Reklama

ETPC: pozbawienie funkcji Prezesa Sądu Najwyższego narusza Konwencję

W tym tygodniu Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w węgierskiej sprawie Andras Baka przeciwko Węgrom. Andras Baka był prezesem węgierskiego Sądu Najwyższego, jednak po zmianie konstytucji w 2011 r. i przekształceniu Sądu w nowy organ – Kurię, został pozbawiony tej funkcji. ETPC uznał, że w sprawie sędziego doszło do m.in. naruszenia prawa do sądu. HFPC w postępowaniu przed ETPC złożyła opinię przyjaciela sądu.

Publikacja: 29.05.2014 12:00

ETPC: pozbawienie funkcji Prezesa Sądu Najwyższego narusza Konwencję

Foto: www.sxc.hu

Andras Baka został Prezesem Sądu Najwyższego w 2009 r. i miał pełnić tę funkcję do 2015 r. Jednak uchwalone przepisy pozbawiły go urzędu i jednocześnie wprowadziły nową procedurę wyboru prezesa Kurii. Przepisy wprowadziły m.in. wymóg pięcioletniej pracy w zawodzie sędziego na Węgrzech, co wykluczało Andrasa Bakę z grona ubiegających się o ten urząd, ponieważ przez większość swej kariery pełnił on funkcję sędziego ETPC. W ocenie skarżącego, pozbawienie go pełnionej funkcji wynikało z tego, że jako Prezes Sądu Najwyższego, negatywnie oceniał zmiany ustroju sądownictwa uchwalone przez parlament.

W pierwszej kolejności ETPC stwierdził, że doszło do naruszenia prawa do sądu, zagwarantowanego w art. 6 Konwencji. ETPC zwrócił uwagę, że Andras Baka nie miał możliwości zaskarżenia decyzji o odwołaniu, ponieważ został pozbawiony pełnionej funkcji w wyniku zmiany Konstytucji. Sądowa kontrola postanowień ustawy zasadniczej była niemożliwa, włączając w to kontrolę Trybunału Konstytucyjnego.

Trybunał nie zgodził się, że ze stanowiskiem Rządu, że w sprawie tej miały zastosowanie przesłanki wyrażone przez ETPC w wyroku Eskelinen i inni przeciwko Finlandii, dotyczące wyłączenia przez państwo w stosunku do funkcjonariuszy publicznych ochrony przewidzianej w art. 6 EKPC. Po pierwsze prawo krajowe wyraźnie nie wyłączyło drogi sądowej w odniesieniu do stanowiska pełnionego przez skarżącego. Po drugie, nawet gdyby przyjąć, zgodnie z argumentacją Rządu, że takie wyłączenie miało miejsce, nie było ono uzasadnione.

Europejski Trybunał dopatrzył się również naruszenia przez Węgry art. 10 Konwencji poprzez nieproporcjonalną ingerencję w wolność słowa skarżącego. W ocenie ETPC pozbawienie skarżącego funkcji było reakcją na wyrażoną przez niego krytykę reform ustroju sądownictwa.

W swoim wyroku nawiązał do przedstawionej przez Helsińską Fundację Praw Człowieka opinii przyjaciela sądu. HFPC porównała sprawę A. Baki do polskiej sprawy niepowołanych sędziów, która również dotyczyła granic interwencji władzy ustawodawczej w sprawy sądownictwa.

Reklama
Reklama

- Rozstrzygnięcie Trybunału w omawianej sprawie może mieć znaczenie nie tylko dla Węgier, ale także przyczynić się do ugruntowania standardów w zakresie niezawisłości sędziowskiej oraz relacji między poszczególnymi rodzajami władz w demokratycznym państwie prawa – wskazała HFPC w opinii.

Andras Baka został Prezesem Sądu Najwyższego w 2009 r. i miał pełnić tę funkcję do 2015 r. Jednak uchwalone przepisy pozbawiły go urzędu i jednocześnie wprowadziły nową procedurę wyboru prezesa Kurii. Przepisy wprowadziły m.in. wymóg pięcioletniej pracy w zawodzie sędziego na Węgrzech, co wykluczało Andrasa Bakę z grona ubiegających się o ten urząd, ponieważ przez większość swej kariery pełnił on funkcję sędziego ETPC. W ocenie skarżącego, pozbawienie go pełnionej funkcji wynikało z tego, że jako Prezes Sądu Najwyższego, negatywnie oceniał zmiany ustroju sądownictwa uchwalone przez parlament.

Reklama
Prawo rodzinne
Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok dla konkubentów. Muszą się rozliczyć jak po rozwodzie
Prawo karne
Wypadek na A1. Nagły zwrot w procesie Sebastiana M.
Prawo pracy
Prawnik ostrzega: nadchodzi rewolucja w traktowaniu samozatrudnionych
Zawody prawnicze
Rząd zdecydował: nowa grupa zawodowa otrzyma przywilej noszenia togi
Sądy i trybunały
Rzecznik dyscyplinarny sędziów „na uchodźstwie”. Jak minister chce ominąć ustawę
Reklama
Reklama