Spółka wygrała gminny przetarg, prezes straciła mandat radnego

Na wezwanie Urzędu Wojewódzkiego radni podjęli uchwałę o wygaszeniu mandatu radnej Hanny M. (imię fikcyjne).

Powodem był fakt, iż spółka, której prezesem była radna wykorzystuje w prowadzonej działalności mienie należące do gminy, tj. autobusy do przewozu uczniów do szkół na terenie gminy. W ocenie urzędu radna naruszyła przez to zakaz z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Przepis ten stanowi, iż radny nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem z pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.

Radna w skardze na uchwałę podniosła, że spółka, którą zarządza została przymuszona do korzystania z autobusów należących do gminy, albowiem taki był zapis w Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) i to korzystanie odbywa się na zasadach ogólnie przyjętych, z zastosowaniem ustawy Prawo zamówień publicznych. Dodała, iż z tych autobusów mogła skorzystać każda osoba lub firma biorąca udział w przetargu nieograniczonym na przewozy szkolne, której oferta byłaby najkorzystniejsza. Jednocześnie podkreśliła, iż jej stanowisko jako radnej czy prezesa Zarządu Spółki A w niczym nie pomogło tej spółce, ponieważ gmina zawarła taki zapis w SIWZ, a przetarg był nieograniczony i dostępny dla nieograniczonej liczby osób fizycznych oraz firm.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę, wskazując, że radny, zarządzając działalnością gospodarczą określonego podmiotu, prowadzącego działalność gospodarczą, przy wykorzystaniu w jakiejkolwiek formie i na jakiejkolwiek podstawie prawnej mienia komunalne gminy, w której posiada mandat radnego, narusza zakaz zarządzania taką działalnością.

W uzasadnieniu dodano, że korzystanie przez Spółkę A z mienia gminy w związku z wygraniem przetargu na dowóz dzieci do szkół i wyznaczonymi przez gminę w SIWZ warunkami tego przetargu i jego realizacji, nie ma nic wspólnego z zasadą korzystania z mienia gminy na zasadzie powszechnego dostępu. Z autobusów tych w aktualnej sytuacji może korzystać tylko Spółka A, która wygrała przetarg i będzie realizowała przewozy jako jedną z form swej działalności gospodarczej. - Okoliczność, że każdy mógł wziąć udział w tym przetargu i go wygrać, nie oznacza, że dostęp do tego mienia (autobusów) w celu prowadzenia przy ich wykorzystaniu działalności gospodarczej, posiada każdy, bowiem możliwość i prawo ich gospodarczego wykorzystania ma obecnie tylko Sp. A, która z tej możliwości korzysta – wskazał WSA.

W skardze kasacyjnej radna przekonywała, że nie uzyskała osobistej korzyści, skoro warunki oraz sam najem autobusów nastąpił na zasadach określonych przez gminę. Argumentowała, że były one jednakowe dla każdego wykonawcy i niezależne od tożsamości wygrywającego przetarg. Dlatego, nie można mówić o prowadzeniu przez radnego działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego, poprzez korzystanie przez kierowaną przez nią spółkę z 6 autobusów gminy zgodnie z rozstrzygniętym przetargiem na przewozy szkolne.

W niedawnym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko WSA, że sytuacja faktyczna w której znalazła się radna wyczerpuje dyspozycję art. 24 f ust.1 u.s.g., a tym samym były podstawy do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu.

Jak wyjaśniono, z tego przepisu nie wynika by korzystanie z mienia komunalnego miało dotyczyć tylko korzystania z mienia na szczególnych, uprzywilejowanych warunkach. - Przyjęte w powołanym przepisie rozwiązanie, miało na celu zapobieganie sytuacjom które mogłyby podważać bezstronność, uczciwość radnych, podważać autorytet organów samorządu – przypomniał NSA.

- Okoliczność że do tego wykorzystywania mienia doszło w wyniku wygrania przetargu w którym każdy przedsiębiorca mógł uczestniczyć na "zasadzie powszechnej dostępności do tego mienia" i że spółka zaoferowała korzystniejsze warunki, nie zmienia faktu, że spółka, zarządzana przez radną jako jej Prezesa , prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia gminy i że skarżąca radna działalności tej nie zaprzestała – wskazał sąd.

Orzeczenie jest prawomocne.