15 maja na Wawelu odbędą się centralne, uroczyste obchody 32. rocznicy powołania Straży Granicznej, formacji broniącej granic naszego kraju. Od 2021 roku SG ma do czynienia z najpoważniejszym kryzysem migracyjnym w historii. Najpierw funkcjonariusze zderzyli się z falą uchodźców, za którą odpowiadają służby białoruskie, a od lutego 2022 stanęli przed ogromnym wyzwaniem w związku z kilkumilionową migracją uchodźców wojennych z Ukrainy. W obu tych kryzysach reakcje SG były jednak zupełnie różne.
Kwestia wojennego ruchu na przejściach z Ukrainą została unormowana. Ruch odbywa się płynnie, czasem tylko dochodzi do trudności w związku np. z przekroczonym okresem pobytu osób, które posiadając status uchodźcy, udają się do Ukrainy i mają kłopoty z ponownym przekroczeniem granicy.
Na pograniczu polsko-białoruskim zmieniło się niewiele. Wciąż mają miejsce push-backi, czyli wyrzucanie migrantów z powrotem za graniczne druty, a SG informuje o wiosennym nasileniu prób nielegalnego przekraczania granicy. „Funkcjonariusze z Podlaskiego Oddziału SG 11 maja udaremnili 107 prób nielegalnego przedostania się z Białorusi na terytorium Polski. Zatrzymano także jednego kuriera” – informuje najnowszy komunikat. Ta lakoniczna treść (SG nie podaje, ile wśród migrantów było kobiet i dzieci) uzupełnia komentarz, który przedstawia sytuację tak, jak chciałyby ją widzieć służby graniczne: „Determinacja cudzoziemców do nielegalnego przekraczania polsko-białoruskiej granicy zwiększa się i nie jest podyktowana chęcią uzyskania ochrony w Polsce, ale przedostania się przez nasz kraj do Europy Zachodniej. Coraz częściej funkcjonariuszy SG dotykają agresywne zachowania cudzoziemców, którzy za wszelka cenę chcą osiągnąć swój cel, nawet atakując polskie służby. W dalszym ciągu służby białoruskie pomagają cudzoziemcom w nielegalnym przekraczaniu polsko-białoruskiej granicy” – pisze SG.
Opinia ta jest prawdziwa tylko częściowo i bardziej przypomina propagandę niż fakty. SG nie informuje, ile osób poprosiło o ochronę międzynarodową, nie podaje też, wobec ilu osób wdrożono procedury, ani kto został skierowany do ośrodków zamkniętych, a kto do otwartych.
Dlaczego wielu uchodźców nie prosi o ochronę międzynarodową? Zbyt często takie wnioski są lekceważone przez strażników i nie powstrzymują push-backów. Przez prawie dwa lata istnienia szlaku przez granicę polsko-białoruską migranci nauczyli się już, że oddanie się w ręce Straży nie gwarantuje pomocy nawet humanitarnej, a jedynie natychmiastową drogę z powrotem. SG nie pisze też o przypadkach ciężkich urazów, koniecznych operacji, odbierania rzeczy osobistych. W tym samym tygodniu, którego dotyczy komunikat, pod żyletkową zaporą dwa dni leżał chłopak ze złamaną nogą, bez żadnej pomocy. Organizacje humanitarne podają, że od początku kryzysu na pograniczu polsko-białoruskim zginęło ponad 220 osób.
