Polska ma jedne z najbardziej liberalnych przepisów dotyczących przyznawania obywatelstwa. Wystarczy, że cudzoziemiec będzie przez trzy lata mieszkał w Polsce, by mógł skutecznie starać się o polski paszport. W odpowiedzi na rosnącą imigrację, zwłaszcza ukraińską, PiS chce by – wzorem innych państw Europy – zostały podniesione wymogi dla obcokrajowców. Chodzi właśnie o wydłużenie minimalnego okresu nieprzerwanego pobytu w Polsce z trzech do dziesięciu lat.
Czytaj więcej
Wydawanie Karty Polaka ma zostać ograniczone tylko do osób, które wykażą polskie pochodzenie. Sta...
„Proponowana zmiana odpowiada na potrzebę zapewnienia głębszej integracji cudzoziemców z polskim społeczeństwem, dostosowania regulacji do standardów Unii Europejskiej oraz odpowiedzi na wyzwania związane z rosnącą imigracją, w tym szczególnie ukraińską. Projekt zachowuje równowagę między rygorami integracyjnymi a dostępnością obywatelstwa” – piszą autorzy nowelizacji. Podkreślają, że „obecny trzyletni okres pobytu wymagany do uzyskania obywatelstwa jest jednym z najkrótszych w UE, co może nie zapewniać wystarczającego czasu na opanowanie języka polskiego na poziomie B1, zrozumienie kultury oraz pełną adaptację do realiów społeczno-prawnych”. PiS wylicza, że Węgry wymagają ośmiu lat, Włochy, Austria, Hiszpania – dziesięciu lat, a to pozwala „na lepsze przygotowanie kandydatów do roli obywateli”.
Projekt poprze zapewne Konfederacja. – Szkoda że PiS, kiedy rządził, był głuchy na podobne postulaty. A są one ważne i potrzebne. W 2023 r. chcieliśmy, by PiS wprowadził moratorium i zamroził przyznawanie obywatelstwa do czasu uporządkowania przepisów. Prawo mamy liberalne i nieprzystające do obecnych czasów – mówi Michał Wawer, poseł Konfederacji.
Dwa tryby obywatelstwa. Od kilku lat lawina wniosków obywateli Ukrainy i Białorusi
Polskie obywatelstwo można otrzymać w dwóch trybach. Pierwsze to uznanie za obywatela polskiego – nadaje je wojewoda. Cudzoziemiec może otrzymać je już po trzech latach nieprzerwanego pobytu w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, gdy posiada stabilne źródło dochodu i tytuł prawny do zajmowanego lokalu, a także wykaże znajomość języka polskiego na poziomie B1. W przypadku uchodźstwa polski paszport można otrzymać już po dwóch latach i zaledwie roku, gdy posiada się Kartę Polaka. Polska nie wymaga egzaminu z historii czy systemów politycznych, jak Niemcy czy Wielka Brytania. Jest też drugi tryb – nadanie obywatelstwa przez prezydenta RP, który nie jest niczym ograniczony. Obywatelstwo może więc otrzymać cudzoziemiec, który w ogóle w Polsce nie mieszka. Tak było w przypadku amerykańskiego aktora Jessego Eisenberga, który ma polskie korzenie. Aktor w 2023 r. złożył wniosek o przyznanie polskiego obywatelstwa, rok później został Honorowym Obywatelem Miasta Krasnystaw (skąd pochodziła jego prababka). Akt nadania obywatelstwa w marcu 2025 roku w USA wręczył mu prezydent Andrzej Duda.
