List żelazny jest z korzyścią dla sprawcy i sprawiedliwości

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, który miał w poniedziałek zdecydować o losach wniosku o list żelazny dla Sebastiana M., kierowcy BMW, które uczestniczyło w wypadku na autostradzie A1, w którym zginęła trzyosobowa rodzina, odroczył posiedzenie do 17 listopada, bo chce sprawdzić dodatkowe dokumenty.

Czy instytucja listu żelaznego – w pewnym sensie premiowania podejrzanego – jest potrzebna w polskim prawie?

Uważam, że tak. Trudno przewidzieć bowiem wszystkie okoliczności, na skutek których dany kandydat na podejrzanego znajdzie się za granicą i akurat przeciwko niemu będzie się toczyć postępowanie karne. Zawężamy wiec stosowanie tej instytucji tylko do sytuacji, w których ktoś wie, że takie postępowanie się toczy, nie ma postawionych zarzutów i świadomie opuszcza kraj. Taka osoba nie ucieka przed wymiarem sprawiedliwości.

Czytaj więcej

Przestępczość

Tragiczny wypadek na A1. Czy ktoś krył kierowcę?

Mogło dojść do nadużyć po tragedii na A1. Są bowiem dwie policyjne notatki, które wzajemnie sobie...

Kto może z niej skorzystać?

Każdy podejrzany, który jest: po pierwsze – osobą, w stosunku do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutu; po drugie – osobą, co do której zachodzi ryzyko zastosowania środków zapobiegawczych, niewolnościowych.

Musi to być osoba, która wyjechała za granicę? W kraju zastosowanie takiego listu, kiedy np. podejrzany się ukrywa, jest niemożliwe?

Przede wszystkim sądy weryfikują przesłankę przebywania za granicą. Trudno jest mówić o spełnieniu wymaganych przesłanek w stosunku do osoby, która jest w Polsce. Wówczas są inne narzędzia, np. zamiana środka wolnościowego na tymczasowe aresztowanie.

Co daje taki list żelazny podejrzanemu?

Bardzo dużo. Dostaje gwarancję, że na czas trwania postępowania w prokuraturze i przed sądem będzie odpowiadał z wolnej stopy, czyli, krótko mówiąc, przebywając na wolności. Często wydanie takiego listu wiąże się z poręczeniem majątkowym.

Mówimy tylko o postępowaniu w pierwszej instancji czy o prawomocnym zakończeniu sprawy?

Chodzi o prawomocne jej zakończenie.

A jak to jest z negatywną opinią prokuratury co do wydania listu żelaznego? Czy jest ona wiążąca dla sądu?

Nie, nie jest wiążąca. Ale oczywiście zakładam, że sąd bierze ją pod uwagę, wydając decyzję w sprawie wydania listu.

Sądy często wydają takie listy?

Nie, i dzieje się to coraz rzadziej. Proszę pamiętać, że od lat świetnie funkcjonuje europejski nakaz aresztowania. A ten powoduje, że zanim ktokolwiek wniosek o taki list złoży, najczęściej zostanie już zatrzymany np. na lotnisku albo w miejscu, w którym się tego najmniej spodziewa.

W przypadku kierowcy Sebastiana M., który przebywa w Dubaju i nie wyraził zgody na ekstradycję, to może być jednak jedyny sposób, by szybko sprowadzić go do kraju, przeprowadzić postępowanie i wydać wyrok.