Potrzebne zmiany na administracyjnej mapie

Czy regiony metropolitalne i miejskie staną się nowymi jednostkami samorządowymi? Samorządowcy proszą o pomoc prezydenta

Publikacja: 21.07.2010 05:10

Potrzebne zmiany na administracyjnej mapie

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski RP Radek Pasterski

Unia Metropolii Polskich wystąpiła do Bronisława Komorowskiego, prezydenta elekta, z propozycją podjęcia inicjatywy ustawodawczej w sprawie dostosowania administracji terytorialnej do metropolizującej się gospodarki oraz wyzwań rozwojowych.

Byłaby to ustawa matka stanowiąca podstawę do optymalizowania podziału zadań między regiony metropolitalne i miejskie a województwa i gminy.

W następstwie oprócz gmin, powiatów i województw pojawiłyby się na mapie administracyjnej kraju nowe jednostki samorządowe – 12 regionów metropolitalnych i 21 regionów miejskich.

Inicjatywa ta, zdaniem prezydentów wielkich miast, powinna wejść w życie w 2011 r. W kolejnym powstałby projekt standaryzacji zadań jednostek samorządowych oraz projekt nowego systemu finansowania tych zadań. W następnym, czyli 2013 r., proponowane reformy weszłyby w życie. Demokratyczne wybory do rad nowych jednostek odbyłyby się w 2014 r.

[srodtytul]Kryterium są więzi społeczne[/srodtytul]

Konieczność uregulowania nadrzędnej roli regionów metropolitalnych wynika z potrzeb rozwojowych kraju. „To w metropoliach skupia się aktywność gospodarcza i innowacyjna, dlatego sukces państwa zależy od sukcesu metropolii” – czytamy w deklaracji prezydentów miast UMP z kwietnia 2009 r. Na drodze do tego sukcesu istnieje bariera w postaci braku jednolitych władz obszarów metropolitalnych.

W koncepcji UMP metropolia to kompleks osiedleńczy miast(a), w którym żyje co najmniej 500 tys. mieszkańców, a uczy się ponad 50 tys. studentów. Obszar stanowi europejski węzeł transportowy. UMP policzyła, że w skład 12 regionów wejdą 562 gminy, 29 miast na prawach powiatu, 65 innych miast, 144 gminy miejsko-wiejskie i 324 wiejskie. Z kolei regiony miejskie to kompleksy od 200 do 500 tys. mieszkańców. Mają one stanowić szczególną kategorię powiatów. Ich powstanie doprowadzi do zmniejszenia liczby powiatów ziemskich z 379 do 249.

– Związek Powiatów Polskich nie występuje przeciwko zmniejszeniu lub zwiększeniu liczby powiatów. Jesteśmy natomiast za upodmiotowieniem istniejących więzi społecznych. Jeśli zatem koncepcja UMP uwzględnia te więzi, nie będziemy protestować przeciwko mniejszej liczbie powiatów – powiedział „Rz” Rudolf Borusiewicz, sekretarz generalny ZPP.

Nowe jednostki zastąpią powiaty i podejmą zadania o charakterze regionalnym: planowanie strategiczne, przestrzenne, dotyczące środowiska, transportu oraz sieciowe zadania powiatu.

[srodtytul]Jakie władze w regionie?[/srodtytul]

Kto będzie rządził w regionie? Koncepcja UMP przewiduje powołanie w wyborach powszechnych rady regionu. Na jej czele stanąłby dyrektor/starosta wybrany przez radę, podobnie jak dziś wybierani są starosta i marszałek. Kolejnym organem władzy w regionie będzie kolegium składające się z przedstawicieli jednostek samorządowych wchodzących w skład regionu oraz przedstawicieli samorządu gospodarczego i naukowego. Funkcję przewodniczącego kolegium obejmie prezydent głównego miasta.

Prace nad projektem ustawy metropolitalnej trwają już od ponad dziesięciu lat. Rząd Donalda Tuska zajął się energicznie problemami metropolii. W ramach MSWiA powołano zespół pod kierownictwem prof. Michała Kuleszy, który doprowadził dwa lata temu do opracowania projektu ustawy o rozwoju miast, centrach rozwoju regionalnego i obszarach metropolitalnych. Jednak mimo dalszych prac nie spełnił on oczekiwań UMP i nie został skierowany na posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Czy obecna inicjatywa UMP będzie miała więcej szczęścia?

[ramka][srodtytul]Opinia: Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska i prezes UMP[/srodtytul]

Zapamiętaliśmy metaforę, której użył pan prezydent w wyborczych debatach, że pociąg nie pojedzie bez lokomotywy, ale tym lokomotywom brakuje maszynisty. Dlatego zwracamy się do pana prezydenta, żeby podjął inicjatywę ustawodawczą w celu ustanowienia regionów metropolitalnych i miejskich. Koncepcje, które sformułowano do tej pory, nie do końca odpowiadają naszym potrzebom. Mamy swoje autorskie projekty. Możemy je w każdej chwili zaktualizować i przedstawić. Nie ma realnej metody wspierania prowincji oprócz dyfuzji z ośrodków rozwojowych, jak to opisano w koncepcji „Polska 2030”. Jednak warunkiem skutecznej dyfuzji musi być fuzja zadań metropolitalnych, obecnie rozproszonych. Drogi w stolicy mają np. aż 13 zarządców. Polska i Europa integrują się dzięki sieci metropolii. Przecenia się natomiast rolę dużych powiatów ziemskich, których minusem jest także tendencja do autonomizacji.[/ramka]

Internet i prawo autorskie
Bruksela pozwała Polskę do TSUE. Jest szybka reakcja rządu Donalda Tuska
Prawnicy
Prokurator z Radomia ma poważne kłopoty. W tle sprawa katastrofy smoleńskiej
Sądy i trybunały
Nagły zwrot w sprawie tzw. neosędziów. Resort Bodnara zmienia swój projekt
Prawo drogowe
Ten wyrok ucieszy osoby, które oblały egzamin na prawo jazdy
Dobra osobiste
Karol Nawrocki pozwany za książkę, którą napisał jako Tadeusz Batyr