Reklama

SN wskazał, jak waloryzować sumę gwarancyjną z OC

Ważna, szczególnie dla ciężko poszkodowanych w wypadkach drogowych, jest wysokość sumy gwarancyjnej dla obowiązkowego OC komunikacyjnego. Suma ta określona w przepisach w chwili orzekania nie może stanowić jedynego kryterium jej waloryzacji.

Publikacja: 15.01.2025 14:33

SN wskazał, jak waloryzować sumę gwarancyjną z OC

Foto: Adobe Stock

To sedno środowej uchwały siedmiu sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego. Kwestia sumy gwarancyjnej, która co kilka lat rośnie, ma zastosowanie zwłaszcza w sprawach dotyczących osób ciężko poszkodowanych w wypadkach i długo pobierających
świadczenia, kiedy dochodzi do jej tzw. wyczerpania.

Tragiczny wypadek, a suma gwarancyjna okazała się niewystarczająca

Kobieta ciężko poszkodowana w 2002 r. w wypadku samochodowym wystąpiła do sądu o ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu OC sprawcy wypadku. Chodziło właśnie o waloryzację tzw. sumy gwarancyjnej, która tę odpowiedzialność ubezpieczeniową ogranicza. W okresie gdy doszło do tragicznego wydarzenia, kwota sumy gwarancyjnej była znacząco niższa niż obecnie.

Sądy Okręgowy i Apelacyjny w Łodzi uwzględniły żądanie kobiety, przyjmując za podstawę podwyżki sumę gwarancyjną obowiązującą na dzień orzekania. W uzasadnieniu sądy wskazały, że wzrost zamożności społeczeństwa, a także wzrost cen towarów i wyższa ochrona pokrzywdzonych w UE spowodowały konieczność przyjęcia norm prawnych w wyższym stopniu chroniących ubezpieczonych. Jedną z takich norm jest właśnie suma gwarancyjna, która co kilka lat jest zwiększana, jednak to nie wyłącza zastosowania waloryzacji sumy gwarancyjnej.

Czytaj więcej

Ważny wyrok Sądu Najwyższego o szacowaniu szkody z OC

Ubezpieczyciel odwołał się do Sądu Najwyższego

Pozwane towarzystwo ubezpieczeniowe nie dało za wygraną i zwróciło się do Sądu Najwyższego. Trójkowy skład orzekający miał wątpliwości, czy zastosowana przez łódzkie sądy waloryzacja była trafna, ponieważ kluczowym powodem jej dokonania było wprowadzenie wyższej sumy gwarancyjnej, a zmiana przepisów nie jest jednak przesłanką do dokonania waloryzacji świadczenia. Nie jest to bowiem nadzwyczajna zmiana stosunków w rozumieniu art. 3571 kodeksu cywilnego. Ze względu na wagę tego zagadnienia skład trójki sędziów SN zwrócił się o jego rozstrzygnięcie przez szerszy skład.

Reklama
Reklama

Pełnomocnik towarzystwa ubezpieczeniowego, radca prawny Jakub Pokrzywniak, argumentował, że wzrost cen w tamtych latach wynosił rocznie kilka procent, a podwyżki sumy gwarancyjnej sięgały kilkuset procent, więc oparcie się tylko na wzroście sumy gwarancyjnej uderza w ubezpieczycieli.

Pełnomocnik poszkodowanej, adwokat Wojciech Wlazło, wskazywał z kolei, że Unia Europejska przed określeniem podwyżki sumy gwarancyjnej bada zachodzące zmiany kosztów likwidacji szkód, dokonując waloryzacji sumy gwarancyjnej.

Czytaj więcej

Czy odszkodowanie z OC po samodzielnej naprawie ma obejmować VAT?

Przy waloryzacji sumy gwarancyjnej trzeba brać pod uwagę różne kryteria

Sąd Najwyższy, podejmując uchwałę, stwierdził, że wysokość sumy gwarancyjnej dla obowiązkowego ubezpieczenia OC komunikacyjnego, określona w przepisach obowiązujących w chwili orzekania, nie może stanowić jedynego kryterium waloryzacji na podstawie art. 3571 kodeksu cywilnego.

Piotr Telusiewicz, sędzia sprawozdawca, powiedział w uzasadnieniu, że przy waloryzacji sumy gwarancyjnej (podwyższaniu) kwoty odpowiedzialności ubezpieczyciela należy uwzględniać także interesy obu stron: poszkodowanego i ubezpieczyciela, m.in. koszty leczenia, kursy walut, warunki majątkowe w danej społeczności oraz szerzej zasady współżycia społecznego (słuszności).

Teraz do trójkowego składu Sądu Najwyższego będzie należało ustalenie, czy powódce należy się, czy nie podwyższenie sumy gwarancyjnej.

Reklama
Reklama

Sygn. akt III CZP 17/24

Opinia dla "Rzeczpospolitej"

Prof. Marcin Orlicki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, radca prawny

Podwyższenie sumy gwarancyjnej w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych ma skutek wyłącznie w odniesieniu do szkód, które powstały pod rządami nowych przepisów. Brak jest podstaw prawnych dla traktowania nowej (podwyższonej) sumy gwarancyjnej jako automatycznego instrumentu modyfikacji zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela w odniesieniu do zdarzeń wcześniejszych. Stanowisko Sądu Najwyższego zasługuje zatem na aprobatę. Mechanizm waloryzacyjny nie może być uzależniony wyłącznie od zmian prawa dotyczących wysokości sumy gwarancyjnej – musi uwzględniać wiele czynników ekonomicznych, społecznych i prawnych, które wskazują na nieadekwatność wysokości świadczenia.

 

Prawo karne
Prokurator krajowy o śledztwach ws. Ziobry, Romanowskiego i dywersji
Konsumenci
Nowy wyrok TSUE ws. frankowiczów. „Powinien mieć znaczenie dla tysięcy spraw”
Nieruchomości
To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami
Praca, Emerytury i renty
O tym zasiłku mało kto wie. Wypłaca go MOPS niezależnie od dochodu
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama