- Po stwierdzeniu przez sąd karny przestępstwa niedopełnienia obowiązków w związku z wydaniem decyzji, strona wniosła podanie o wznowienie postępowania. Czy jeżeli przyczyną wznowienia jest działalność danego organu, ma to wpływ na kompetencje tego organu dotyczące rozstrzygania o wznowieniu?
Tak,
Czytaj także: Kiedy i w jaki sposób można usunąć braki w decyzji administracyjnej
z wyjątkiem sytuacji, gdy decyzję w ostatniej instancji wydał minister bądź samorządowe kolegium odwoławcze. Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) jedną z podstaw do wznowienia postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją jest sytuacja, gdy decyzja została wydana w wyniku przestępstwa.
Wznowienie postępowania z tej przyczyny może nastąpić jeszcze przed stwierdzeniem popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie jest niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego. Postępowanie można wznowić także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach prawa (por. art. 145 § 2–3 k.p.a.). W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 lutego 2011 r. (sygn. II OSK 1170/10, LEX nr 992482) zwrócono uwagę, że dla wznowienia postępowania z omawianej przyczyny nie ma znaczenia, czy przestępstwo miało wpływ na treść decyzji, gdyż wystarczy istnienie związku przyczynowego między wydaniem decyzji a przestępstwem. Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku NSA z 23 czerwca 2016 r. (sygn. I OSK 2510/14, LEX nr 2082560) chodzi tu o przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego określone w rozdziale XXIX ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1600 ze zm.). Przykładowo, zgodnie z art. 231 § 1 kodeksu karnego, funkcjonariusz publiczny, który – przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków – działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do trzech lat. W razie stwierdzenia przez sąd karny, że zostało popełnione przestępstwo niedopełnienia obowiązków w związku z wydaniem decyzji, organ administracji nie musi już oceniać czy zaistniały także inne przesłanki do wznowienia postępowania (por. wyrok NSA z 22 lutego 2018 r., sygn. II OSK 1105/16, LEX nr 2483500).
Zgodnie z art. 148 § 1 k.p.a. podanie o wznowienie wnosi się do organu, który wydał w sprawie decyzję w I instancji, w terminie miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia. Wznowienie następuje w drodze postanowienia, po czym to postanowienie jest podstawą do przeprowadzenia postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy (por. 149 k.p.a.). W myśl art. 150 k.p.a. właściwym w tych sprawach jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji. Jeżeli jednak przyczyną wznowienia jest właśnie działalność tego organu, to o wznowieniu rozstrzyga organ wyższego stopnia, który równocześnie wyznacza organ właściwy do przeprowadzenia postępowania co do przyczyn wznowienia i co do rozstrzygnięcia istoty sprawy. Taka zmiana kompetencji nie dotyczy tylko przypadków, gdy decyzję w ostatniej instancji wydał minister, a w sprawach należących do zadań jednostek samorządu terytorialnego – samorządowe kolegium odwoławcze. Słowa „przyczyną wznowienia postępowania jest działalność organu" należy interpretować jako odesłanie m.in. do art. 145 § 1 pkt 2 k.p.a. W razie wykazania związku między działaniem organu orzekającego w ostatniej instancji oraz podstawą do wznowienia postępowania, o wznowieniu orzeka zatem organ wyższej instancji (por. np. wyrok WSA z 17 sierpnia 2016 r., sygn. IV SA/Po 328/16, LEX nr 2110526).
