Łamany gotyk mistrza z Norymbergi

Rozmowa: Tomasz Zaucha, kierownik działu “Polskie Malarstwo i Rzeźby do roku 1764” w Muzeum Narodowym w Krakowie

Aktualizacja: 26.09.2008 08:01 Publikacja: 26.09.2008 04:23

Rz: Czym charakteryzuje się styl Wita Stwosza?

Tomasz Zaucha: Styl, który zaszczepił Stwosz, zwany popularnie gotykiem łamanym, charakteryzował się dynamizmem kształtowania draperii, tworzących skomplikowane układy.

Ostro załamujące się, sztywno modelowane szaty stwoszowskich figur są w ruchu, niczym targane metafizycznym wiatrem, a ich uformowanie pozostaje niezależne od anatomii postaci.

Ale po pojawieniu się w Krakowie mistrz z Norymbergi znalazł mnóstwo swoich naśladowców.

W wiekach średnich nie występowało pojęcie plagiatu. Artyści powszechnie powtarzali wzory wypracowane przez wybitnych twórców i podobna była sytuacja z Witem Stwoszem. Jego pojawienie się w Krakowie w 1477 roku i długoletnia działalność miały głęboki wpływ na całe środowisko artystyczne Małopolski, ale teżterenów odległych.

Powszechne naśladownictwo nowatorskiego stylu Stwosza spowodowało około roku 1500 znaczną unifikację stylu całego środowiska artystycznego Krakowa. Wyróżnienie dzieł wykonanych własnoręcznie przez mistrza jest więc bardzo trudne.

Wobec których dzieł Stwosza znajdujących się w Polsce nie ma zatem żadnych wątpliwości?

Dzięki przekazowi archiwalnemu wiemy na pewno, że wykonał on ołtarz mariacki w Krakowie. Dzięki sygnaturze wiemy też, że był autorem nagrobka króla Kazimierza Jagiellończyka w katedrze na Wawelu. Pozostałe dzieła z terenu Polski, które bywają wiązane z jego nazwiskiem, są mu jednak przypisywane z większą bądź mniejszą pewnością. Łączna ich liczba nie przekracza dziesięciu.

Nie ma wśród nich rzeźby wolno stojącej przedstawiającej Matkę Boską z Dzieciątkiem. W Muzeum Narodowym w Krakowie – pałacu biskupa Erazma Ciołka mamy figurę z Grybowa, wykonaną najprawdopodobniej przez artystę pozostającego blisko mistrza, ale nie można wykluczyć, że przez samego Wita Stwosza.

To jak można dowieść, że dana rzeźba powstała pięć wieków temu, i przypisać jej autorstwo konkretnemu artyście?

Atrybucji, czyli przypisania dzieła sztuki autorstwa danego artysty, dokonuje się zasadniczo trzema drogami: dzięki przekazom pisanym, dzięki sygnaturze, czyli podpisowi, a także poprzez szczegółowe porównanie cech stylistycznych analizowanego dzieła z cechami innych dzieł, o których wiadomo na pewno, że zostały wykonane przez konkretną osobę. W przypadku dzieł średniowiecznych dwa pierwsze przypadki zdarzają się bardzo rzadko, dlatego pozostaje żmudna i skomplikowana metoda porównawcza.

Rz: Czym charakteryzuje się styl Wita Stwosza?

Tomasz Zaucha: Styl, który zaszczepił Stwosz, zwany popularnie gotykiem łamanym, charakteryzował się dynamizmem kształtowania draperii, tworzących skomplikowane układy.

Pozostało 93% artykułu
Rzeźba
Ai Weiwei w Parku Rzeźby na Bródnie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Rzeźba
Ponad dwadzieścia XVIII-wiecznych rzeźb. To wszystko do zobaczenia na Wawelu
Rzeźba
Lwowska rzeźba rokokowa: arcydzieła z muzeów Ukrainy na Wawelu
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl