Grecja nadal na początku drogi

Przed rokiem na czele rządu stanął Aleksis Cipras, obiecując Grekom koniec wyrzeczeń, świetlaną przyszłość i przywrócenie godności umęczonemu narodowi. Żadnej obietnicy nie dotrzymał, co nie przeszkadza mu jednak rządzić nadal.

Grecja po roku rządów Syrizy jest tak samo blisko bankructwa jak wcześniej. Kierowany przez Ciprasa rząd jest znacznie bardziej ubezwłasnowolniony niż jakikolwiek przedtem. A to nikt inny jak Cipras, szef lewicowej Syrizy, ogłosił dokładnie rok temu, obejmując rządy: „Zgodnie z wyrokiem greckiego narodu trojka jest sprawą przeszłości". Określenie „trojka", pod którym to pojęciem kryło się troje wierzycieli: MFW, Europejski Bank Centralny i UE, rzeczywiście zniknęło z obiegu. Obecnie używa się pojęcia „instytucje". Znaczy to samo.

Strajk za strajkiem

Te same co wcześniej „instytucje" latem ubiegłego roku zaoferowały Grecji nowy pakiet pomocowy na sumę 86 mld euro w okresie najbliższych trzech lat. Bez tego kraj musiałby ogłosić bankructwo.

Ceną było jednak całkowite podporządkowanie się Grecji i konieczność przeforsowania dalszych cięć budżetowych, przyśpieszenie prywatyzacji, reforma administracji i uporządkowanie systemu emerytalnego. Wszystko to jest w oczywisty sposób sprzeczne z prezentowanym przed rokiem programem koalicyjnego rządu Syrizy oraz prawicowego ugrupowania Wolni Grecy (ANEL).

Mimo to Syriza wygrała kolejne, przedterminowe wybory we wrześniu ubiegłego roku. Nikt już wtedy nie powinien był mieć złudzeń co do dalszego kursu koalicji rządowej.

Grecy czują się jednak oszukani. We wtorek strajkowali urzędnicy, nieco wcześniej rolnicy, lekarze, nauczyciele. Blokady autostrad przez protestujących są już na porządku dziennym. Od środy dwa dni trwać będzie strajk marynarzy, co oznacza także, że z Lesbos czy Kos nie będzie można przetransportować na kontynent tysięcy imigrantów. 4 lutego w Grecji odbędzie strajk generalny.

Umorzyć długi

– Takie przejawy niezadowolenia społecznego nie są w stanie zniwelować naszych sukcesów – tłumaczy „Rz" Panos Trigazis, koordynator polityki zagranicznej Syrizy. Jest przekonany, że dzięki realizacji pakietu pomocowego z lata ubiegłego roku już w marcu rozpoczną się negocjacje, które wszystko diametralnie zmienią. Chodzi o umorzenie części publicznego zadłużenia Grecji.

Byłby to drugi haircut. Pierwszy na sumę ponad 100 mld euro dotyczył trzy lata temu prywatnych kredytów. Z długiem publicznym opiewającym na ponad 300 mld euro sprawa jest jednak skomplikowana.

– W porozumieniu z lipca ubiegłego roku jest wprawdzie mowa o rozpatrzeniu możliwości redukcji długu publicznego, ale jego proste umorzenie nie wchodzi w grę, gdyż stanowiłoby to naruszenie postanowień traktatu lizbońskiego – mówi „Rz" George Tsogopoulos z ateńskiego think tanku ELIAMEP. Nic też nie wskazuje, aby wkrótce miały się rozpocząć negocjacje.

W zgodnej opinii obserwatorów w tej sprawie nic się wydarzyć nie może przed przyszłorocznymi wyborami w Niemczech i we Francji. Grecja może teoretycznie poczekać, mając zapewnione finansowanie do 2018 roku na mocy obecnego, trzeciego pakietu pomocowego.

Jak przetrwać

Czy jednak do tego czasu dotrwa rząd Ciprasa? Zdaniem Panosa Trigazisa żadnych przedterminowych wyborów nie będzie, mimo iż Syriza traci zwolenników niemal z dnia na dzień. Ma obecnie poparcie na poziomie 18 proc. Jej partner koalicyjny – mniej niż 3 proc. Konserwatywna Nowa Demokracja, pod nowym kierownictwem Kyrialosa Mitsotakisa, ma już wyższe notowania od Syrizy. Planowana na luty reforma systemu emerytalnego i podwyższenie składek może zakończyć się tragicznie dla rządu.