Rzecznik przedsiębiorców przeciwko uchyleniu przepisów o skardze nadzwyczajnej

Likwidacja skargi nadzwyczajnej może mieć negatywne konsekwencja dla biznesu – uważa Agnieszka Majewska, rzecznik małych i średnich przedsiębiorców. Jak podkreśla, w wielu przypadkach uwzględnienie kierowanych przez nią skarg pozwoliło zapobiec „śmierci ekonomicznej” osób prowadzących biznes.

Publikacja: 14.01.2025 15:29

Gdańsk, 25.11.2024. Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Agnieszka Majewska podczas wystąpien

Gdańsk, 25.11.2024. Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Agnieszka Majewska podczas wystąpienia otwieracjącego konferencję „Przedsiębiorcy w obliczu nadchodzących zmian”.

Foto: Adam Warżawa/PAP

 – Instytucja skargi nadzwyczajnej pozwoliła naprawić wiele krzywd wyrządzonych polskim przedsiębiorcom przez błędne decyzje sądowe. Jej likwidacja oznaczałaby pozbawienie przedsiębiorców ostatniej deski ratunku w sytuacjach, gdy w obrocie prawnym funkcjonują wyroki naruszające fundamentalne zasady sprawiedliwości społecznej – apeluje Agnieszka Majewska w piśmie do premiera Donalda Tuska oraz ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, w którym protestuje przeciwko planowanej likwidacji tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia.

Komisja Kodyfikacyjna chce likwidacji skargi nadzwyczajnej

Uchylenie wprowadzonych w 2017 roku do ustawy o Sądzie Najwyższych przepisów planuje Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury, która pracuje nad nowelizacją ustawy o SN. Jest to pokłosie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce. ETPC piętnował w nim m.in., że zbyt szeroko ujęte przesłanki do wniesienia skargi nadzwyczajnej i zbyt długie terminy na kwestionowanie w ten sposób prawomocnego orzeczenia (co nie sprzyja pewności prawa), a zwłaszcza możliwość nadużywania tego środka do celów politycznych (tym bardziej że uprawnionym do wnoszenia skargi jest prokurator generalny, a więc czynny polityk). Podobne zastrzeżenia zawarł Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C-718/2.

Czytaj więcej

Rok od wyroku Wałęsa vs Polska. "Kryzys praworządności się pogłębia"

– Abstrahując od oceny słuszności tez zawartych w tych orzeczeniach oraz historii wprowadzenia skargi nadzwyczajnej do polskiego porządku prawnego wskazać należy (…) iż uzupełnia lukę pomiędzy skargą kasacyjną a skargą konstytucyjną i pomijając sprawy o charakterze stricte politycznym, przyniosła pozytywne efekty – uważa Agnieszka Majewska.

Skargi kasacyjne w obronie przedsiębiorców

Od momentu wprowadzenia tej instytucji w 2018 roku rzecznik MŚP wniósł 73 skargi nadzwyczajne, z czego pierwsza została złożona w 2019 roku. Dotyczyły one m.in.:

  • ustalenia okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz podstawy wymiaru składek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
  • podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, posiadającego 99,5 udziału i jednocześnie prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą,
  • zwrotu nienależnie pobranych świadczeń zasiłkowych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą,
  • zwrotu środków otrzymanych od urzędu pracy na podjęcie działalności gospodarczej.

Jak podkreśla Majewska, wiele skarg wniesionych przez rzecznika MŚP pozwoliło zapobiec tzw. śmierci ekonomicznej przedsiębiorców, którzy dzięki uchyleniu niekorzystnych wyroków mogli kontynuować swoją działalność.

Czytaj więcej

Skarga nadzwyczajna do likwidacji, ale co w zamian?

Jak argumentuje rzecznik MŚP, niejednokrotnie wskutek wniesienia skargi nadzwyczajnej SN wskazywał, iż interpretacja prawa dokonana w zakwestionowanych orzeczeniach prowadziła do ograniczenia praw jednostki na rzecz imperium państwa, co pozostało w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.

W ocenie Majewskiej likwidacja skargi nadzwyczajnej wpłynie negatywnie nie tylko na funkcjonowanie systemu prawnego, ale także na zaufanie przedsiębiorców do instytucji państwowych.

Warto wiedzieć
Skarga nadzwyczajna

Skarga nadzwyczajna jest narzędziem umożliwiającym korektę prawomocnych orzeczeń sądowych, które w rażący sposób naruszają zasady sprawiedliwości społecznej oraz konstytucyjne prawa i wolności obywateli.
Mogą ją wnieść: prokurator generalny, rzecznik praw obywatelskich oraz w zakresie swojej właściwości, prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej, rzecznik praw dziecka, rzecznik praw pacjenta, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, rzecznik finansowy, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz rzecznik małych i średnich przedsiębiorców.

Dobra osobiste
Ksiądz pozwał biskupa. Jest wyrok Sądu Najwyższego w bezprecedensowej sprawie
Materiał Promocyjny
Jak wygląda nowoczesny leasing
Dobra osobiste
Lex Kaczyński do kosza. Nakazane przeprosiny muszą coś znaczyć
Aplikacje i egzaminy
Pierwszy dzień egzaminów zawodowych za nami. Znamy zadania z prawa karnego
Prawo karne
Koniec głośnego procesu adwokata. Prokurator: Zachowanie jakby miał 13 lat
Materiał Partnera
Kroki praktycznego wdrożenia i operowania projektem OZE w wymiarze lokalnym
Prawo karne
Gdzie jest zabójca posła PiS? Prokuratura: zwolniony, ale nie uwolniony
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście