Coraz więcej spraw dotyczących nadużyć uprawnień przez żołnierzy na granicy

Dziewięć z dziesięciu postępowań w sprawie nadużycia uprawnień, w tym część dotyczących narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia i zdrowia migrantów przez żołnierzy pełniących służbę na granicy polsko-białoruskiej, wszczęto w tym roku – wynika z danych Prokuratury Krajowej. W ubiegłym roku wszczęto tylko jedno takie śledztwo. Zdecydowana większość to śledztwa na materiałach Straży Granicznej, która odpowiada za bezpieczeństwo granic 

Tylko jedno postępowanie (to sprawa ujawniona pod koniec maja przez Onet) toczy się przeciwko dwóm wojskowym, pozostałe to śledztwa w sprawie, a więc nikt nie ma w nich postawionych zarzutów. 

Czytaj więcej

Wojsko

Żołnierze na granicy Polski. Wojsko rozpoczyna nowe operacje na wschodzie kraju

Wojsko Polskie rozpoczyna dwie operacje - "Bezpieczne Podlasie" i "Wschodnia Zorza" - których cel...

Wszystkie toczą się o przestępstwo z art. 231 § 1 Kodeksu karnego (niedopełnienie obowiązków, nadużycie uprawnień), a część z art. 160 § 1 Kodeksu karnego (narażenie na niebezpieczeństwo). 

Siedem z nich, z powodu rangi spraw, trafiło do wydziału wojskowego Prokuratury Okręgowej w Warszawie, dwie – prowadzone były w Prokuraturze Rejonowej w Białymstoku (jedną z nich umorzono), jedna – wszczęta jest przez zespół śledczych w Prokuraturze Okręgowej w Siedlcach. Co ciekawe, są to dane o postępowaniach karnych za okres od lipca 2021 r. (rozpoczęcie presji migracyjnej przy granicę Polski z Białorusią) do 10 lipca tego roku. Poza jedną wszystkie zostały wszczęte w tym roku. – Zmieniła się władza także w służbach. Nie tolerujemy agresji, nie udajemy, że jej nie ma. Chcemy być odpowiedzialni za swoich ludzi i emocje na granicy trzymać w ryzach – mówi nam wysoko postawiony funkcjonariusz Straży Granicznej.

Czego dotyczą śledztwa w sprawie nadużyć na granicy?

Jak informuje „Rz” Piotr A. Skiba, rzecznik warszawskiej prokuratury, dwa ze śledztw dotyczą przekroczenia uprawnień przez trzech żołnierzy poprzez użycie wobec trzech migrantów siły fizycznej (w dwóch odrębnych postępowaniach, oba zostały zainicjowane materiałami przekazanymi ze Straży Granicznej), trzecie – również użycia siły fizycznej wobec migranta po zawiadomieniu złożonym przez aktywistkę. Śledztwo z ubiegłego roku dotyczy nieostrożnego obchodzenia się z bronią przez jednego żołnierza i przez to nieumyślnego spowodowania naruszenia czynności narządu ciała jednego migranta na okres trwający dłużej niż siedem dni.

Postępowanie w Siedlcach, które wszczęto w kwietniu tego roku, ma szeroki zakres – dotyczy „przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przy wykonywaniu czynności związanych z ochroną granicy państwa przez funkcjonariuszy Straży Granicznej, Policji i innych służb w okresie od września 2021 r. do marca 2024 r. w Białowieży, Bobrownikach i innych miejscach przy granicy polsko-białoruskiej” – zawiadomienie złożył dziennikarz i aktywista z pogranicza. Chodzi o zawracanie cudzoziemców do linii granicy (tzw. procedura push-back), ignorowanie wniosków o azyl, w tym zawracanie cudzoziemców „w stanie zagrażającym w sposób bezpośredni ich zdrowiu i życiu”. Sprawa może dotyczyć dziesiątków przypadków, dlatego do tego śledztwa powołano zespół. Nikomu nie przedstawiono zarzutów.

Zmiany w polskim prawie – żołnierz może więcej

Strefa buforowa na granicy Polski z Białorusią

Foto: PAP

Sytuacja na granicy z Białorusią, którą Rosja i Białoruś wykorzystuje w wojnie hybrydowej przeciwko Polsce i Europie przy pomocy nielegalnych imigrantów, eskaluje. Polskie służby są atakowane przez zorganizowane i uzbrojone w proce, noże i dzidy grupy. Od noża jednego z cudzoziemców zginął w maju żołnierz –19-letni Mateusz Sitek. Tylko w tym roku (dane do czerwca) żołnierze i funkcjonariusze Straży Granicznej użyli broni 1300 razy, w zdecydowanej większości były to strzały ostrzegawcze oddawane w górę. Rok temu zdarzyło się to zaledwie 320 razy. Wśród oddawanych strzałów były i takie, które prokuratura zakwalifikowała jako nadużycie uprawnień ze strony dwóch żołnierzy – oddali strzały alarmowe w kierunku uciekających migrantów. Chodzi o zdarzenie z 25 marca w okolicach Dubicz Cerkiewnych.