Niedopuszczalne pobieranie opłat za podłączenie do wodociągu

Uchwała nakładająca na właścicieli nieruchomości położonych na obszarze gminy obowiązek ponoszenia opłaty za podłączenie się do sieci wodociągowej jest nieważna.

Aktualizacja: 14.09.2014 20:05 Publikacja: 14.09.2014 08:38

Czego dotyczył spór

W kwietniu 2004 r. rada gminy podjęła uchwałę w sprawie ustalenia zasad udziału w kosztach budowy wodociągu wiejskiego oraz wysokości opłat za podłączenie do istniejących i wybudowanych wodociągów na terenie gminy.

Wprowadzono nią określone, osobne opłaty za podłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej: za jedno przyłącze, za jedno przyłącze ze studzienką i od jednego lokalu mieszkalnego w przypadku zbiorowego zamieszkania. Obowiązek poniesienia opłat nałożono na właścicieli nieruchomości zainteresowanych podłączeniem do sieci.

Prawie dziesięć lat później uchwałę zaskarżył prokurator. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie żądał stwierdzenia jej nieważności. W ocenie prokuratora jednostronne nakładanie na obywateli jakichkolwiek obowiązków, w tym opłat, nie jest dopuszczalne bez wyraźnego upoważnienia ustawowego. Tymczasem opłata przewidziana w zaskarżonej uchwale ma charakter jednostronnie narzuconej daniny publicznej, która nie znajduje prawnego umocowania w przepisach obowiązujących w dacie jej wydania.

Rada gminy zgodziła się z tymi zarzutami. Sama uchyliła zaskarżoną uchwałę, co podkreśliła w odpowiedzi na skargę.

Rozstrzygnięcie

Pomimo tego rozstrzygnięcia warszawski WSA zajął się sprawą. Przypomniał, że utrata przez uchwałę mocy obowiązującej w całości lub w części oznacza wyeliminowanie odpowiednich przepisów ze skutkiem od daty uchylenia lub zmiany (ex nunc). Natomiast stwierdzenie jej nieważności (lub jej poszczególnych zapisów) wywołuje skutki od chwili jej podjęcia (ex tunc). Różne skutki uchylenia i stwierdzenia nieważności mają istotne znaczenie dla czynności prawnych podjętych na podstawie takiej uchwały.

Sąd wskazał też na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wynika z niego m.in., że zmiana lub uchylenie zaskarżonej do sądu uchwały nie czyni zbędnym wydania wyroku, jeżeli może ona być zastosowana do sytuacji z okresu poprzedzającego jej podjęcie. Dlatego nawet uchylenie zaskarżonej uchwały nie czyni bezprzedmiotowym rozpoznania złożonej na nią skargi.

Sędziowie nie mieli wątpliwości, że zaskarżona uchwała posiada cechy pozwalające zaliczyć ją do aktów prawa miejscowego. Skierowana została do wszystkich właścicieli nieruchomości położonych na terenie gminy, którzy chcieliby podłączyć swoje nieruchomości do sieci wodociągowej, i nakazała im określone zachowanie, a mianowicie obowiązek uiszczenia wskazanej w uchwale kwoty. Ponadto dotyczy sytuacji powtarzalnych, a jej adresaci określeni zostali generalnie.

WSA zgodził się z prokuratorem, że rada gminy nie miała kompetencji do pojęcia zaskarżonej uchwały. Podstawy do jej wydania nie sposób wywieść z art. 18 ust. 1 i art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym. Przepis art. 18 ust. 1 daje radzie gminy jedynie uprawnienie do wydawania uchwał w tych sprawach, które mocą innych ustaw zostały zastrzeżone do wyłącznej jej kompetencji. Nie może zatem stanowić w drodze uchwały w sprawach niewskazanych w przepisach szczególnych. Tak więc uprawnienie wynikające dla rady gminy z tego przepisu aktualizuje się jedynie wówczas, gdy inna ustawa niż o samorządzie gminnym zawiera przepisy uprawniające ją do uregulowania określonej sytuacji w drodze uchwały.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 15 ma charakter zadaniowy i nie jest samodzielną podstawą podjęcia uchwały. Podobnie WSA ocenił powoływanie się przez radę na treść art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej, w brzmieniu obowiązującym w dacie podjęcia uchwały. Umożliwiał on organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego postanawianie o wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego. Sąd przypomniał, że zasady uczestnictwa finansowego właścicieli nieruchomości w budowie urządzeń infrastruktury technicznej zostały określone przez ustawodawcę przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. A wynika z niej, że właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach budowy tych urządzeń poprzez wnoszenie na rzecz gminy opłat adiacenckich (art. 144 ustawy).

Wyrok WSA w Warszawie z 22 lipca 2014 r., sygn. akt VIII SA/Wa 167/14.

Czego dotyczył spór

W kwietniu 2004 r. rada gminy podjęła uchwałę w sprawie ustalenia zasad udziału w kosztach budowy wodociągu wiejskiego oraz wysokości opłat za podłączenie do istniejących i wybudowanych wodociągów na terenie gminy.

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów