Jak powiat może udzielić dotacji dla niepublicznej placówki zdrowia?

- Nasz powiat zamierza udzielić dotacji dla niepublicznej placówki zdrowia sp. z o.o. na zakup sprzętu medycznego. Czy właściwym więc będzie podjęcie uchwały przez radę powiatu na podstawie ustawy o działalności leczniczej i art. 12 pkt 11 ustawy o samorządzie powiatowym?

Nie.

Analiza podanej problematyki wymaga odniesienia się do różnych regulacji prawnych, a zasadniczo do ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej oraz posiłkowo do wspomnianego art. 12 pkt 11 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Jeśli chodzi o ww. przepis ustawy samorządowej, to ustawodawca postanowił tam, że do wyłącznej właściwości rady powiatu należy podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady powiatu. Warto zauważyć, że ten przepis odsyła do regulacji innych aktów prawnych, które dopiero mają stanowić źródło materialnoprawne do podjęcia uchwały przez radę powiatu. Samodzielnie – bez takiej źródłowej regulacji – ów przepis nie może stanowi o dopuszczalności określonych działań rady powiatu.

W dalszej kolejności przytoczenia wymagają stosowne regulacje ustawy o działalności leczniczej. Chodzi tu przede wszystkim o art. 114 ust. 1 pkt 3 oraz art. 115 ust. 3 tej ustawy. Wynika z nich, że podmiot wykonujący działalność leczniczą może otrzymać środki publiczne z przeznaczeniem na inne niż określone w pkt 1 inwestycje, w tym zakup aparatury i sprzętu medycznego. Na realizację zadań, o których mowa w art. 114 ust. 1 pkt 1-6, podmioty wykonujące działalność leczniczą mogą uzyskać od podmiotu, o którym mowa w ust. 1, z wyjątkiem uczelni medycznej, dotację w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, z zastrzeżeniem ust. 4. Podmiotem udzielającym dotacji może być zaś m.in. jednostka samorządu terytorialnego, czyli przykładowo powiat. Zatem, niewątpliwie powiat jest uprawniony do przekazania w formie dotacji środków pieniężnych na rzecz podmiotu leczniczego, w tym przypadku spółki z o.o.

A skoro już przesądzono o prawnej dopuszczalności dotowania placówki medycznej, to niezbędne jest ustalenie metodologii postępowania powiatu, a dokładniej jego organów. W tym zakresie pomocne będzie stanowisko wyrażone w uchwale Nr 101/2018 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z 1 sierpnia 2018 r. Tam – w zbliżonym stanie faktycznym – wskazano m.in. że podjęcie uchwały w tym zakresie przez radę powiatu – jest pozbawione podstawy prawnej. Jak bowiem zaznaczono: „Żaden z obowiązujących przepisów, a w szczególności żaden z powołanych w  podstawie prawnej uchwały nie stanowi delegacji dla organu stanowiącego do podjęcia odrębnej uchwały w sprawie udzielenia dotacji dla podmiotu wykonującego działalność leczniczą". Dalej podkreślono nadto, że podstawą przekazania dotacji dla ww. podmiotu stanowią wydatki określone przez radę powiatu – lecz w samej uchwale budżetowej powiatu.

Podobnie wskazano w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 13 stycznia 2016 r. (Nr 1/52/ 2016), gdzie wprost podkreślono, że na realizację zadań wymienionych w podanych przepisach podmiot wykonujący działalność leczniczą może otrzymać „wsparcie finansowe" w formie dotacji celowej od jednostki samorządu terytorialnego. W takim przypadku przepisy nie przewidują podjęcia przez organ stanowiący odrębnej uchwały. Wymagane jest natomiast zaplanowanie odpowiednich wydatków w budżecie i zawarcie umowy pomiędzy dotującym a dotowanym.

Uzupełniająco dodać należy, że faktyczne udzielenie owej dotacji nastąpi na podstawie art. 250 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Z przepisu tego wynika, że zarząd jednostki samorządu terytorialnego, udzielając dotacji celowej, w tym jednostce sektora finansów publicznych, w przypadku gdy odrębne przepisy lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji, zawiera umowę, która określa w szczególności:

- wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są przekazywane środki dotacji;

- termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;

- termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej, z tym że termin ten nie może być dłuższy niż terminy zwrotu określone w niniejszym dziale.

—Marcin Nagórek, radca prawny

WNIOSEK

Dotacja winna zostać zaplanowana dla podmiotu leczniczego w stosownej uchwale w sprawie zmiany budżetu powiatu. Podjęcie odrębnej uchwały w tym zakresie byłoby prawnie wadliwe. Takie też stanowisko wynika z ww. uchwał regionalnych izb obrachunkowych.

podstawa prawna: ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 160 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 995 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 2077 ze zm.)