Powódź nie zwalnia z ochrony ptaków i motyli

Nawet taki kataklizm, jak powódź czy osunięcie drogi po nawalnych opadach, nie upoważnia gmin do zaniechania procedur związanych z ochroną przyrody, a zwłaszcza europejskiej sieci Natura 2000.

Nie da się też ich skrócić w ramach specjalnych przepisów popowodziowych (piszemy o nich dziś na C1). Dotyczy to również tak długotrwałej procedury jak przeprowadzanie ocen oddziaływania na środowisko.

Ich pominięcie może kosztować utratę unijnego wsparcia i przegrane procesy z organizacjami ekologicznymi – w efekcie wydłużenie inwestycji o wiele lat.

Można jednak w ramach obowiązującego prawa szukać uproszczeń, które pozwolą na przyspieszenie inwestycji o wiele miesięcy. Pomoc powodzianom nienaruszającą unijnych regulacji zapowiada też Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (czytaj: ramka).

[srodtytul]Zdecyduje wójt lub dyrekcja[/srodtytul]

Obowiązek przeprowadzenia oceny ekologicznej wynika z art. 96 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=298D101C75C8971180BCDD14CA933E71?id=289150]ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (DzU z 2008 r. nr 199, poz. 1227 ze zm.)[/link]. Katalog jest obszerny i na dodatek otwarty, niekiedy takie badanie jest potrzebne nawet przy zgłoszeniu budowlanym. Bardzo często przy uzyskiwaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych przy zabieganiu o decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu czy np. odbudowie jednorodzinnego domu lub lokalnej drogi.

O tym, czy i w jakich sytuacjach w danej miejscowości należy wykonać ocenę oddziaływania na obszar Natura 2000, powinien wiedzieć urzędnik gminny. Jeżeli ma wątpliwości – odeśle do regionalnej dyrekcji ochrony środowiska. Jeżeli pracownicy RDOŚ są pewni, że inwestycja nie zaszkodzi przyrodzie, wydadzą opinię o tym, że nie będzie ona powodować skutków niekorzystnych dla obszaru Natura 2000, na którym (lub w pobliżu) jest realizowana. Niekiedy wcześniej zażądają raportu środowiskowego. Bez takiej opinii w chronionym obszarze inwestować się nie da.

[srodtytul]Nie unikaj ekooceny[/srodtytul]

Stosunkowo często da się jednak ograniczyć trudności z tym związane.

– Nie radzę unikać oceny – mówi Jacek Skorupski, ekspert w zakresie raportów środowiskowych, kierownik pracowni w Biurze Planowania Rozwoju Warszawy. – Jeżeli gmina chce odbudować 150 m drogi, nie powinna zapominać o Naturze. Trzeba założyć odpowiednią kartę informacyjną. A pomocy szukać w art. 63 ustawy, czyli np. uzasadnić, że skala przedsięwzięcia jest niewielka i nie spowoduje większych uciążliwości. Albo że to tylko odtworzenie dotychczasowego stanu. Na tej podstawie wójt, burmistrz czy prezydent miasta może samodzielnie stwierdzić, że w tym wypadku nie trzeba przeprowadzać oceny.

– Należy szukać plusów, a nie minusów dla inwestycji – przekonuje Skorupski. – Wymaga to odwagi i kompetencji urzędnika, ale z pewnością nie pomijania procedury.

Jeżeli wątpliwości pozostają albo urzędnicy obawiają się aktywnych w danym rejonie ekologów, to ocena zależeć będzie od urzędników regionalnych dyrekcji ochrony środowiska.

[srodtytul]Opinia albo raport[/srodtytul]

Gdy pracownicy RDOŚ będą pewni, że inwestycja nie zaszkodzi przyrodzie, wydadzą opinię , że nie będzie powodować skutków niekorzystnych dla obszaru Natura 2000, na którym (lub w pobliżu) są dokonywane. Z taką opinią można ubiegać się o potrzebne pozwolenie czy koncesję. Nie trzeba wykonywać raportu środowiskowego.

Może się się jednak zdarzyć, że droga czy budynki będą stawiane np. nie w tym miejscu co poprzednio albo skala inwestycji będzie większa – wtedy oceny i raportu środowiskowego nie da się uniknąć.

– Radzę w jak największym stopniu korzystać w takiej sytuacji z istniejących inwentaryzacji – mówi Jacek Skorupski. – A i tak nawet przy dobrym nastawieniu urzędników trzeba przewidzieć kilka miesięcy na wykonanie i zatwierdzenie opracowania. Gdy dobrej woli zabraknie, wszystko, niestety, potrwa znacznie dłużej. Może się wręcz okazać, że niektórych badań (np. dla niektórych płazów) nie da się już wykonać w tym roku i odbudowa ważnego obiektu odwlecze się o wiele miesięcy.

[ramka][b]Michał Kiełsznia, generalny dyrektor ochrony środowiska[/b]