Na jakich zasadach tworzy się szkoły oraz przedszkola

W art. 70 ustawy zasadniczej zawarto również delegację do określenia w ustawie warunków zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasad nadzoru pedagogicznego. Delegację tę wypełniła ustawa o systemie oświaty.

W jej przepisach ogólnych określono, że system oświaty zapewnia realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz możliwość zakładania i prowadzenia szkół i placówek przez różne podmioty (por. art. 1 pkt 1 i 3). Zgodnie z art. 5 ust. 1 – 3 ustawy szkoła i placówka może być szkołą i placówką publiczną albo niepubliczną. Placówki oświatowe mogą być zakładane i prowadzone przez jednostkę samorządu terytorialnego, inną osobę prawną lub osobę fizyczną. Przy czym jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić jedynie placówki publiczne, a inne osoby prawne i fizyczne placówki zarówno publiczne, jak i niepubliczne. Szkoły podstawowe i gimnazja mogą być tylko szkołami publicznymi lub niepublicznymi o uprawnieniach szkoły publicznej (art. 8). Dalsze zapisy dotyczące placówek pojawiają się w przepisach szczegółowych ustawy i przepisach wykonawczych.

[srodtytul]Za zgodą wójta, starosty lub marszałka...[/srodtytul]

Zgodnie z art. 58 ust. 3 pkt 1 ustawy o systemie oświaty założenie szkoły publicznej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub przez osobę fizyczną wymaga zezwolenia właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego, której zadaniem jest prowadzenie szkół lub placówek publicznych danego typu, wydanego po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Takiego [b]zezwolenia wymaga również podjęcie prowadzenia wychowania przedszkolnego w publicznych zespołach wychowania[/b] przedszkolnego i punktach przedszkolnych (art. 59a).

Stosownie do art. 5c pkt 3 ustawy o systemie oświaty zezwolenie takie wydaje odpowiednio wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa. Wniosek o udzielenie zezwolenia, łącznie z projektami aktu założycielskiego i statutu, powinien być złożony nie później niż do 30 września roku poprzedzającego rok, w którym ma nastąpić uruchomienie szkoły. W § 3 rozporządzenia ministra edukacji w sprawie szczegółowych zasad i warunków udzielania i cofania zezwolenia na założenie szkoły lub placówki publicznej przez osobę prawną lub osobę fizyczną określono, co powinien zawierać wniosek o udzielenie zezwolenia na założenie szkoły publicznej. A w § 4 ust. 1 tegoż rozporządzenia warunki, kiedy takie zezwolenie na założenie placówki publicznej jest udzielane. [b]W wyroku z 7 listopada 2006 r., I OSK 146/06, Naczelny Sąd Administracyjny[/b] określił, że[b] przy udzielaniu zezwolenia na założenie szkoły publicznej trzeba rozważyć, czy utworzenie nowej szkoły publicznej będzie stanowić korzystne uzupełnienie istniejącej sieci szkół danego typu na określonym obszarze.[/b]

Wydaje się, że sformułowania dotyczące wydawania zgody na założenie placówki publicznej w formie decyzji administracyjnej powinny się jednak znaleźć w ustawie, a nie rozporządzeniu (§ 6 ust. 1).

[srodtytul]...lub po wpisaniu do ewidencji[/srodtytul]

Osoby prawne i fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek (art. 82 ust. 1).

W przypadku szkół podstawowych i gimnazjów ubiegających się o nadanie uprawnień szkoły publicznej z dniem rozpoczęcia działalności wpis do ewidencji może nastąpić, jeżeli osoba prowadząca przedstawi pozytywną opinię kuratora oświaty o spełnianiu wymagań określonych w art. 7 ust. 3 ustawy o systemie oświaty. Wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa dokonuje wpisu do ewidencji w ciągu 30 dni od daty zgłoszenia oraz z urzędu doręcza zgłaszającemu zaświadczenie o wpisie. Jego kopię przekazuje natomiast właściwemu kuratorowi oświaty i organowi podatkowemu.

Prowadzenie niepublicznych zespołu wychowania przedszkolnego lub punktu przedszkolnego wymaga uzyskania odpowiedniego wpisu do ewidencji, z tym że zgłoszenie zamiast statutu powinno zawierać projekt organizacji wychowania przedszkolnego, które ma być realizowane w danej formie. W przypadku gdy osoba już prowadzi niepubliczne przedszkole lub niepubliczną szkołę podstawową, wprowadzenie innych form wychowania przedszkolnego wymaga dokonania zmiany we wpisie do ewidencji odpowiednio przedszkola lub szkoły podstawowej, z tym że zgłoszenie zamiast zmiany statutu powinno zawierać projekt organizacji wychowania przedszkolnego, które ma być realizowane w danej formie (art. 89a).

[ramka][b]Akt założycielski[/b]