Biali w RPA padają ofiarą rasizmu

Jedno z największych tabu Południowej Afryki: setki tysięcy białych Afrykanerów żyją poniżej poziomu ubóstwa

Publikacja: 26.07.2008 04:15

Jacob Zuma (z prawej) odwiedził białych farmerów w miasteczku Bethlehem

Jacob Zuma (z prawej) odwiedził białych farmerów w miasteczku Bethlehem

Foto: AFP

Zgodnie ze stereotypem biali obywatele RPA stanowią zamożną elitę, a tamtejsza biedota składa się wyłącznie z Murzynów. Od czasu upadku ostatniego białego rządu w 1994 roku w kraju tym jednak bardzo dużo się zmieniło. Wielu uprzywilejowanych wcześniej Afrykanerów straciło pracę i w efekcie znalazło się w tragicznej sytuacji materialnej.

– Murzyński Afrykański Kongres Narodowy (ANC) niegdyś zwalczał dyskryminację rasową, a dziś, gdy rządzi, stosuje te same metody. W efekcie wiele białych osiedli zamienia się w obszary nędzy – mówi „Rz” Kobie de Villiers ze związku zawodowego „Solidarność” (wzorem dla białych związkowców jest polski ruch robotniczy z lat 80.). – Wokół całej sprawy panuje zmowa milczenia – podkreśla.

Milczenie to zostało właśnie przerwane. I to za sprawą przywódcy ANC Jacoba Zumy, który jako pierwszy ważny kolorowy polityk w historii odwiedził biedne białe miejscowości. – Jestem zszokowany i zaskoczony tym, co tu zobaczyłem – przyznał podczas przemówienia w miasteczku Bethlehem na przedmieściach Pretorii.

– To, że w RPA wielu czarnych żyje w biedzie, nie oznacza, że mamy ignorować ubóstwo białych. To wyjątkowo zawstydzająca sprawa – powiedział Jacob Zuma. Choć jego biali słuchacze nagrodzili go brawami, nastroje po wystąpieniu partyjnego przywódcy były mieszane. Afrykanerzy obawiają się, że „skończy się tylko na deklaracjach”.

To właśnie rząd obwiniają bowiem o swoje niepowodzenia. Podkreślają, że pieniądze przeznaczane przez państwo na zwalczanie ubóstwa trafiają wyłącznie do organizacji pomagających czarnym. Skarżą się również, że władze dyskryminują język afrykanerski.

– Najgorsza jest akcja afirmatywna, która ma promować rzekomo upośledzonych czarnych. W efekcie podania białych są z miejsca odrzucane przez pracodawców i na wolne miejsca przyjmowani są Murzyni – mówi biały działacz społeczny z Pretorii Jack Loggenberg.

Z wielkich zakładów pracy biali są masowo wyrzucani. – Mechanizm jest prosty. Składa się ludziom propozycje nie do odrzucenia. Na pierwszy rzut oka korzystny pakiet, na przykład kilkumiesięczną odprawę. Człowiek odchodzi i już po chwili na jego miejscu jest czarny robotnik. A nowej pracy nie można dostać – opowiada Kobie de Villiers. Właśnie takim ludziom stara się pomagać afrykańska „Solidarność”.

Co w miasteczku Bethlehem pod Pretorią zobaczył Jacob Zuma? Rozsypujące się drewniane domy obwieszone bielizną i otoczone rdzewiejącymi maszynami rolniczymi oraz wrakami samochodów. Brak bieżącej wody, elektryczności i podstawowego zaopatrzenia. Setki białych ludzi niemających co włożyć do garnka i uzależnionych od pomocy prywatnych organizacji dobroczynnych.

Według szacunkowych danych poniżej linii ubóstwa żyć może nawet pół miliona białych obywateli RPA. 120 tysięcy z nich jest bezdomnych. Wraz z postępami akcji afirmatywnej problem narasta. Tylko w latach 1997 – 2002 bezrobocie wśród społeczności Afrykanerów wzrosło o 106 procent.

Zgodnie ze stereotypem biali obywatele RPA stanowią zamożną elitę, a tamtejsza biedota składa się wyłącznie z Murzynów. Od czasu upadku ostatniego białego rządu w 1994 roku w kraju tym jednak bardzo dużo się zmieniło. Wielu uprzywilejowanych wcześniej Afrykanerów straciło pracę i w efekcie znalazło się w tragicznej sytuacji materialnej.

– Murzyński Afrykański Kongres Narodowy (ANC) niegdyś zwalczał dyskryminację rasową, a dziś, gdy rządzi, stosuje te same metody. W efekcie wiele białych osiedli zamienia się w obszary nędzy – mówi „Rz” Kobie de Villiers ze związku zawodowego „Solidarność” (wzorem dla białych związkowców jest polski ruch robotniczy z lat 80.). – Wokół całej sprawy panuje zmowa milczenia – podkreśla.

Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 956
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 955
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 954
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 953