Charków. Strzał w plecy

Zamachowiec czekał na Giennadija Kernesa w parku we wschodniej części miasta. Polityk jak zwykle uprawiał tam jogging. Ochrona jechała za nim w samochodzie. Kernes dostał kulę w plecy.

Jak dowiedziała się „Rz", zamachowiec strzelał z karabinu snajperskiego rosyjskiej produkcji SWD. Jednak na miejscu zamachu nikogo nie złapano. Mer przeszedł dwugodzinną operację, jego stan jest nadal ciężki.

Mer zmienił barwy

– W zamachu wyraźnie widać ślad służb specjalnych – powiedział „Rz" Ołeksandr Melnyk, ekspert kijowskiego Centrum Razumkowa. Odmówił jednak odpowiedzi czyich.

„Rosja likwiduje kluczowe punkty oporu" – napisał z kolei o zamachu w internecie szef ukraińskiej telewizji Zurab Alasania.

Kernes jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci ukraińskiej polityki. Na początku lat 90. był zwykłym bandytą. W 1992 roku nawet skazano go za oszustwo. – Mimo takiej przeszłości był w stanie wpływać na opinię publiczną Charkowa – mówi Melnyk. Według ostatnich badań socjologicznych popierało go ok. 70 proc. mieszkańców. „Sytuacja w mieście zależała od niego" – powiedział Radiu Swoboda charkowski dziennikarz Filip Dikań.

Do lutego Kernes robił karierę w Partii Regionów byłego prezydenta Wiktora Janukowycza. Szef państwa  uciekając z Kijowa, wybrał Charków, gdzie właśnie odbywał się separatystyczny Zjazd Deputowanych Ludowych Południa i Wschodu. Jego współorganizatorem był mer miasta, ale na samym spotkaniu wypowiedział się przeciw secesji regionów z Ukrainy. Janukowycz uciekał dalej na południe, a Kernes do pobliskiej Rosji.

Po powrocie pogodził się z nowymi władzami w Kijowie. Dzięki jego aktywności separatystom nie udało się zainstalować w Charkowie. W połowie marca zajęli oni siedzibę rady obwodowej (odpowiednik naszego sejmiku wojewódzkiego), ale zostali wyrzuceni przez milicję, którą wysłał Kernes. Z powodu dystansowania się od separatystów z merem pokłócił się jego wieloletni przyjaciel, a obecnie główny prorosyjski kandydat w wyborach prezydenckich Michaił Dobkin.

Separatyści i kibice

Dzień przed zamachem w mieście doszło do starć kibiców piłkarskich (tzw. ultrasów) z Charkowa i Dniepropietrowska z rosyjskimi separatystami, próbującymi rozbić obozowisko w centrum. Idący z ukraińskimi flagami ultrasi zostali obrzuceni wyzwiskami, doszło do gwałtownych zamieszek, w których rannych zostało ?12 osób. Akcja kibiców była tak skuteczna, że gdy milicja przystąpiła do likwidacji obozowiska, znalazła tam tylko kilkanaście osób i skrzynkę butelek z koktajlami Mołotowa. Kibice Metalista Charków znani są z wulgarnej przyśpiewki stadionowej „Putin ch...", stworzonej pod koniec marca.

Obecnie nie wiadomo, kto mógłby zastąpić Kernesa ani jak będzie wyglądała sytuacja w Charkowie. Na razie sytuacja w drugim co do wielkości ukraińskim mieście pozostaje spokojna.

Wschód i Zachód

W innych regionach wschodniej Ukrainy rosyjscy separatyści przejęli inicjatywę. Nocą, w Mariupolu i Odessie nieznani sprawcy obrzucili budynki publiczne koktajlami Mołotowa. W ciągu dnia separatyści zajęli zaś komisariat i radę miejską w 80-tysięcznej Konstantyniwce, leżącej w pobliżu rejonu Słowiańsk–Kramatorsk opanowanego wcześniej. W samym Kramatorsku ostrzelano lotnisko zajęte przez ukraińskie oddziały, a z pobliskich zakładów skradziono ciężki sprzęt budowlany, najwyraźniej do budowy umocnień.

– Widać już, że Kijów nie jest w stanie opanować sytuacji – mówi Melnyk. – Separatyści działają prawie bez przeszkód. Nadal widać brak woli politycznej i ograniczone możliwości naszych służb.