Jak wprowadzić elastyczne formy otwarcia urzędów

Na gruncie ustawy o pracownikach samorządowych z 22 marca 1990 r. występował problem związany z kodeksową definicją doby pracowniczej. Otóż zgodnie z jej art. 24 ust. 2, który sztywno określał wymiar czasu pracy w liczbie ośmiu godzin na dobę i 40 godzin na tydzień.

Doktryna i orzecznictwo wskazywały jednogłośnie, że wspomniany przepis nie pozwala na wykonywanie pracy w innych systemach czasu pracy (por. S. Płażek, PiZS 2006, nr 12, Czas pracy w ustawie o pracownikach samorządowych, [b]wyrok NSA z 20 sierpnia 1991 r., sygn. akt II SA 511/91[/b]).

[srodtytul]Stosujmy różne systemy[/srodtytul]

Nieoznaczenie średniej wysokości wymiaru czasu pracy oznaczało także brak możliwości pracy w godzinach nadliczbowych. Wymiar 40 godzin tygodniowo miał być zachowany nie „przeciętnie” w przyjętym okresie rozliczeniowym, lecz w każdym pięciodniowym tygodniu pracy. Obowiązek zapewnienia obywatelom możliwości załatwienia spraw w dogodnym dla nich czasie (art. 24 ust. 1 dawnej ustawy o pracownikach samorządowych) pozbawiony był narzędzi, które pozwoliłyby na uelastycznienie czasu pracy pracowników samorządowych.

Nowa ustawa o pracownikach samorządowych z 21 listopada 2008 r. rezygnuje z określania wymiaru czasu pracy pracowników samorządowych w związku z czym w tym zakresie należy stosować przepisy kodeksu pracy. Powstała możliwość zastosowania różnych systemów czasu pracy względem samorządowców. [b]Wszelkie modyfikacje rozkładu czasu pracy muszą być oczywiście uzasadnione wygodą obywateli i interesem publicznym. [/b]Dziś definicja doby pracowniczej (art. 128 § 3 k.p.) nie jest przeszkodą w ustaleniu różnych godzin urzędowania w niektóre dni w tygodniu. Pracodawca może wprowadzić na niektórych stanowiskach dla niektórych grup pracowników np. równoważny system czasu pracy (art. 135 k.p.). W równoważnym systemie czasu pracy dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym miesiąca.

[srodtytul]Szczegóły w regulaminie[/srodtytul]

Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy. Nie powstanie wówczas problem z pracą w godzinach nadliczbowych w przypadku rozpoczynania pracy w jednym dniu wcześniej niż w dniu poprzednim (np. w poniedziałek od 10 do 18, a we wtorek od 8 do 15, w starej ustawie dwie pierwsze godziny pracy we wtorek były godzinami nadliczbowymi).

Pracodawca, wprowadzając w regulaminie pracy odpowiednie zmiany, wskazuje system czasu pracy, jaki stosuje się na poszczególnych stanowiskach, względnie w określonej grupie pracowników, jaki jest rozkład czasu pracy pracowników oraz ustala długości okresu rozliczeniowego dla pracowników.

[i]Podstawa prawna:

– [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BFD432CDDF22C4CB204AB75CD152BACC?id=292862]ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (DzU z 2008 r. nr 223, poz. 1458)[/link][/i]

[ramka][b]W regulaminie[/b]

W myśl art. 104[sup]1[/sup] kodeksu pracy regulamin określa prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem z zakładzie pracy, a w szczególności:

- systemy i rozkłady czasu pracy;

- terminy dodatkowych dni wolnych od pracy;

- porę nocną;

- termin, miejsce i czas wypłaty wynagrodzenia;

- organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej. [/ramka]