Szkolne świadectwa bez VAT

Takie stanowisko zajął w interpretacji indywidualnej z 17 lipca 2017 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (0111-KDIB3-2.4012.316.2017.1.AR).

Jednostki oświatowe gminy miały wątpliwości co do kwalifikacji podatkowej opłat za wydanie duplikatu świadectwa oraz duplikatu legitymacji. Występując o interpretację, gmina wskazała na § 27 ust. 3 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 18 stycznia 2017 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Przepis ten wprowadza następujące zasady:

1) Za wydanie duplikatu świadectwa, odpisu świadectwa dojrzałości, odpisu aneksu do świadectwa dojrzałości, dyplomu, zaświadczenia i indeksu oraz za uwierzytelnienie dokumentu przeznaczonego do obrotu prawnego z zagranicą pobiera się opłatę w wysokości równej kwocie opłaty skarbowej od legalizacji dokumentu.

2) Za wydanie duplikatu legitymacji szkolnej lub legitymacji przedszkolnej dla dziecka niepełnosprawnego pobiera się opłatę w wysokości równej kwocie opłaty skarbowej od poświadczenia własnoręczności podpisu.

3) Opłatę wnosi się na rachunek bankowy wskazany odpowiednio przez dyrektora przedszkola, szkoły lub komisji okręgowej, kuratora oświaty albo inny organ dokonujący odpowiedniej czynności.

Gmina podkreślała, że wysokość opłat wynika wprost z rozporządzenia i nie jest elementem swobodnej decyzji jednostek oświatowych. Wynika z tego prawo do zwolnienia z VAT, gdyż usługa wiąże się ściśle z główną usługą edukacyjną.

Musi być związek...

Organ podatkowy potwierdził, że do opłaty za wystawienie duplikatu świadectwa i legitymacji szkolnej ma zastosowanie zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT. Przepis obejmuje usługi świadczone przez:

a) jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w zakresie kształcenia i wychowania,

b) uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym – oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

Zastosowanie zwolnienia wymaga sprawdzenia, czy wystawienie duplikatu legitymacji szkolnej jest usługą związaną z kształceniem i wychowaniem. Organy podatkowe definiują pojęcie: „związane" przy pomocy słowników języka polskiego. W powołanej interpretacji czytamy bowiem, że: „aby ustalić, czy dana czynność ma ścisły związek z usługami w zakresie kształcenia i wychowania świadczonymi przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, należy zastosować w pierwszym rzędzie wykładnię językową przepisu posiłkując się w tym zakresie definicją słownikową. Zgodnie z Małym Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 1170), „związek" to stosunek różnych elementów łączących się ze sobą, wpływających na siebie, oddziaływających na siebie; spójność, łączność, powiązanie."

Związek ten powinien być takiego rodzaju, że bez wykonania usługi wydania duplikatu, wykonanie głównej usługi edukacyjnej zostanie utrudnione albo wręcz uniemożliwione. Głównym celem tej usługi nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

...z kształceniem

Istnieje prosty test potwierdzający prawo do zwolnienia. Trzeba sprawdzić, czy hipotetyczny brak prawnej możliwości wystawiania duplikatów dokumentów takich jak świadectwo, miałby wpływ na możliwość albo zakres świadczonych przez publiczną szkołę usług edukacyjnych. I tak byłoby w hipotetycznej sytuacji, gdyby uczeń zgubił świadectwo, a prawo nie przewidywałoby możliwości zastąpienia tego dokumentu nowym. Taka hipotetyczna sytuacja nie może zajść z uwagi na art. 11 ust. 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Przepis wprowadza zasadę, że „świadectwa i dyplomy państwowe wydawane przez uprawnione do tego szkoły, placówki kształcenia ustawicznego i placówki kształcenia praktycznego, zakłady kształcenia nauczycieli, kolegia pracowników służb społecznych oraz okręgowe komisje egzaminacyjne są dokumentami urzędowymi". Z kolei przepisy powołanego powyżej rozporządzenia stanowią, że:

1) Uczeń przyjęty do szkoły otrzymuje legitymację szkolną. Ważność legitymacji szkolnej potwierdza się w kolejnym roku szkolnym przez umieszczenie daty ważności i pieczęci urzędowej szkoły.

2) Legitymacje szkolne wydają szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych: szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne i centra kształcenia ustawicznego.

3) Legitymacje szkolne są drukami ścisłego zarachowania.

4) Szkoła prowadzi imienną ewidencję wydanych legitymacji szkolnych.

5) Legitymacje szkolne opatruje się wyraźnym odciskiem pieczęci urzędowej szkoły