Interes prawny radnego musi wynikać z konkretnego przepisu prawa odnoszącego się do jego uprawnień lub obowiązków. Jego źródłem mogą być przepisy prawa materialnego (administracyjnego, cywilnego, karnego czy prawa pracy). Każdy z nich uruchamia zakaz zawarty w art. 25a. Jednocześnie, jak wynika z[b] wyroku NSA z 10 września 2002 r.[/b], interes prawny wypływa zarówno z przepisów prawa materialnego, jak i z przepisów ustrojowych oraz procesowych. Każdy z tych przepisów może bowiem kształtować uprawnienia i obowiązki jednostki. Źródłem tego interesu mogą być zatem przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Przyjęcie poglądu, że normy ustrojowe nie mogą kształtować interesów jednostki, jest nieuzasadnione i sprzeczne z prawem [b](sygn. akt II SA/Wr 1498/02)[/b].
Od tak pojmowanego interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny. Jest to sytuacja, w której dany podmiot jest bezpośrednio zainteresowany określonym rozstrzygnięciem. Brakuje natomiast przepisu, który mógłby stanowić podstawę rozstrzygnięcia sprawy zgodnie z jego żądaniem.
[srodtytul]Niejednakowe przepisy[/srodtytul]
Dotyczący radnych gmin zakaz został zapisany w art. 25a ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z jego treścią radny nie może brać udziału w głosowaniu – w radzie ani w komisjach rady – jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego. Ustawa o samorządzie powiatowym zawiera – w art. 21 ust. 7 – podoną regulację.
Nie precyzuje ona jednak, czy zakaz obejmuje głosowania w radzie czy również w jej komisjach. Najbardziej liberalny jest w tej materii przepis art. 24 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa. Stanowi on bowiem, że radny nie może głosować we własnej sprawie, ale tylko w określonych sytuacjach. I tak radnemu sejmiku wojewódzkiego zabroniony jest udział w głosowaniu, jeżeli dotyczy ono nawiązania przez radnego stosunków cywilnoprawnych z województwem lub jego jednostkami organizacyjnymi w sprawach majątkowych.
