Kto orzeknie o wyborach? Sejm zdecyduje co dalej z ustawą incydentalną Szymona Hołowni

W środę posłowie rozpoczęli procedowanie projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw związanych z wyborami prezydenta oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu, zarządzonymi w 2025 r.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Pomysł Szymona Hołowni nie uratuje wyborów prezydenckich

Propozycja Szymona Hołowni, aby ważność wyborów prezydenckich stwierdzał cały Sąd Najwyższy, nie rozwiązuje kryzysu wokół PKW i nie odpowiada na wątpliwości dotyczące neosędziów.

Pomysł Szymona Hołowni. Izba Kontroli Nadzwyczajnej Sądu Najwyższego odsunięta od orzekania o ważności wyborów prezydenckich

Chodzi o złożony w grudniu przez posłów Polski 2050 projekt ustawy incydentalnej, która ma być receptą na ewentualny kryzys wyborczy związany z ostatnimi decyzjami PKW w sprawie sprawozdania komitetu wyborczego PiS. A obawy o losy zbliżających się wyborów prezydenckich formułuje w ostatnim czasie część prawników i polityków.

Zgodnie z tym projektem o ważności wyborów oraz w sprawach protestów wyborczych orzekać miałyby trzy Izby Sądu Najwyższego: Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Karna i Cywilna. Z kolei odwołania od uchwał PKW w związku z wyborami rozpoznawałby trzyosobowy skład sędziowski wylosowany spośród sędziów tych trzech Izb. Obecnie wszystkie te sprawy rozstrzyga Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, której status jest kwestionowany.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Sędzia SN Piotr Prusinowski: w Polsce może być niebawem dwóch prezydentów

Propozycja marszałka Szymona Hołowni w sprawie wyborów prezydenckich niczego nie naprawi i doprowadzi do jeszcze większego chaosu. Nie mogę orzekać w sprawie ważności wyborów z neosędziami, bo postąpiłbym wbrew przysiędze – twierdzi sędzia Sądu Najwyższego Piotr Prusinowski.

Podczas pierwszego czytania w Sejmie w środę, proponowane przepisy krytycznie ocenił Marek Ast z PiS. Jego zdaniem projekt odpowiada na problem sztucznie wykreowany przez kandydata na prezydenta Szymona Hołownię, jest sprzeczny z konstytucją i jeszcze bardziej pogłębi chaos prawny. W konsekwencji poseł PiS złożył wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu.

Wybory a Sąd Najwyższy. PiS chce odrzucenia projektu ustawy incydentalnej: „To sztuczny problem”

– Problem jest sztuczny (…) Jeżeli nie wygra kandydat „koalicji 13 grudnia” to wówczas będziemy mogli śmiało zakwestionować uchwałę Izby Kontroli Nadzwyczajnej o ważności wyborów. Wszystkie inne akceptowaliście, ale tę jedną jesteście gotowi zakwestionować – mówił poseł Ast.

Projekt pochwalił z kolei Mariusz Witczak z Koalicji Obywatelskiej.

– Ustawa ta idzie w dobrym kierunku, bo eliminuje z obiegu Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, która nie jest sądem i jest zrekrutowana z przebierańców udających sędziów SN – mówił Witczak.

Poseł Paweł Zalewski z Polski 2050 twierdził, że jego klub jest gotowy do współpracy w sprawie proponowanych zmian.

Czytaj więcej

Prawo w Polsce

Jest nowy pomysł w sprawie orzekania o ważności wyborów

Nie Sąd Najwyższy, ale Trybunał Stanu miałby orzekać w sprawie ważności wyborów w Polsce - tak zakłada propozycja przedstawiona w środę przez wicepremiera i ministra obrony narodowej, a zarazem prezesa PSL, Władysława Kosiniaka-Kamysza.

– Macie inne rozwiązania? Pracujmy nad nimi. Ale cel musimy mieć jeden: przywróćmy zaufanie do instytucji państwowych. Zacznijmy od Sądu Najwyższego. Zróbmy to razem – stwierdził Zalewski.

Według posła Mirosława Orlińskiego z PSL proponowane przepisy dążą do szukania nici porozumienia. Poseł zauważył przy tym, że lider jego ugrupowania Władysław Kosiniak-Kamysz zapowiedział złożenie propozycji zmian do projektu opracowanej we współpracy z Klubem Jagiellońskim. Zgodnie z tym rozwiązaniem o ważności wyborów prezydenckich miałby orzekać nie Sąd Najwyższy, ale Trybunał Stanu.

– Ten projekt jak najbardziej popieramy. Jesteśmy za skierowaniem go do komisji sprawiedliwości i praw człowieka, żeby tam o nim rozmawiać – poinformował Orliński.

Lewica o projekcie Szymona Hołowni: „To jest ustawa niefortunna”

Dość krytycznie projekt oceniła Anna Maria Żukowska z Lewicy.

– To nie jest ustawa incydentalna. To jest ustawa niefortunna, bo incydentalna kolaboracja ze złem jest złem. (…) O ważności wyborów nie mogą orzekać neosędziowie. To rozwiązanie jest w zakresie teoretycznym i praktycznym nieskuteczne. To jest ustawa, która nic nie zmieni – mówiła.

Jej zdaniem tzw. starzy sędziowie nie będą orzekać w sprawach wyborczych w składach wspólnie z tzw. nowym sędziami.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Kappes, Skrzydło: Neosędziowie SN mieliby orzekać o ważności wyborów? Naprawdę?

Cała koncepcja doprowadzenia do tego, by SN w niekonstytucyjnym składzie orzekał o ważności wyborów, jest po prostu niepotrzebna.

– Apeluję o to żeby mocno rozważyć, czy to jest słuszne rozwiązanie, które wyprowadzi nas kryzysu, czy wprowadzi nas w kolejne – dodała.

Gotowość do pracy nad projektem Polski 2050 wyraził poseł Konfederacji Przemysław Wipler.

– Chcemy pracować na tym projektem ustawy, chociaż zaproponowane w nim rozwiązania problemu nie rozwiązują. Z uwagi na nadzwyczajną sytuację może powinniśmy się zdecydować na incydentalne rozwiązanie tej sprawy – twierdził Wipler.

O dalszych losach projektu Sejm zdecyduje w głosowaniu zaplanowanym na czwartek. Posłowie rozstrzygną wtedy wniosek PiS o odrzucenie proponowanych przepisów.