Obama pisze do Putina

USA chcą ożywić dialog z Rosją o redukcji arsenału nuklearnego

Publikacja: 01.02.2013 01:01

Tom Donilon, na zdjęciu z Barackiem Obamą, pojedzie wkrótce do Władimira Putina

Tom Donilon, na zdjęciu z Barackiem Obamą, pojedzie wkrótce do Władimira Putina

Foto: Bloomberg

Korespondencja z Nowego Jorku

Do Moskwy poleci w lutym doradca prezydenta ds. bezpieczeństwa narodowego Tom Donilon z listem Baracka Obamy do prezydenta Władimira Putina. Informację o liście ujawnił w swoim blogu republikański kongresmen z Michigan Mike J. Rogers, członek komisji wywiadu Izby Reprezentantów, który domaga się ujawnienia większej liczby szczegółów dotyczących planów dyplomacji Obamy. Temat redukcji arsenału nuklearnego ma poruszyć także wiceprezydent Joe Biden, który spotka się już w ten weekend z rosyjskim ministrem spraw zagranicznych Sergiejem Ławrowem. Wiadomo, że Amerykanie będą też proponować Rosjanom jakieś porozumienie w sprawie tarczy antyrakietowej, jednak żadnych szczegółów nie ma.

Rozmowy z Rosjanami prowadzone będą również na niższym szczeblu. W połowie lutego w Moskwie pojawi się m.in. podsekretarz stanu ds. kontroli zbrojeń Rose Gottemoeller, aby rozmawiać o zabezpieczeniu arsenałów nuklearnych, biologicznych i chemicznych w ramach tzw. planu Nunna-Lugara. Moskwa wymówiła jednak tę umowę, twierdząc, że naraża ona na ujawnienie Amerykanom informacji kluczowych dla bezpieczeństwa.

Nowe inicjatywy Białego Domu przypominają politykę resetu w stosunkach z Moskwą zainicjowaną na początku pierwszej kadencji Obamy. Jednym z jej efektów było wynegocjowane porozumienie w sprawie arsenałów nuklearnych. W lutym 2011 r. Stany Zjednoczone zakończyły proces ratyfikacyjny nowego, 7-letniego układu START, redukującego liczbę strategicznych głowic nuklearnych do 1550 z 2200 i wzmacniającego mechanizmy monitoringu. To jednak jeden z niewielu wymiernych rezultatów polityki resetu. Ostatnio stosunki amerykańsko-rosyjskie uległy pogorszeniu, zwłaszcza po przyjęciu przez Kongres sankcji dla osób łamiących prawa człowieka.

Kreml cały czas ostro krytykował plany budowy systemu obrony antyrakietowej, mimo że nowa administracja zrezygnowała z dużo ambitniejszego projektu forsowanego przez poprzedniego prezydenta George'a W. Busha.

Nowe inicjatywy dyplomacji Obamy są jednak ostro krytykowane po prawej stronie amerykańskiej sceny politycznej. 43 republikańskich senatorów podpisało się pod listem do Baracka Obamy w tej sprawie, wyrażając obawy, że administracja będzie próbowała dogadać się z Kremlem bez wiedzy i zgody Kongresu.  Zdaniem republikanów jakiekolwiek dalsze koncesje na rzecz Rosjan naruszać będą bezpieczeństwo USA i będą sprzeczne z deklaracjami składanymi przez Biały Dom podczas procedury ratyfikacyjnej nowego START.

Rosja jest natomiast bardzo zainteresowana propozycjami Waszyngtonu, o czym świadczy m.in. poważne potraktowanie sprawy przez tamtejsze media. – Rozmowy z władzami amerykańskimi będą trudne z powodu m.in. rozbieżności poglądów Rosji i USA w sprawie Syrii. Co zaś się tyczy planu rozmieszczenia elementów amerykańskiej tarczy antyrakietowej w Europie, to ona nie zagraża Rosji na tyle, na ile pływające po morzach amerykańskie krążowniki rakietowe. Tarczę w Europie można kontrolować, krążowniki nie –mówi „Rz" rosyjski pułkownik w spoczynku Anatolij Cyganok.

Przygotowania do kolejnego START?

Traktat START I (Strategic Arms Reduction Treaty) o redukcji zbrojeń strategicznych podpisany został w 1991 r. i wygasł w 2009 r.  Drugi traktat START podpisany w został w styczniu 1991 r. Mimo ratyfikowania go w 1996 roku przez Senat USA rosyjska Duma odmówiła ratyfikacji. Z tego też powodu nigdy nie wszedł w życie. Stany Zjednoczone wywiązały się z jego postanowień. W 2002 r. podpisano w Moskwie porozumienie SORT (Strategic Offensive Reductions Treaty).

Zapowiadała ona redukcję liczby głowic jądrowych do poziomu 1700–2200 dla obu stron do końca 2012 r. i potwierdzała ważność układuSTART I. SORT to jednak deklaracja, a nie wiążący układ międzypaństwowy, brak mu było mechanizmów weryfikacji i kontroli przestrzegania. Nowy START został podpisany 8 kwietnia 2010 r. i wszedł w życie 5 lutego 2011 r. Zastąpił SORT; przewiduje, że liczba strategicznych wyrzutni nuklearnych ma zostać zmniejszona o połowę. Nie ogranicza natomiast liczby samych głowic. Nie wiadomo, co teraz Amerykanie chcą zaproponować Rosjanom.

—p.k.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1020
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1019
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1017