Ustrój: samorząd trzeba na nowo zdefiniować

Samorząd trzeba na nowo zdefiniować, podzielić zadania i dopasować do nich dochody – uważają eksperci.

Publikacja: 22.10.2014 09:43

Ustrój: samorząd trzeba na nowo zdefiniować

Foto: www.sxc.hu

– Zapoczątkowana w latach 90. XX w. reforma samorządu terytorialnego okazała się sukcesem – mówił Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli, podczas wczorajszego  II Obywatelskiego Kongresu Samorządowego. – Dowód  to chociażby zaufanie rządu do lokalnych władz dającego im prawo do zagospodarowania większości przyznanej Polsce pomocy UE.

Ale samorząd boryka się także z problemami, które mogą sukces zamienić w porażkę.  Największym są ich finanse.

– Obecny system dochodów wyczerpał swoje możliwości – mówi Andrzej Szlęzak, prezydent Stalowej Woli. – Nie ma sensu dyskutować, czy da się wprowadzić nową daninę, np. od reklam, tylko trzeba rozmawiać, jak ten system zbudować od nowa.

Jego zdaniem takie podejście pozwoli rozwiązać problem np. zadań zleconych.

– Gdybyśmy działalność urzędów stanu cywilnego finansowali jedynie z rządowych dotacji, to już w sierpniu wszystkie trzeba by zamknąć – tłumaczył Wadim Tyszkiewicz, prezydent Nowej Soli.

Z kolei Elżbieta Suchocka- Rogucka, doradca prezesa NBP, była wiceminister finansów, przekonywała, że pieniędzy w państwie jest określona ilość i możemy dyskutować, jedynie o ich podziale pomiędzy rząd i samorząd.

– Musimy zdecydować, czy budujemy dochody własne jednostek samorządu terytorialnego czy stawiamy na ich finansowanie systemem dotacji i subwencji – dodała.

Podczas forum padły też  pomysły na nowe źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Według Danuty Kamińskiej, skarbnika Katowic, może nim być nowy podatek od nieruchomości, w którym wysokość stawek byłaby być powiązana z wysokością wytwarzanego na danym terenie PKB. W ocenie Agaty Dąmbskiej z Forum Od nowa tym podstawowym źródłem samorządowych dochodów powinien stać się PIT komunalny.

Eksperci zwracali również uwagę   na słabość ekonomiczną małych gmin. Zdaniem Stanisława Huskowskiego, wiceministra administracji i cyfryzacji problem ten rozwiąże projekt ustawy o samorządzie gminnym. Zachęca on małe samorządy do łączenia się, ale i ułatwia tworzenie związków komunalnych, w tym powiatowo-gminnych.

Padły też propozyje innych koniecznych rozwiązania.

– Nie bójmy się wprowadzić układowej upadłości komunalnej – mówił Arkadiusz Babczuk z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

– Należy wzmocnić pozycję rady, tak aby stała się z powrotem równorzędnym partnerem dla wójta – wskazuje sędzia Jerzy Stępień.

Prof. Hubert Izdebski podkreśla konieczność rozdzielenia w samorządzie funkcji politycznych od administracyjnych.

II OBYWATELSKI KONGRES SAMORZĄDOWY

Słaba rada, silny wójt

Po wprowadzeniu bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast nastąpiło wzmocnienie pozycji organu wykonawczego gminy i osłabienie rady. Ta nierównowaga stale się pogłębia. Widać to choćby w odebraniu przewodniczącemu rady prawa do wykonywania wobec wójta czynności z zakresu prawa pracy. Radni nie są zawodowcami, a obecnie są pozbawieni własnego zaplecza eksperckiego. Sprawia to, że kontrola działalności wójta jest często iluzoryczna, zwłaszcza jeżeli wymaga analizy skomplikowanych dokumentów. – Jak zatem przywrócić równowagę między wójtem, a radą? – pytali uczestnicy kongresu. Metodą może być uczynienie z wójta przewodniczącego rady, a także uczynienie radnych współodpowiedzialnymi za zarządzanie gminą.

– Zapoczątkowana w latach 90. XX w. reforma samorządu terytorialnego okazała się sukcesem – mówił Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli, podczas wczorajszego  II Obywatelskiego Kongresu Samorządowego. – Dowód  to chociażby zaufanie rządu do lokalnych władz dającego im prawo do zagospodarowania większości przyznanej Polsce pomocy UE.

Ale samorząd boryka się także z problemami, które mogą sukces zamienić w porażkę.  Największym są ich finanse.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Spadki i darowizny
Odziedziczyłeś majątek? By dysponować spadkiem, musisz mieć ten dokument
Sądy i trybunały
Student po IV roku prawa wie wszystko, co potrzebne, by być asystentem sędziego
Zawody prawnicze
Ewa Wrzosek ukarana. Sąd Dyscyplinarny przy Prokuratorze Generalnym zdecydował
Sądy i trybunały
Sędzia Koska-Janusz jednak poprowadzi proces ws. Funduszu Sprawiedliwości
Sądy i trybunały
Dariusz Mazur tłumaczy powody nagłej wolty Ministerstwa Sprawiedliwości