Reklama

Gmina nie robi interesów, tylko wykonuje zadania publiczne

W wyjątkowych sytuacjach ustawa o gospodarce komunalnej umożliwia gminom prowadzenie działalności gospodarczej poza sferą użyteczności publicznej

Aktualizacja: 04.11.2008 06:28 Publikacja: 04.11.2008 05:46

Red

Reklama

Jednostki samorządu terytorialnego wykonują zadania publiczne na rzecz swoich mieszkańców we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Mają więc swobodę wyboru formy ich realizacji. Mogą je wykonywać samodzielnie, przez jednostkę budżetową czy zakład budżetowy. Mają prawo utworzyć spółkę lub powierzyć przedsiębiorcom na zasadach konkurencyjnych. Wybór formy realizacji zadania ma charakter polityczny. Oczywiście u podstaw takiej decyzji powinny leżeć przesłanki ekonomiczne i finansowe. I ocena z punktu widzenia ochrony konkurencji i przepisów antymonopolowych.

Tworzenie spółek w sferze użyteczności publicznej nie budzi większych sporów zarówno w praktyce samorządowej, jak i w orzecznictwie sądów. Problematyczna jest natomiast ocena dopuszczalności tworzenia przez samorząd spółek poza tą sferą.

[srodtytul]Użyteczność publiczna[/srodtytul]

Nie można stawiać znaku równości pomiędzy zadaniami publicznymi wykonywanymi przez samorząd a gospodarką komunalną. Tylko część gospodarki komunalnej to zadania użyteczności publicznej, nakierowane na zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Przepisy ustawy o gospodarce komunalnej umożliwiają tworzenie spółek prawa handlowego lub przystępowania do takich spółek poza sferą użyteczności publicznej wyłącznie samorządom gminnym i wojewódzkim. Udział powiatu został ograniczony wyłącznie do sfery użyteczności publicznej.

[srodtytul]Szansa dla gminy[/srodtytul]

Reklama

W przypadku gmin ustawa o gospodarce komunalnej wprowadziła furtkę w dość restrykcyjnym ograniczeniu działalności gospodarczej poza tą sferą. Gminy mogą bowiem posiadać akcje lub udziały w spółkach zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego. Mogą także prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej w sytuacjach „ważnych dla rozwoju gminy”. Interpretacja tego nieostrego sformułowania powinna mieć zawsze charakter zawężający. W przeciwnym razie otworzyłoby to gminom możliwość prowadzenia działalności czysto zarobkowej, niezwiązanej z ich zadaniami.

[i]Autorka jest radcą prawnym współpracującym z Kancelarią Baker & McKenzie[/i]

[ramka][b]NSA o spółkach komunalnych[/b]

Na możliwość tworzenia spółek komunalnych poza zakresem użyteczności publicznej zwracają uwagę sądy. Jako przykład można wskazać dwa orzeczenia dotyczące powołania przez gminę spółki akcyjnej w zakresie sportu profesjonalnego.

W [b]wyroku z 6 grudnia 2000 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Gdańsku[/b] stwierdził, że „sport profesjonalny leży poza zakresem zadań własnych gminy”[b] (ISA/Gd 1977/99, FK 2001/3/78)[/b].

Natomiast [b]w wyroku z 7 października 2003 r. NSA w Lublinie (II SA/Lu 1115/03) [/b]orzekł, że „realizacja przez gminę zadania własnego w zakresie kultury fizycznej w postaci sportowej spółki akcyjnej nie jest wykluczona, nawet jeśli może to częściowo łączyć się ze sferą sportu profesjonalnego”. [/ramka]