Gminy, które chcą przejąć na własność nieruchomość muszą udowodnić władanie

Gminy, które nie wykazały, że władały nieruchomością, nie mogły jej przejąć na własność. Taki wniosek płynie z wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 stycznia 2016 r. Sprawy dotyczyły nabycia przez gminy i powiaty własności nieruchomości na podstawie art. 73 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.

Zgodnie z nim nieruchomości pozostające 31 grudnia 1998 r. we władaniu jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, od 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa ich własnością za odszkodowaniem. Nabycie własności takiej nieruchomości przez gminę (powiat, województwo samorządowe) potwierdzała wydana przez wojewodę decyzja administracyjna.

– Organy orzekające zapominały, że art. 73 ust. 1 ustawy opiera się na okolicznościach faktycznych – wskazuje Bogusław Skręta, radca prawny. – Odwołuje się do władania rzeczą 31 grudnia 1998 r. przez samorząd.

Tymczasem wojewoda, a następnie minister właściwy ds. infrastruktury swoje rozstrzygnięcia opierali na ustaleniach formalnych.

– Samo sporządzenie mapy czy operatu geodezyjnego, rachunki za odśnieżanie drogi czy zeznania gminnej urzędniczki to za mało, by uznać, że gmina czy powiat 31 grudnia 1998 r. nieruchomością faktycznie władały – wskazywał Bogusław Skręta.

Zwłaszcza że urzędnicy materiał dowodowy gromadzili wybiórczo.

– Burmistrz Zakopanego wystąpił o stwierdzenie nabycia z mocy prawa fragmentu działki należącej do Anny Tylki, przedstawiając jako dowody władania umowę z firmą odśnieżającą zakopiańskie ulice oraz oświadczenie gminnej urzędniczki, że ta działka oraz 39 innych były przez miasto wykorzystywane pod drogę publiczną – referował Tomasz Zbrojewski, sędzia NSA. – Wojewoda z kolei nie uwzględnił wniosków dowodowych Anny Tylki, które wykazałyby, że działka leży poza terenem zajętym na gminną drogę – wskazywał w uzasadnieniu wyroku uchylającego decyzje sędzia Zbrojewski.

– Wydane przez wojewodę oraz ministra decyzje są niezgodne z prawem – wskazywała z kolei sędzia Joanna Runge-Lissowska w uzasadnieniu wyroku zwracającego własność nieruchomości Lucynie i Wacławowi Haberkom. – Skoro małżonkowie działką władali od 1972 r. i zasiedzieli ją (co potwierdza wyrok z 2002 r.), to powiat olkuski nie mógł tą samą nieruchomością władać 31 grudnia 1998 r. – wskazywała sędzia.

Sprawę wygrała też spółka Malibu reprezentowana przez Bogusława Skrętę.

– Prośby z 2005 r. o udostępnienie spornej działki na czas remontu drogi świadczą, że Warszawa nigdy nią nie władała – uzasadniała sędzia NSA Elżbieta Kremer.

Sygn. akt: I OSK 1020/14;I OSK 1053/14;I OSK 1104/14