Wymiar sprawiedliwości: sądy w Polsce są drogie i powolne

Wysokie nakłady finansowe na sądownictwo to efekt między innymi dużego zatrudnienia w wymiarze sprawiedliwości. Pod względem kadry sędziowskiej jesteśmy w UE prawdziwym mocarstwem. Jedynie Niemcy mają więcej sędziów (patrz mapa). U nas jednak na jednego sędziego przypada 3856 mieszkańców (mniej jest w sześciu krajach UE, m.in. w Grecji), a w Niemczech 4091.

– Przeciętnie co trzeci sędzia ma asystenta, a blisko połowa szerzej zdefiniowany aparat pomocniczy – wyjaśnia prof. Andrzej Siemaszko. – To czyni kadrę wymiaru sprawiedliwości jeszcze liczniejszą.

Duże nakłady finansowe i liczny korpus sędziowski nie oznaczają jednak większej sprawności postępowań. Ze wszystkich spraw karnych, jakie trafiają na wokandę, na bieżąco załatwianych jest 75 proc. (jest to stosunek spraw załatwionych w danym roku do całego wpływu). W Estonii, która w tej klasyfikacji jest liderem, na bieżąco załatwianych jest aż 95 proc. spraw. Jeszcze dłużej trwają u nas postępowania cywilne. Na bieżąco rozstrzyganych jest 2/3 sporów. Największa sprawność – ponad 90 proc. – cechuje niemieckie sądy cywilne.

– Biorąc pod uwagę liczny korpus sędziowski, powinniśmy mieć najsprawniejszy wymiar sprawiedliwości w Unii Europejskiej. Tak jednak nie jest, gdyż sędziowie są nierówno obciążani pracą – zauważa dyrektor Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości. Jak dodaje, z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że na jednego sędziego funkcyjnego przypada niespełna półtora sędziego szeregowego. Dodatkowo osoby zatrudnione w sądach okręgowych i w małych miejscowościach mają nawet cztery razy mniej spraw do rozstrzygnięcia niż ich koledzy orzekający w sądach rejonowych i w dużych miastach.