Chodnik zamiast placu zabaw

W każdej gminie – o ile rada tak zdecyduje – może zostać utworzony fundusz sołecki. Służy on realizacji przez te jednostki pomocnicze zadań służących poprawie warunków życia mieszkańców sołectwa. Aby jednak środki na te lokalne przedsięwzięcia zostały przyznane, muszą zostać spełnione określone warunki.

Po pierwsze, przewidziane do realizacji zadania muszą być zgodne ze strategią rozwoju gminy; po drugie, muszą należeć do zadań własnych tej jednostki samorządu terytorialnego i po trzecie, muszą zostać wskazane we wniosku złożonym przez sołectwo.

Środki funduszu mogą być ponadto wykorzystane na pokrycie wydatków na działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej w rozumieniu przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8457956A3CD314E520C1017EE7F94CB0?id=164861]ustawy z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (DzU nr 62, poz. 558 ze zm.)[/link].

[srodtytul]Część budżetu[/srodtytul]

Procedurę tworzenia funduszu sołeckiego określają przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B77A944E85C081321598979890E3E6F1?id=306132]ustawy z 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim (DzU nr 52, poz. 420 ze zm.)[/link]. Z jej przepisów wynika, że sołectwo, które wystąpiło z wnioskiem o przyznanie środków na realizację określonego zadania, powiedzmy w 2009 r., pieniądze otrzyma dopiero w roku następnym.

Może się zatem okazać, że wybrane do realizacji przedsięwzięcie nie jest dla mieszkańców najpilniejszym. Bo wraz z upływem czasu się okazało, że pilniejszą potrzebą mieszkańców gminy jest nie wskazana we wniosku chęć zadbania o zieleń (sadzenie drzew i krzewów), lecz naprawa chodników, które zostały zniszczone po wyjątkowo surowej i długiej zimie.

Powstaje zatem pytanie, czy taka zmiana przeznaczenia środków funduszu jest możliwa? Przecież środki funduszu stanowią – jak to wynika wprost z przepisów ustawy – środki publiczne stanowiące część budżetu gminy.

[srodtytul]Wniosek wójta, uchwała rady[/srodtytul]

Od razu należy stwierdzić, że ustawa o funduszu sołeckim tego problemu nie rozwiązuje. Nie zawiera bowiem w swej treści stosownych regulacji. W konsekwencji należy odwołać się do przepisów innych ustaw, zwłaszcza ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o finansach publicznych.

[b]Zarówno przepisy gminnej ustawy ustrojowej, jak i ustawy o finansach publicznych dopuszczają możliwość dokonywania zmian w budżecie gminy w trakcie roku budżetowego[/b].

Wymaga to jednak podjęcia odpowiednich działań przez gminne organy, zarówno wójta, jak i radę. Jak wynika bowiem z treści art. 60 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=16D5DE024C85CF342B9AF153A5E57844?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.)[/link], to wójt ma wyłączną kompetencję do zgłaszania propozycji zmian w gminnym budżecie.

Potwierdza to art. 233 pkt 3 ustawy z 27 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2164A4E4015DC39B491857F94B6FF499?id=325303]sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DzU nr 157, poz. 1240 ze zm.)[/link], zgodnie z którym inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały o zmianie uchwały budżetowej przysługuje wyłącznie zarządowi jednostki samorządu terytorialnego (w przypadku gmin wójtom, burmistrzom, prezydentom miast).

Zgłoszona zmiana musi zostać jeszcze zaakceptowana przez radę gminy. To bowiem organ stanowiący jest właściwy do uchwalania budżetu na dany rok, a w konsekwencji do uchwalania zmian tego planu.

Z powyższego wynika zatem, że skoro fundusz sołecki jest częścią budżetu gminy, a raz uchwalony budżet może być – z zachowaniem odpowiedniej procedury – nowelizowany, to [b]dopuszczalne jest również wprowadzenie zmiany przeznaczenia środków przyznanych sołectwu w ramach funduszu sołeckiego. Konieczne jest jednak zachowanie procedury właściwej do dokonywania zmian w budżecie. [/b]Wynika z tego również i to, że sołectwo nie ma kompetencji do dokonywania samodzielnej zmiany przeznaczenia środków przyznanych mu w ramach tego funduszu.

[srodtytul]Stanowisko RIO[/srodtytul]

Za dopuszczalnością dokonania zmiany przeznaczenia środków funduszu sołeckiego wypowiedział się również prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach. W opinii z 2 lipca 2010 r. stwierdził on, że co prawda ustawa o funduszu sołeckim nie określa trybu, w jaki mogą być dokonywane ewentualne zmiany przedsięwzięć realizowanych w ramach funduszu sołeckiego w trakcie trwania roku budżetowego, jednak wprowadzanie takich zmian wydaje się dopuszczalne.

Warunkiem jest, aby zmiana taka była zainicjowana przez właściwe zebranie wiejskie w stosownej uchwale. Dokonanie samych zmian pozostaje natomiast w gestii organów jednostek samorządu terytorialnego, które uwzględniając wniosek, korzystają z przysługującego im uprawnienia do dokonywania zmian w budżecie (WA-0250/53/10).