Strażników miejskich jest coraz mniej, ale maja coraz więcej uprawnień

Nie pomagają obywatelskie uchwały ani polityczne akcje nawołujące do likwidacji straży miejskich. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych kilka razy w roku poszerza ich uprawnienia, nowelizując rozporządzenie w sprawie wykroczeń, za które strażnicy gminni są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu.

Najnowsza umożliwia im karanie za palenie śmieci w ogniskach i domowych piecykach. Jeszcze w 2012 r. straż uzyskała prawo m.in. do wystawienia mandatu za nielegalną sprzedaż psa czy kota, grodzenie dojścia do brzegu przez właścicieli działek nad jeziorami czy też winnych złego oznakowania dróg wewnętrznych.

Wielu obywatelom, ale także samorządom nie podoba się ciągłe zwiększanie uprawnień tej formacji.

– W ten sposób tworzy się druga policja – ocenia Łukasz Zalesiński z dolnośląskiego Stowarzyszenia Kierowców. Dodaje, że działalność strażników w stosunku do kierowców skupia się nie na trosce o bezpieczeństwo, ale na osiągnięciu jak największego zysku. – Dużo lepiej byłoby doinwestować policję – uważa.

170 mln zł wyniosła łączna kwota mandatów, które strażnicy wystawili w 2012 r.

Prof. Ryszard Stefański z Uczelni Łazarskiego, ekspert ds. ruchu drogowego i prawa wykroczeń, uważa z kolei, że im więcej uprawnień dostanie straż, tym mniej będzie lubiana i tym szybciej zniknie ze wszystkich miast.

Nie twierdzi on jednak, że strażnicy są zupełnie niepotrzebni. – Powinni się jednak zająć jedynie zapewnieniem porządku. A dziś ich celem są fotoradary. Tymczasem od bezpieczeństwa mamy inne służby – wyjaśnia.

Co strażnicy mają na swoją obronę? Statystyki. Z danych MSW wynika, że w ubiegłym roku podjęli blisko 3 mln interwencji i nałożyli 1,5 mln mandatów na łączną kwotę ponad 170 mln zł. Od 2012 r jednak pojawia się też coraz więcej obywatelskich akcji nawołujących do likwidacji tej formacji. W rezultacie zniknęło już kilkanaście jednostek, m.in.: w Szczyrku, Żorach, Stalowej Woli, Starym Polu, Skwierzynie, Łagowie, Łasku, Nasielsku, Krasnobrodzie, Świątnikach Górnych i Zakroczymiu.

Zastrzeżenia do funkcjonowania gminnych i miejskich straży ma też Najwyższa Izba Kontroli. Tak samo jak eksperci, NIK zauważa, że mają one szerokie uprawnienia do zapewnienia porządku publicznego, ale nadmiernie się koncentrują na ujawnianiu wykroczeń komunikacyjnych. Taka działalność nie przekłada się jednak na poprawę bezpieczeństwa na drogach.

Co na to MSW? Czy przyznawanie strażnikom kolejnych uprawnień jest uzasadnione?

– Strażnicy mogą nakładać grzywnę w drodze mandatu karnego jedynie za wybrane rodzaje wykroczeń. Ich katalog określa rozporządzenie z 17 listopada 2003 r. W kolejnych nowelizacjach jest on dostosowywany do potrzeb i oczekiwań społeczności lokalnych – tłumaczy Małgorzata Woźniak, rzecznik MSW.