Gminy, które nie wykazały, że władały nieruchomością, nie mogły jej przejąć na własność. Taki wniosek płynie z wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 stycznia 2016 r. Sprawy dotyczyły nabycia przez gminy i powiaty własności nieruchomości na podstawie art. 73 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.
Zgodnie z nim nieruchomości pozostające 31 grudnia 1998 r. we władaniu jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, od 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa ich własnością za odszkodowaniem. Nabycie własności takiej nieruchomości przez gminę (powiat, województwo samorządowe) potwierdzała wydana przez wojewodę decyzja administracyjna.
– Organy orzekające zapominały, że art. 73 ust. 1 ustawy opiera się na okolicznościach faktycznych – wskazuje Bogusław Skręta, radca prawny. – Odwołuje się do władania rzeczą 31 grudnia 1998 r. przez samorząd.
Tymczasem wojewoda, a następnie minister właściwy ds. infrastruktury swoje rozstrzygnięcia opierali na ustaleniach formalnych.
– Samo sporządzenie mapy czy operatu geodezyjnego, rachunki za odśnieżanie drogi czy zeznania gminnej urzędniczki to za mało, by uznać, że gmina czy powiat 31 grudnia 1998 r. nieruchomością faktycznie władały – wskazywał Bogusław Skręta.