Środki na dotacje pochodzą z kar i opłat

Gminy, powiaty i samorząd województwa dokonują wydatków z funduszy ochrony środowiska, jakie działają przy tych jednostkach. Fundusze te mają status funduszy celowych, co determinuje ich gospodarkę finansową. Zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=11FB0ADA0DB2DF7DC0A8C2666917B195?id=180304]ustawą o finansach publicznych (ufp)[/link] fundusze celowe działają jako wyodrębnione rachunki bankowe. Nie posiadają zatem osobowości prawnej tak jak fundusze wojewódzkie czy Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

[srodtytul]Fundusze celowe[/srodtytul]

Podstawą gospodarki finansowej jest plan finansowy, który ma charakter rocznego i obejmuje przychody pochodzące ze środków publicznych i wydatki, które są przeznaczane na określone zadania. Ustawodawca określił jednocześnie, że wydatki funduszu celowego mogą być dokonywane tylko w ramach posiadanych środków finansowych obejmujących bieżące przychody, w tym dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego i pozostałości środków z okresów poprzednich. Ustawa o finansach publicznych zawiera regulację, że fundusze celowe mogą zaciągać kredyty i pożyczki, o ile ustawa tworząca fundusz tak stanowi. Należy w tym przypadku jednak przeanalizować [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4E237BC97452FE4EC4E5FD8E90CB8E59?id=258935]ustawę o ochronie środowiska[/link], w której znajdują się postanowienia w zakresie przychodów i wydatków samorządowych funduszy ochrony środowiska.

[srodtytul]Źródła dochodów[/srodtytul]

W zapisach ustawy z 27 kwietnia 2001 r. nie odnajdziemy postanowień, że źródłem przychodów funduszu gminnego czy wojewódzkiego może być pożyczka bądź kredyt. Ustawodawca przewidział jedynie, że źródłami przychodów mogą być wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych pobieranych na podstawie przepisów o ochronie środowiska. Dodatkowo [b]gminne i powiatowe fundusze mają udział we wpływach z tytułu opłat i kar wnoszonych do wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska. W 20 proc. stanowią one przychód gminnego funduszu, 10 proc. zasila fundusz powiatowy. [/b]Rachunek gminnego funduszu mogą również zasilać wpływy z tytułu opłat i kar za usuwanie drzew i krzewów.

Do przychodów gminnego i powiatowego funduszu zaliczamy również udział we wpływach z opłat i kar za składowanie i magazynowanie odpadów. Środki te zasilają rachunki funduszy wojewódzkich, a te z kolei przekazują 50 proc. wpływów do gminnego funduszu i 10 proc. do powiatowego.

Przychodami mogą również być dobrowolne wpłaty, zapisy, darowizny, świadczenia rzeczowe i środki pochodzące z fundacji oraz wpływy z przedsięwzięć organizowanych na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

[srodtytul]Do wspólnego worka[/srodtytul]

Ustawodawca zapewnił również odpowiedni system redystrybucji przychodów z funduszy, których przychody znacznie odbiegają od średniej krajowej. Gminy i powiaty, w których przychody funduszy ochrony środowiska są większe niż dziesięciokrotność średniej krajowej przychodów z roku poprzedniego przypadających na jednego mieszkańca, liczonej odpowiednio dla gmin i powiatów, przekazują nadwyżkę z tytułu tych przychodów do właściwego funduszu wojewódzkiego.[b] Gminy i powiaty dokonują wpłat w terminie do 15 sierpnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła nadwyżka. [/b]Średnia krajowa wyliczana jest przez ministra środowiska i publikowana w Monitorze Polskim do końca I półrocza roku następnego.

[srodtytul]Jak wydać[/srodtytul]

Prawo ochrony środowiska zawiera dyspozycje co do kierunków wydatkowania środków z tychże funduszy. Postanowienia w tym zakresie zawierają artykuły od 406 do 409a przywołanej ustawy. Warto jednak wspomnieć, że nie jest to katalog zamknięty, bowiem organy stanowiące gmin i powiatów mogą podjąć uchwałę, w której określą inne przeznaczenie środków. Ważne, aby został zachowany cel wydatkowania, tj. ochrona środowiska i gospodarki wodnej.