Wójt wskaże stanowiska dostępne dla obcokrajowców

Możliwość taka wynika z art. 11 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=39CB5A7C66EDA905823D7B528006EE54?id=292862]ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (DzU nr 223, poz. 1458 ze zm.)[/link].

Zgodnie z jego treścią kierownik jednostki, o której mowa w art. 2 ustawy (np. urząd gminy, starostwo, samorządowa jednostka organizacyjna), upowszechniając informację o wolnych stanowiskach urzędniczych, w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych, wskazuje te, o które poza obywatelami polskimi mogą się ubiegać obywatele Unii Europejskiej oraz obywatele innych państw, którym na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei, jak wynika z ustępu 3 omawianego artykułu, [b]osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego może zostać zatrudniona na stanowisku, na którym wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa[/b], jeżeli posiada znajomość języka polskiego potwierdzoną dokumentem określonym w przepisach o służbie cywilnej.

[srodtytul]Cudzoziemiec, czyli kto[/srodtytul]

Generalny wymóg posiadania przez osoby, które są lub mają być zatrudnione w jednostkach samorządu terytorialnego, polskiego obywatelstwa wynika z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. Zgodnie z jego treścią pracownikiem samorządowym może być osoba, która jest obywatelem polskim, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art. 11 ust. 2 i 3 tej ustawy.

Z treści tego przepisu wynika, że poza sytuacjami wyjątkowymi żaden cudzoziemiec nie może zostać pracownikiem samorządowym. Podkreślić w tym miejscu trzeba, że zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8E312C80FF97F504489C0D8F7356560C?id=184298]ustawą z 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 234, poz. 1694 ze zm.) [/link]cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego.

Będzie nim zatem zarówno obywatel państwa obcego, jak i osoba, która nie posiada żadnego obywatelstwa, czyli tzw. bezpaństwowiec. Za cudzoziemca nie uważa się natomiast osoby, która poza obywatelstwem państwa obcego posiada również obywatelstwo polskie. W świetle prawa polskiego bowiem i przed władzami polskimi [b]osoba, która ma obywatelstwo dwóch lub więcej państw, w tym obywatelstwo polskie, jest traktowana wyłącznie jako obywatel polski.[/b]

[srodtytul]Niejasne kryteria[/srodtytul]

Zatrudnienie cudzoziemca w administracji samorządowej jest możliwe przede wszystkim na stanowiskach, na których wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa (art. 11 ust. 3). Określenie to jest niejasne i nieprecyzyjne, dlatego rodzi problemy interpretacyjne.

Zwłaszcza że żadne inne przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E9456D1AAE4B982F70AA744485601E3F?id=292862]ustawy o pracownikach samorządowych[/link] zawartych w nim pojęć nie precyzują. Trudno zatem wskazać, jakie konkretnie stanowiska nie są związane z ochroną generalnych interesów państwa i na których wykonywana praca nie wiąże się z pośrednim lub bezpośrednim udziałem w wykonywaniu władzy publicznej.

Dlatego też rozstrzygnięcie tych kwestii ustawodawca pozostawił kierownikom jednostek zatrudniających. To na nich ostatecznie spoczywa obowiązek wskazania stanowisk, na których cudzoziemcy mogą być zatrudniani. Ustawodawca obowiązek ten ograniczył jednak do imiennego wskazania stanowisk urzędniczych (kierowniczych), na których cudzoziemcy mogą pracować. Pominięto zatem zarówno stanowiska pomocnicze i obsługi, jak i doradców i asystentów.

Wydaje się więc, że ustawodawca uznał, że te kategorie stanowisk spełniają – z zasady – wymagania określone w art. 11 ust. 3 ustawy i są dostępne dla cudzoziemców. Jednocześnie, jak zauważono w piśmiennictwie, przesłanki pozwalające na zatrudnienie osoby niemającej obywatelstwa polskiego zostały w art. 11 ust. 3 określone tak, że oznaczają praktyczny monopol obywateli polskich w odniesieniu do stanowisk urzędniczych, w tym kierowniczych (por. Agnieszka Rzetecka-Gil, komentarz do art. 11 ustawy o pracownikach samorządowych, www.lexpolonica.pl).

[srodtytul]Znajomość języka[/srodtytul]

Aby zatrudnić cudzoziemca w urzędzie gminy (starostwie czy urzędzie marszałkowskim) czy w innej samorządowej jednostce organizacyjnej, należy pamiętać o tym, że powinien on spełniać jeden podstawowy warunek. Mianowicie [b]ustawodawca wymaga, aby znał język polski, a znajomość ta była potwierdzona właściwym dokumentem,[/b] o którym mowa w przepisach [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D89D4A326F331CF2CBFD8A570912E1CA?id=293420]ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (DzU nr 227, poz. 1505 ze zm.)[/link].

Jak wynika natomiast z treści art. 5 ust. 3 tej ostatniej, rodzaje takich dokumentów określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=70196AFD692986C46BCC96FB180ACEE7?id=309266]prezes Rady Ministrów, wydając stosowne rozporządzenie. Obecnie obowiązującym w tym zakresie jest wydane 23 kwietnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów potwierdzających znajomość języka polskiego przez osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego ubiegające się o zatrudnienie w służbie cywilnej (DzU nr 64, poz. 539).[/link]

[ramka][b]Matura lub dyplom ukończenia studiów[/b]

Dokumentami potwierdzającymi znajomość języka polskiego przez osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego, ubiegające się o zatrudnienie w służbie cywilnej jest przede wszystkim certyfikat znajomości języka polskiego poświadczający zdany egzamin z języka na poziomie średnim ogólnym lub zaawansowanym, wydany przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.