Polska energia na Litwie

Jarosław Niewierowicz nie jest ani znanym politykiem, ani też jakimś celebrytą brylującym na wileńskich salonach. Ten 36-latek pozostaje też w sporej mierze zagadką dla mediów: do tej pory nie udzielił żadnego wywiadu, a jedyne jego krótkie wypowiedzi dotyczyły spraw, jakimi ma się zajmować, kierując resortem.

Jak sam mówi, z dziennikarzami umówiony jest dopiero na następny tydzień. Tak naprawdę rozmawiał z nimi dłużej tylko raz – po wizycie u prezydent Dalii Grybauskaite, której przedstawił się jako kandydat na ministra. Powiedział wówczas, że pani prezydent oceniła go pozytywnie, poparła też jego propozycje w kwestiach litewskiej energetyki. – Moja wizja została zaakceptowana – podkreślił.

Młody, polski inteligent

– To bardzo sympatyczny młody człowiek, przedstawiciel młodego pokolenia polskiej inteligencji na Litwie – tak charakteryzuje Niewierowicza szef „Kuriera Wileńskiego" Robert Mickiewicz. – Ukończył polską szkołę w Wilnie, był w harcerstwie, następnie trafił do Polski, do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. A potem zrobił szybką i imponującą karierę – opowiada.

Jedno z polskich pism ukazujących się na Litwie, „Magazyn Wileński", opisywało kilka lat temu Niewierowicza. Jego dom rodzinny znajduje się na tak zwanej starej Szeszkince w Wilnie. Ojciec – Tadeusz, tak jak on ukończył Wileńską Szkołę Średnią im. Władysława Syrokomli, zwaną „syrokomlówką"; pracował w znanej, telekomunikacyjnej spółce TEO. Matka – Lila, w przeszłości sprzedawczyni, później zajmowała się tylko domem. Nowy minister energetyki ma też młodszego brata – Mariusza, który gdy ukazał się artykuł w „Magazynie", prowadził prywatną firmę budowlaną. Najmłodsza siostra uczyła się wówczas w Wileńskim Gimnazjum im. Jana Pawła II.

On sam opowiadał, jak to jeszcze za czasów ZSRR w szkole wypominano mu chodzenie do kościoła. Ta sama nauczycielka klas początkowych, która przekonywała dzieci, że na msze chodzić nie należy – po upadku Związku Radzieckiego niespodziewanie okazała się osobą wręcz demonstracyjnie praktykującą. Musiał też zostać pionierem; noszenie chusty pionierskiej było kolejnym, niemiłym obowiązkiem.

Ale później, gdy stało się to możliwe, został harcerzem. Przyczyniło się do tego spotkanie z Walerym Tankiewiczem, który harcerstwo na Litwie zakładał, inspirowany głównie przez specjalnych wysłanników Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej. Usilne starania doprowadziły w 1991 r. do zarejestrowania Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie, którego przewodniczącym został właśnie Tankiewicz. Niewierowicz był współzałożycielem drużyny Trop.

I zapewne te jego związki z Polską, z polską historią i kulturą spowodowały, że trafił na uczelnię warszawską. Najpierw studiował na tzw. roku wyrównawczym w Łodzi, a potem na SGH. Musiał pracować: dawał korepetycje z języka angielskiego, potem wyjeżdżał też do pracy do Wielkiej Brytanii i USA.

Nawiązał wówczas kontakt z ambasadą litewską – i to dzięki koszykówce. Zastępca ambasadora organizował w jednej z warszawskich szkół mecze koszykówki, na które trafiali dyplomaci oraz właśnie studenci z Litwy. Koszykówka przydała mu się wtedy bardzo, a jak się okazało, miała się też przydać i później.

Po studiach pracował w Citibanku, a potem w ambasadzie Litwy w Warszawie. I dlatego po powrocie do Wilna trafił do litewskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Najpierw w wileńskiej centrali zajmował się m.in. kwestią wejścia Litwy do NATO. Potem został wysłany na blisko cztery lata do ambasady w Waszyngtonie.

Koszykarska dyplomacja

– Szczególnie ważne było dla Litwinów to, by w Waszyngtonie w kwestii wejścia do Sojuszu Północnoatlantyckiego mieć wsparcie polskich dyplomatów. A on miał znakomite kontakty z Polakami – mówi jeden ze znajomych Niewierowicza. I opowiada, że cieszył się dużą sympatią ówczesnego ambasadora RP Jerzego Koźmińskiego. Zresztą nie tylko jego – także innych pracowników polskiej placówki.

I znów przydał mu się sport. – Jako że lubił i doskonale grał w koszykówkę, doprowadził do swoistej „koszykarskiej dyplomacji". Brał udział w meczach polskich dyplomatów, oni zaś – w meczach ambasady litewskiej. Organizowano też wspólną grę – wspomina. Podkreśla, że wszyscy w polskiej ambasadzie mieli nadzieję, iż w przyszłości, gdy wróci na Litwę, zrobi karierę.

I zrobił. Po powrocie do Wilna dalej pracował w MSZ, koordynując sprawy członkostwa Litwy w NATO – w międzyczasie jego praca a także starania wielu innych ludzi, również polskich dyplomatów przyniosły efekt i Republika Litewska została do Sojuszu przyjęta. W 2005 r. powstał mniejszościowy rząd Gedyminasa Kirkilasa. Akcja Wyborcza Polaków na Litwie poparła ten gabinet i rekomendowała Niewierowicza na urząd wiceministra spraw zagranicznych. Wówczas było to najwyższe stanowisko, jakie osiągnął Polak w niepodległym państwie litewskim.

– Zdobył wtedy wiele pochlebnych opinii, uznano go za dobrego fachowca, co pomogło mu i teraz – opowiada „Rz" docent Andrzej Pukszto, kierownik Katedry Politologii na Uniwersytecie Witolda Wielkiego w Kownie.

Z rządu odszedł w 2008 r., obejmując kierownictwo spółki LitPolLink, realizującej kluczowy przede wszystkim dla Litwy projekt budowy mostu energetycznego, łączącego ten kraj z Polską. LitPolLink został założony przez polski PSE Operator SA i litewski Litgrid AB. Według zamierzeń most ma funkcjonować od 2015 r.; koszt budowy wyniesie około miliarda złotych, a ponad 3,5 miliarda będzie kosztować oba kraje modernizacja infrastruktury energetycznej.

I zapewne doświadczenie, jakie przez cztery lata zyskał w LitPolLinku Jarosław Niewierowicz, spowodowało, że był oczywistym kandydatem na ministra energetyki – a takie właśnie stanowisko zaproponowano Akcji Wyborczej Polaków na Litwie.

Trudny urząd

– Ciekawe są komentarze litewskich internautów, które pojawiły się po pierwszych informacjach, że AWPL chce, by szefem resortu energetyki został właśnie Niewierowicz – opowiada Robert Mickiewicz. – Były wyłącznie pozytywne, wręcz entuzjastyczne, że będzie to najlepszy minister w całym litewskim rządzie! – dodaje.

Docent Pukszto podobnie ocenia sytuację. – To naprawdę dobra kandydatura. Podobnie sądzi większość litewskich mediów i litewskich polityków – mówi. – Trzeba przy tym podkreślić, że Niewierowicz nie jest członkiem AWPL, jest bezpartyjny – dodaje.