Zmiana czasu: trudno mówić o ekonomicznym uzasadnieniu

Prawdopodobieństwo chorób układu krwionośnego np. zawału serca czy udaru rośnie aż o 7-8% do dwóch dni od marcowej zmiany czasu - mówi dr Bartłomiej J. Gabryś, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Aktualizacja: 31.03.2019 13:09 Publikacja: 31.03.2019 07:35

Zmiana czasu: trudno mówić o ekonomicznym uzasadnieniu

Foto: 123RF

Czy zmiana czasu się opłaca?

Dr Bartłomiej J. Gabryś: Podstawowym argumentem za wprowadzeniem zmiany czasu był czynnik ekonomiczny, czyli w uproszczeniu, dłuższe wykorzystanie światła słonecznego a przez to oszczędność energii. Obecne rozwiązania prawne o zmianie czasu są w dużej mierze pochodną lat 70, a więc są ściśle powiązane z kryzysem paliwowym, gdzie ponownie optymalizowano zużycie energii. Dzisiaj jednak to wygląda inaczej. Przeprowadzono badania, w których analizowano zużycie energii na przestrzeni 10 lat w Polsce. Stwierdzono, brak wahań, które mogłyby być spowodowane zmianą czasu z zimowego na letni i odwrotnie. Choć np. wyniki badań z USA, w stanie Indiana, wykazały wręcz wzrost zużycia energii o blisko 1 % wraz z październikową zmianą czasu. Trudno zatem mówić o ekonomicznym uzasadnieniu osadzonym w zużyciu energii.

Od kiedy zaczęło się zmienianie czasu?

W 1905 roku przedsiębiorca William Willett stwierdził, że jego pracownicy przychodzą późno do pracy mimo to, że jest widno już od dłuższego czasu. Zaproponował aby w każdą niedzielę kwietnia dodać 20 minut uzyskując w ten sposób efekt zmiany czasu, proces odwrotny miał następować we wrześniu. Idea tego rozwiązania została wprowadzona w życie przez parlament brytyjski, który uchwalił „Daylight Saving Bill” w 1916 roku. Uznaje się, że pierwszym państwem, które systemowo wprowadziło zmianę czasu były Niemcy, a stało się to 30 kwietnia 1916 roku. Oczywiście również z powodów ekonomicznych. Był to czas wojny, więc chciano wykorzystać jak najlepiej zasoby węgla do celów przede wszystkim militarnych, a nie do oświetlania. Co ciekawe, już po dwóch latach odeszło się od idei zmiany czasu, zatem nie był to stały system w tamtym okresie. Nam zmiana czasu towarzyszy w sposób ciągły od 1977 roku.

Jak zmiana czasu wpływa na pracę?

W związku z przestawieniem zegarków często następuje przeskalowanie elektronicznych systemów zarządzania i obsługi maszyn. Część z nich czyni to automatycznie, gdzie indziej wiąże się to z koniecznością aktualizacji ich oprogramowania. Stanie się to szczególnie problematyczne, gdy podejmiemy decyzję o braku zmiany czasu. Jeśli chodzi o człowieka i jego odczucia, to generalnie większość preferuje później zaczynać pracę i dłużej korzystać z dnia, stąd wolimy tzw. czas letni, choć czas właściwy dla naszej szerokości geograficznej to czas zimowy.

Jak człowiek reaguje na zmianę czasu?

Przeprowadzono badania w kopalniach, w których badano ilość wypadków zaraz po zmianie czasu. Nawet do tygodnia ta wartość wzrastała zauważalnie zwłaszcza podczas marcowej zmiany. Z kolei według fińskich badań prawdopodobieństwo chorób układu krwionośnego np. zawału serca czy udaru rośnie aż o 7-8% do dwóch dni od marcowej zmiany czasu, zwłaszcza u mężczyzn. Co ciekawe nie zauważono tego zjawiska w październiku gdy wracamy do czasu zimowego.

Czy zmiana czasu się opłaca?

Dr Bartłomiej J. Gabryś: Podstawowym argumentem za wprowadzeniem zmiany czasu był czynnik ekonomiczny, czyli w uproszczeniu, dłuższe wykorzystanie światła słonecznego a przez to oszczędność energii. Obecne rozwiązania prawne o zmianie czasu są w dużej mierze pochodną lat 70, a więc są ściśle powiązane z kryzysem paliwowym, gdzie ponownie optymalizowano zużycie energii. Dzisiaj jednak to wygląda inaczej. Przeprowadzono badania, w których analizowano zużycie energii na przestrzeni 10 lat w Polsce. Stwierdzono, brak wahań, które mogłyby być spowodowane zmianą czasu z zimowego na letni i odwrotnie. Choć np. wyniki badań z USA, w stanie Indiana, wykazały wręcz wzrost zużycia energii o blisko 1 % wraz z październikową zmianą czasu. Trudno zatem mówić o ekonomicznym uzasadnieniu osadzonym w zużyciu energii.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Społeczeństwo
Jaka pogoda będzie w majówkę? IMGW: Najpierw słońce, później deszcz
Społeczeństwo
Sondaż: Polacy nadal chcą Unii Europejskiej. Większość przeciw wprowadzeniu euro
Społeczeństwo
Warszawa wraca do zakazu sprzedaży alkoholu. Czy urząd miasta go przeforsuje?
Społeczeństwo
Polaków jest coraz mniej. GUS podał nowe dane
Społeczeństwo
Czy 20 lat członkostwa w Unii dało pozytywne skutki? Polacy są podzieleni
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO