Nie wiadamo, czy oskładkować dodatek spisowy

Problem oskładkowania wypłat dodatku spisowego dotyczy blisko 3 tysięcy pracowników gminnych oddelegowanych do prac przy spisie powszechnym. Księgowi różnie do tego podchodzą. Jedni składki naliczają. Inni nie. A przez to oddelegowane osoby, czyli głównie liderzy, mogą dostać różne wypłaty za to samo. Skąd taka różnica?

Niejasne przepisy

Ani ustawa o narodowym spisie powszechnym z 2011 r., ani rozporządzenie w sprawie wynagrodzenia za wykonywanie czynności z nim związanych nie wyjaśniają wprost, jak traktować wypłaty świadczeń dla oddelegowanych pracowników. Akty te, podobnie jak inne powszechnie obowiązujące, nie mówią bezpośrednio, czy dodatki i nagrody spisowe stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Osoby oddelegowane wchodzą w skład gminnych biur spisowych.

– Do takich prac powoływani są zarządzeniami wewnętrznymi – wyjaśnia Aniela Ustupska, lider gminnego biura spisowego w Kościelisku. W przeciwieństwie do rachmistrzów czy ankieterów statystycznych nie podpisuje się z nimi osobnych umów. Za czas wykonywania prac spisowych oddelegowani zachowują prawo do wynagrodzenia u swojego pracodawcy.

Już przy rolnym

Oprócz pensji mogą otrzymywać dodatki i nagrody. Podstawą wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy są przepisy kodeksu pracy i regulaminy wynagradzania. Kwestię przyznawania dodatków spisowych i nagród regulują natomiast stosowne ustawy, a ich wypłaty – rozporządzenia. To rodzi problem, który istnieje zresztą nie od dziś.

Kłopotliwe były już rozliczenia dodatków i nagród wypłaconych przy powszechnym spisie rolnym w 2002 i 2010 r.  Także wtedy gminni księgowi różnie rozliczali wypłaty dodatków spisowych.

Ministerstwo Finansów proszone przez GUS o wyjaśnienia uznało wtedy, że wypłacone dodatki nie stanowią przychodów ze stosunku pracy. Świadczenia te zostały bowiem otrzymane w związku z wykonywaniem prac zleconych przez komisarza. Dlatego trzeba było je traktować jako przychody z działalności wykonywanej osobiście.

2871 liderów gminnych jest zaangażowanych w prace spisowe w 2011 r.

Trudno jednak ustosunkować się do kwalifikacji przychodów tych osób z tytułu dodatków i nagród do odpowiedniego źródła przychodu. Wszystko przez brak szczegółów przyznawania dodatków i nagród w ustawie o powszechnym spisie rolnym i rozporządzeniu wykonawczym.

Bez odpowiedzi

Przepisy nie zyskały, niestety, na precyzyjności przy narodowym spisie w 2011 r. A brak odprowadzonej składki w razie kontroli płatnik będzie musiał wytłumaczyć ZUS. Czy wystarczą wyjaśnienia MF dotyczące spisu rolnego? A może dla bezpieczeństwa każda gmina powinna wystąpić o indywidualną interpretację MF?

ZUS pytany o konieczność oskładkowania dodatków jednoznacznej odpowiedzi nie udziela.