Pokochać mokradła

Dziś Światowy Dzień Mokradeł (Dzień Bagna). W Europie mokradła zajmowały kiedyś dość znaczne obszary, ale kiedy okazało się, że są siedliskiem roznoszących zarodźce malarii komarów, osuszono je

Publikacja: 02.02.2013 00:01

Bagna w okolicy Rainham. Fot. AndyRobertsPhotos

Bagna w okolicy Rainham. Fot. AndyRobertsPhotos

Foto: Flickr

Mokradła nazywane też bagnami, błotami, moczarami, trzęsawiskami, bajorami, grzęzawiskami, topielami i topieliskami, nie są przez ludzi kochane. Ten brak cieplejszych uczuć widzimy w starych legendach i ludowych podaniach. Tam czai się wszelkie zło dybiące na człowieka, a diabeł zabierający duszę, płaci budową grobli na okolicznym mokradle  i tylko pomysłowość ludzka, w ostatnie chwili przed pianiem koguta o świcie, ratuje kolejną duszę przed wiecznością diabelskich ogni.

A czym są tak naprawdę bagna? Są podmokłym terenem,  który okresowo lub stale jest podtopiony lub pokryty warstwą wody. Bagno charakteryzuje się o wysokim poziomem wód gruntowych (powyżej 1 m), mineralną lub organiczną glebą i roślinnością wodolubną (hydrofity). Po melioracji (osuszeniu) mokradło przekształcano w pastwisko lub łąkę, rzadziej w orne pole.

Dzisiaj w Polsce topieliska zajmują  ok. 43 tys. km kwadratowych (4,340,000 ha), co stanowi 13 proc. powierzchni kraju. Zazwyczaj znajdują się w obniżeniach terenu, w dolinach rzecznych, rynnach polodowcowych. Dzielimy je na cztery rodzaje, w zależności od typu zasilania w wodę. Są więc mokradła ombrogeniczne, topogeniczne, soligeniczne i fluwiogeniczne.

Ombrogeniczne

: ten typ mokradeł występuje w wysoko położonych miejscach, dysponuje niewielką zlewnią i zasilane jest głównie wodami opadowymi.

Topogeniczne

: występują na terenach równinnych, często obok jezior. Zasilane są głównie przez wodę z pobliskiego jeziora, która charakteryzuje się małą ruchliwością wód gruntowych. Są dobrze uwodnione.

Soligeniczne

: są mokradłami dolinowymi obszarów wyżej położonych. Zasilane są krótkotrwałymi zalewami wody lub są w ogóle pozbawionych zalewu.

Fluwiogeniczne

: mokradła obszarów przyrzecznych i przez te rzeki są zasilane. Jako tereny najniżej położone mokradła te są zabagnione przez intensywne zalewy rzeczne.

Długotrwała i uporczywa melioracja terenów bagiennych przyczyniła się do zubożenia siedlisk dla zwierząt i roślin. Przesuszone torfowisko jest też bardziej narażone na pożary. Płonący torf potrafi palić się nawet do kilkunastu metrów w głąb profilu glebowego. W Polsce, gdzie pokutuje wypalanie traw, co jakiś czas mamy do czynienia z wielotygodniowymi pożarami torfowisk, które stanowią śmiertelne zagrożenie dla zwierząt, ale nierzadko też ludzi.

W ostatnich latach doceniono rolę mokradeł, jako ostoi znajdujących się na granicy wymarcia roślin i zwierząt. Na listach ginących gatunków roślin i zwierząt na całym świecie dominują te, które związane są z siedliskami bagiennymi.

Szczególnie zagrożone są płazy, które tracą podczas melioracji miejsca rozrodu. Wszystkie płazy w Polsce rozmnażają się w wodzie a szczególnie cenne są dla nich małe, płytkie zbiorniki wodne, charakterystyczne dla mokradeł.

Urodę i szczególną rolę mokradeł doceniają miłośnicy ptaków. Bagna Biebrzańskie, fragmenty dolin Narwi, Bugu i Warty zamieszkiwane są przez bogaty zespół ptaków, należących głównie do rodzin: kaczkowatych, bekasowatych, mew, rybitw, chruścieli i nadwodnych ptaków śpiewających.

Utrata mokradeł, to też utrata związanych z nimi ptaków i płazów. Warto o tym pamiętać, szczególe w Światowy Dzień Mokradeł.

Mokradła nazywane też bagnami, błotami, moczarami, trzęsawiskami, bajorami, grzęzawiskami, topielami i topieliskami, nie są przez ludzi kochane. Ten brak cieplejszych uczuć widzimy w starych legendach i ludowych podaniach. Tam czai się wszelkie zło dybiące na człowieka, a diabeł zabierający duszę, płaci budową grobli na okolicznym mokradle  i tylko pomysłowość ludzka, w ostatnie chwili przed pianiem koguta o świcie, ratuje kolejną duszę przed wiecznością diabelskich ogni.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Społeczeństwo
Jak wygląda wojna w Kijowie? Prof. Wadym Wasiutynski: Wracający z frontu się dziwią
Społeczeństwo
Niemcy. Nie będzie ośrodka dla migrantów na granicy z Polską. Powodem m.in. azbest
Społeczeństwo
Rosja na wojnie z walentynkami. Co zastąpi „dzień grzesznej miłości”?
Społeczeństwo
Rosja: Wędkarze odmówili ewakuacji z kry, bo jeszcze nie złowili ryby
Społeczeństwo
Holandia przestanie zabijać jednodniowe koguciki