Prawa wybieralności nie mają (art. 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=170645]ordynacji do rad gmin, powiatów i sejmików województw[/link]) osoby „karane za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego”.
Większość przestępstw ma taki charakter (ale tzw. pyskówki, sprawy o zniesławienie już nie), a kodeks jasno je określa. Ukaranie zaś oznacza prawomocne skazanie.
Utrata prawa wybieralności w trakcie kadencji lub brak tego prawa w dniu wyborów powodują wygaśnięcie mandatu wójta, burmistrza, prezydenta miasta (art. 26 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=166432]ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta[/link]).
Kandydatem na wójta, burmistrza, prezydenta miasta nie może być też osoba, wobec której wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne (w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego). A posiadanie praw wyborczych ocenia się na dzień wyborów.
Marcin Lisiak, ekspert Krajowego Biura Wyborczego, przypomina [b]wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 listopada 2008 r. (sygn. K 66/07, DzU nr 214, poz. 1354)[/b], który stwierdza, że [b]w razie prawomocnego skazania pozbawienie prawa wybieralności następuje na czas określony w rejestrze skazanych (Krajowym Rejestrze Karnym)[/b]. W razie zaś warunkowego umorzenia postępowania karnego – na okres próby, wskazany w tym wyroku.
