnione do korzystania z jego wersji reprezentacyjnej, czyli tej, z której korzystają lokalne władze, umieszczając go na budynkach urzędu gminy, jej jednostek organizacyjnych, pieczęciach urzędowych, materiałach promocyjnych (mapach, folderach czy tablicach z planem gminy).

Do umieszczania herbu w wersji reprezentacyjnej można również upoważnić działające na terenie gminy organizacje i stowarzyszenia.

Uchwała powinna określać również zasady korzystania z tzw. użytkowej wersji herbu, czyli przeznaczonej właśnie do komercyjnego wykorzystania tego symbolu.

Taki sposób używania herbu gminy może być uzależniony od uzyskania zgody wójta oraz być związany z koniecznością podpisania stosownej umowy z władzami gminy.

[srodtytul]Lokalne bony towarowe[/srodtytul]

Umieszczenie herbu gminy na produkowanych na jej terenie wyrobach jest niewątpliwie promocją. Konsumenci zapoznają się bowiem w ten sposób z miejscem pochodzenia danego produktu, a przez to i sama gmina staje się im znana. Podobnie jest z emitowanymi przez jednostki samorządu terytorialnego pieniędzmi.

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że lokalne dukaty, funty zbójnickie, merki i inne monety nie mogą być traktowane jako obowiązujące na danym terenie znaki pieniężne. Żadna bowiem gmina ani inna jednostka samorządu terytorialnego nie posiada praw do emitowania własnej waluty.

Jest to przywilej przysługujący tylko i wyłącznie Narodowemu Bankowi Polskiemu. Czym więc zatem jest ten „gminny pieniądz”? Jest to nic innego jak bon towarowy.