Mniej świąt w kryzysie?

Korespondencja z Bruk­se

­li

Li­zbo­na wal­czy z kry­zy­sem, li­kwi­du­jąc świę­ta. W tym ro­ku miesz­kań­cy te­go kra­ju stra­cą aż czte­ry wol­ne dni. Dwa zwią­za­ne ze świę­ta­mi  pań­stwo­wy­mi – Dniem Nie­pod­le­gło­ści i Dniem Re­pu­bli­ki – oraz dwa wy­ni­ka­ją­ce z ka­len­da­rza Ko­ścio­ła ka­to­lic­kie­go – Wnie­bo­wzię­cie Naj­święt­szej Ma­rii Pan­ny i Bo­że Cia­ło. Rząd pre­mie­ra Pe­dro Co­el­ho po­sta­no­wił być kon­se­kwent­ny i na­ka­zał oby­wa­te­lom przyj­ście do pra­cy rów­nież 21 lu­te­go. Co praw­da ostat­ni dzień kar­na­wa­łu nie jest ofi­cjal­nie uję­ty na li­ście świąt pań­stwo­wych, ale tra­dy­cyj­nie na pro­win­cji lo­kal­ne wła­dze ogła­sza­ły ten dzień wol­nym od pra­cy dla za­trud­nio­nych w  sek­to­rze pu­blicz­nym, że­by umoż­li­wić im udział w ra­do­snych po­cho­dach z dzieć­mi.

– W cza­sie,  gdy li­kwi­du­je­my świę­ta pań­stwo­we, nikt by nie zro­zu­miał na­szej nie­kon­se­kwen­cji i zgo­dy na dzień wol­ny z oka­zji kar­na­wa­łu – ar­gu­men­to­wał Co­el­ho.

Po­li­ty­ka Li­zbo­ny po­do­ba się Bruk­se­li. Por­tu­ga­lia ko­rzy­sta z 78 mld eu­ro po­mo­cy od państw stre­fy eu­ro i MFW, co kwar­tał pod­da­wa­na jest oce­nie, do ja­kie­go stop­nia speł­nia wa­run­ki po­życz­ki. Jed­nym z ele­men­tów re­form jest zwięk­sze­nie kon­ku­ren­cyj­no­ści, po­przez zmniej­sze­nie kosz­tów pra­cy. A to od­by­wa się wła­śnie po­przez wy­dłu­że­nie ty­go­dnia pra­cy, ogra­ni­cze­nie płat­no­ści za nad­go­dzi­ny i zmniej­sze­nie licz­by dni wol­nych. – Z cza­sem przy­nie­sie to zna­czą­ce ogra­ni­cze­nie kosz­tów pra­cy – brzmi frag­ment ra­por­tu przy­go­to­wa­ne­go przez tzw. troj­kę, czy­li przed­sta­wi­cie­li Ko­mi­sji Eu­ro­pej­skiej, Eu­ro­pej­skie­go Ban­ku Cen­tral­ne­go oraz MFW.

Wię­cej za mniej

We wszyst­kich kra­jach ma­ją­cych pro­ble­my z za­dłu­że­niem i wal­czą­cych o za­ufa­nie in­we­sto­rów do­ko­ny­wa­ne są re­for­my ryn­ku pra­cy. W ich efek­cie pra­cow­ni­cy ma­ją pra­co­wać wię­cej za mniej­sze pie­nią­dze. Ale tyl­ko w Por­tu­ga­lii zde­cy­do­wa­no się na tak dra­stycz­ne po­su­nię­cie, jak li­kwi­da­cja kil­ku dni świą­tecz­nych.

– Zli­kwi­do­wa­nie dnia wol­ne­go zwięk­sza licz­bę prze­pra­co­wa­nych go­dzin i po­win­no do­pro­wa­dzić do wzro­stu PKB. Je­śli ten do­dat­ko­wy pro­dukt nie jest za­ku­pio­ny w kra­ju (w for­mie pry­wat­nej kon­sump­cji i wy­dat­ków na miesz­ka­nia, wy­dat­ków rzą­do­wych na do­bra i usłu­gi lub wy­dat­ków firm na in­we­sty­cje), to wte­dy al­bo idzie na eks­port, al­bo za­stę­pu­je im­port, al­bo po­więk­sza za­pa­sy – mó­wi „Rz" Pe­ter Jar­ret, eko­no­mi­sta OECD.

Każ­dy z tych skut­ków jest po­zy­tyw­ny dla go­spo­dar­ki. Eko­no­mi­ści pró­bu­ją oce­nić, ja­ki jest zysk z po­wo­du li­kwi­da­cji dnia wol­ne­go czy też stra­ta wy­ni­ka­ją­ca z do­da­nia ta­kie­go świę­ta. Świe­żym przy­kła­dem jest Wiel­ka Bry­ta­nia, gdzie 29 kwiet­nia 2011 ro­ku do­ło­żo­no dzień wol­ny z oka­zji ślu­bu księ­cia Wil­lia­ma z Ka­te Mid­dle­ton. A w tym ro­ku dzię­ki prze­su­nię­ciu świę­ta z koń­ca ma­ją na po­nie­dzia­łek, 4 czerw­ca, i do­ło­że­nia ko­lej­ne­go dnia wol­ne­go we wto­rek, 5 czerw­ca, Bry­tyj­czy­cy bę­dą mo­gli świę­to­wać przez czte­ry dni dia­men­to­wy ju­bi­le­usz Elż­bie­ty II, czy­li 60. rocz­ni­cę jej wstą­pie­nia na tron. Zda­niem rzą­du koszt do­dat­ko­we­go dnia wol­ne­go na ksią­żę­cy ślub wy­no­sił 2,9 mld fun­tów, czy­li 0,2 proc. PKB, ta­ki sam bę­dzie koszt dia­men­to­we­go ju­bi­le­uszu kró­lo­wej. Jed­nak nie­za­leż­ni eks­per­ci twier­dzą, że stra­ty trze­ba sza­co­wać na 6 mld fun­tów, do­kład­ny uła­mek rocz­ne­go PKB przy­pa­da­ją­cy na je­den dzień w ro­ku. Są na­wet bar­dziej pe­sy­mi­stycz­ni eks­per­ci, prze­wi­du­ją­cy gi­gan­tycz­ne stra­ty spo­wo­do­wa­ne fak­tem, że oba wy­da­rze­nia to część dłu­gich week­en­dów. Fir­ma do­rad­cza RSM Te­non osza­co­wa­ła stra­ty z po­wo­du ślu­bu ksią­żę­ce­go na... 30 mld fun­tów. Cio­sy te ma­ją spaść na Wiel­ką Bry­ta­nię, gdy pró­bu­je uchro­nić się przed ko­lej­ną fa­lą re­ce­sji. – Utra­ta pra­cow­ni­ków i two­rzo­ne­go przez nich do­cho­du mo­że być nisz­czą­ca dla ma­łych fir­m – mó­wił Phil McCa­be z or­ga­ni­za­cji FSB re­pre­zen­tu­ją­cej ma­łe przed­się­bior­stwa.

Nie tyl­ko kosz­ty

Obroń­cy pra­wa do wol­nych dni ar­gu­men­tu­ją, że świę­to to nie tyl­ko kosz­ty. We­dług TUC, bry­tyj­skiej cen­tra­li związ­kowej, ślub księ­cia Wil­lia­ma kosz­to­wał go­spo­dar­kę „tyl­ko" 1,2 mld fun­tów. Znacz­ną część PKB utra­co­ne­go z po­wo­du dnia wol­ne­go zre­kom­pen­so­wały do­cho­dy z tu­ry­sty­ki czy sprze­da­ży pa­mią­tek. Dłu­gi week­end to zna­czą­ce do­cho­dy dla firm tu­ry­stycz­nych i li­nii lot­ni­czych. Tak jak okres przed Bo­żym Na­ro­dze­niem to czas za­ku­pów.

Eks­per­ci przy­zna­ją, że nikt nie za­le­ca li­kwi­da­cji świąt, bo nie wia­do­mo, ja­kie by­ły­by te­go skut­ki. Brak do­świad­czeń, z któ­rych moż­na by wy­cią­gnąć jed­no­znacz­ne wnio­ski. We Fran­cji w 2004 r. zli­kwi­do­wa­no wol­ne w świę­to Ze­sła­nia Du­cha Świę­te­go, ale po­tem szyb­ko wpro­wa­dzo­no moż­li­wość pra­cy i prze­ka­zy­wa­nia czę­ści do­cho­du na po­moc dla star­szych lu­dzi. W przy­pad­ku Por­tu­ga­lii li­kwi­da­cja świąt to też tyl­ko je­den z wie­lu ele­men­tów re­form, nie wia­do­mo, do ja­kie­go stop­nia ewen­tu­al­ny wzrost kon­ku­ren­cyj­no­ści go­spo­dar­ki bę­dzie efek­tem ta­kie­go wła­śnie dzia­ła­nia.

Wolne od pracy

Hiszpania – 14 dni

Cypr  – 13 dni

Malta – 13 dni

Słowacja – 13 dni

Austria – 11 dni

Czechy – 11 dni

Litwa – 11 dni

Łotwa – 11 dni

Portugalia  – 11 dni

Belgia – 10 dni

Dania – 10 dni

Francja – 10 dni

Grecja – 10 dni

Luksemburg – 10 dni

Niemcy – 10 dni

Bułgaria – 9 dni

Estonia – 9 dni

Finlandia – 9 dni

Słowenia – 9 dni

Szwecja – 9 dni

Węgry – 9 dni