T. Podlejski: Wysokość zarobków powinna zależeć od liczby spraw

Rz: Rok temu przez dwa miesiące warszawskie samorządowe kolegium odwoławcze znacznie ograniczyło orzekanie, bo zabrakło mu środków finansowych. Jak jest w tym roku, lepiej?

Tomasz Podlejski, prezes Samorządowego Kolegium Odwoławczego:

O wiele lepiej. Nie grozi nam kilkumiesięczny przestój.

SKO otrzymało więcej środków na swoją działalność?

Nie, aż tak dobrze to nie jest. Po prostu wcześniej, bo już w pierwszych dniach lipca, została podzielona rezerwa celowa, jaką rząd przeznacza co roku na działalność kolegiów.

A kiedy przydzielono ją w ubiegłym roku?

23 września.

Kłopoty ze środkami to stały problem kolegium?

Nie zawsze tak było. Nasze problemy zaczęły się po 1 stycznia 2012 r. Wówczas weszła w życie ustawa okołobudżetowa, która wprowadziła pojęcie sztywnego limitu na wydatki bezosobowe, czyli takie wydatki, które jednostka budżetowa, np. kolegium, ponosi na członków pozaetatowych.

Członków pozaetatowych?

Każde kolegium ma dwa rodzaje członków: etatowych i pozaetatowych. I jedni, i drudzy są powoływani przez premiera. Pierwsi otrzymują wynagrodzenie w ramach stosunku pracy, u drugich zależy ono od liczby rozpatrywanych przez nich spraw. To, co zarobią, nie może jednak przekroczyć 60 proc. uposażenia członka etatowego.

Warszawskie SKO ma 42 członków etatowych i 37 pozaetatowych. W chwili, gdy kończą się środki, a zwykle dzieje się tak w okolicach maja, w SKO nie mamy z czego zapłacić członkom pozaetatowym. Sprawy rozpatrują wówczas tylko członkowie etatowi. W efekcie w wakacje powstaje już taki zator, że musimy ograniczyć naszą działalność.

Do 2012 r. miałem na to metodę. Mogłem bowiem w sposób zupełnie uprawniony przesunąć środki na inwestycje na wynagrodzenie członków pozaetatowych, a po podziale rezerwy celowej przesuwałem środki z powrotem na inwestycje i wszystko się bilansowało.

Natomiast we wspomnianej przeze mnie ustawie okołobudżetowej określono sztywny limit, co spowodowało, że nie mogę sobie dowolnie przesuwać środków. W efekcie, kiedy się kończą,  nie mogę przydzielać spraw, tylko muszę czekać na podział rezerwy.

I tak jest rokrocznie?

Priorytetowe są dla nas sprawy z zakresu pomocy społecznej. Dla potrzebujących oznaczają często być albo nie być

Niestety, tak. W 2012 r. było dwumiesięczne opóźnienie, a w 2013 r. w ogóle mogło nie być podziału rezerwy celowej i dopiero gdy zaczęto głośno mówić, jakie to może mieć katastrofalne skutki, udało się przy pomocy m.in. prezydent Warszawy wywalczyć w Ministerstwie Finansów podział rezerwy we wrześniu. Dostaliśmy w sumie 700 tys. zł, czyli 1/3 całej rezerwy celowej przydzielonej w budżecie na kolegia.

W tym roku wcześniej podzielono rezerwę celową i dzięki temu opóźnienie było relatywnie krótkie, bo wyniosło zaledwie kilka tygodni. I, co najważniejsze, otrzymaliśmy też 500 tys. zł, ale niestety nie zabezpiecza to naszych potrzeb do końca roku.

Natomiast w przyszłym roku mam nadzieję, że w ogóle nie trzeba będzie ograniczać działalności warszawskiego SKO. Stało się tak m.in. po spotkaniu z ministrem finansów, który obiecał nam środki na 2015 r.

Warszawskie SKO, w porównaniu z pozostałymi kolegiami, ma specyficzny charakter

Najlepiej warszawską specyfikę widać w liczbach. Rozpatrujemy ok. 20 procent  wszystkich spraw wpływających do kolegiów, których w całej Polsce jest 49.

Najwięcej też trafia do nas spraw dotyczących podwyżek rocznych opłat z tytułu użytkowania wieczystego.

Średnio w Polsce jest to ok. 20 tys. tego typu spraw, z czego do warszawskiego SKO wpłynęło w 2013 r. 12 934.

Proszę spojrzeć, jaka jest przepaść między nami a pozostałymi kolegiami – z wyłączeniem dużych kolegiów, które cierpią na podobne bolączki, co SKO w Warszawie.

Jednocześnie mamy ogromny deficyt kadrowy. Przy obecnej obsadzie etatowej i pozaetatowej powinniśmy rozpatrywać jedną sprawę co dwie godziny. Członkowie etatowi w kolegium warszawskim rocznie mają do rozpoznania 500–600 spraw, a nie jest to fizycznie możliwe. Poza tym trafiają do nas często sprawy skomplikowane, wymagające czasu, na przykład z dekretu warszawskiego, podatkowe.

Jeżeli mamy np. opodatkowanie podatkiem od nieruchomości Uniwersytetu Warszawskiego lub Telekomunikacji Polskiej, to sama analiza tych spraw przez sprawozdawcę zajmuje miesiące, i to przy porzuceniu wszystkich innych.

Tymczasem ustawodawca traktuje członków etatowych małych i dużych kolegiów w sposób jednakowy. Bez względu na to, iloma sprawami miesięcznie się zajmują, zarabiają tyle samo. I to jest niesprawiedliwe.

Powinno istnieć zróżnicowanie w zarobkach?

Oczywiście, że tak. Warto też mocno zaakcentować, jakie konsekwencje ma taka sytuacja dla praw obywatelskich. ?Dlaczego obywatel m.st. ?Warszawy ma mieć w tym zakresie gorszy dostęp do administracji publicznej niż obywatel z właściwości małego kolegium, gdzie odwołania są rozpoznawane terminowo (wskutek znacznie mniejszych obciążeń), a w warszawskim SKO  ze względu na duże obciążenie sprawami  jest to fizycznie nie możliwe. To wydaje się największą i rażącą niesprawiedliwością naruszającą zasadę równości wyrażoną  w art. 32 Konstytucji RP.

Ile czasu czeka się na rozpatrzenie sprawy przed warszawskim SKO?

To zależy.

Istnieje zróżnicowanie w czasie oczekiwania na rozpatrzenie sprawy w zależności od jej rodzaju?