Wójt płaci za lampy na ulicach, a nie na autostradach

Kwestię oświetlenia dróg regulują przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=170547]ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (DzU z 2003 r. nr 153, poz. 1504 ze zm.)[/link].

Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 i 3 tej ustawy do zadań własnych gminy należy planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy, jak również finansowanie takiego oświetlenia.

Nałożony przepisami prawa energetycznego obowiązek dotyczy wszystkich kategorii dróg publicznych w rozumieniu [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C4210B8FB11E1502D38BCFA5C6A2E976?id=184778]ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 19, poz. 115[/link] ze zm.), a więc zarówno gminnych, jak i powiatowych, wojewódzkich oraz krajowych.

Obowiązek finansowania oświetlenia dróg publicznych nie dotyczy jedynie dróg ekspresowych i autostrad w rozumieniu przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5F27BDF32138EAFC36403AA85759C1B3?id=175840]ustawy z 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2571 ze zm.)[/link].

[srodtytul]Zaspokajanie potrzeb wspólnoty[/srodtytul]

Przez finansowanie oświetlenia przepisy prawa energetycznego rozumieją zarówno finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne, jak również ich budowy i utrzymania (art. 3 pkt 33 ustawy).

Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że wynikający z przepisów prawa energetycznego obowiązek finansowania oświetlenia koresponduje z przepisami[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=54B8CC5D5FDB63488E0C2BE5970317C7?id=163433] ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.)[/link]. Zgodnie bowiem z treścią art. 7 ust. 1 pkt 13 tej ustawy do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty, w tym m.in. zaopatrzenie w energię elektryczną.

Jak czytamy w odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury na interpelację poselską „w sprawie finansowania przez gminę oświetlenia dróg publicznych usytuowanego na jej terenie” (nr 14944), nie powinno zatem budzić wątpliwości, że [b]zapewnienie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy jest zbiorową potrzebą wspólnoty, jaką jest gmina[/b].

[srodtytul]Utrzymanie cudzej własności[/srodtytul]

Jak ponadto wynika z przepisów prawa energetycznego, gmina – po wybudowaniu oświetlenia drogi publicznej – jest zobowiązana do bezpłatnego przekazania linii energetycznych zakładowi energetycznemu.

Nadal jednak jest zobowiązana do utrzymywania tej infrastruktury, chociaż nie jest już jej właścicielem. Potwierdza to resort infrastruktury, stwierdzając – w odpowiedzi na interpelację nr 14944 – że prawo energetyczne nie przewiduje konieczności posiadania przez gminę prawa własności oświetlenia, na które ma obowiązek łożyć.

Jednocześnie ministerstwo stwierdziło, że nałożenie na gminy obowiązku związanego z finansowaniem oświetlenia ulicznego wszystkich dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy wiązało się z przekazaniem gminom na ten cel dodatkowych dochodów.

[srodtytul]Są wyjątki[/srodtytul]

Powyższe przepisy nie mają zastosowania do autostrad i dróg ekspresowych w rozumieniu przepisów o autostradach płatnych. Idąc dalej, ustawa o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, a konkretnie art. 1 ust. 3, stanowi, że na zasadach określonych w ustawie mogą być budowane i eksploatowane albo wyłącznie eksploatowane jako płatne drogi ekspresowe.

Oznacza to, że [b]płatna droga ekspresowa czy płatna autostrada są wyłączone z grupy dróg, której kosztami oświetlenia obarczony byłby gminny samorząd[/b]. Potwierdza to art. 18 ust. 3 prawa energetycznego. Zgodnie bowiem z jego treścią planowanie oświetlenia oraz finansowanie oświetlania płatnych autostrad i dróg ekspresowych nie należy do zadań własnych gminy.

[ramka][b]Przepisy zgodne z konstytucją[/b]

[b]Regulacje nakładające na gminy obowiązek finansowania oświetlenia dróg publicznych wszystkich kategorii – z wyłączeniem płatnych autostrad i dróg ekspresowych – były przedmiotem badania przez [b]Trybunał Konstytucyjny (K 27/04)[/b]. [/b]