Ściganie Ukraińców unikających wojska nie będzie proste

Władze w Kijowie chcą szukać m.in. w Polsce rodaków, którzy na podstawie lewych zaświadczeń uniknęli udziału w wojnie. Znalezienie tych osób może być trudne, a ekstradycja może trwać latami.

Aktualizacja: 05.09.2023 09:51 Publikacja: 05.09.2023 02:00

Ściganie Ukraińców unikających wojska nie będzie proste

Foto: Adobe Stock

80 tys. objętych mobilizacją ukraińskich mężczyzn w wieku poborowym wjechało do Polski po 24 lutego 2022 r. – i zniknęli. Władze ukraińskie zapowiadają ich poszukiwanie, a potem ukaranie. – Jedna osoba mogła przekroczyć granicę nawet kilkaset razy – podaje por. Anna Michalska, rzeczniczka Komendy Głównej Straży Granicznej. A to oznacza ogrom pracy dla polskich prokuratorów.

– Nie będzie łatwo ich zatrzymać – mówi „Rzeczpospolitej” prokurator Piotr Kosmaty z Prokuratury Regionalnej w Krakowie. I dodaje, że chodzi o ludzi, którzy od kilku dni słyszą, że są lub będą poszukiwani, więc najpewniej część z nich się ukryje i dokona działań maskujących. – I nawet jeśli zostaną zatrzymani, to droga do ich wydania będzie długa.

Czytaj więcej

Korupcja w Ukrainie. Siedem tysięcy dolarów i nie musisz bronić ojczyzny

– W sprawach z Ukrainą nie działa Europejski Nakaz Aresztowania (w państwach europejskich w sprawie wydania porozumiewają się między sobą bezpośrednio konkretne sądy). Pozostaje więc ekstradycja, a ta trwa miesiącami, jeśli nie latami – mówi prok. Kosmaty. I dodaje, że z pewnością wielu takich Ukraińców jest już poza granicami Polski.

Sprawdzamy, jak sytuacja wygląda w Prokuraturze Krajowej.

Łukasz Łapczyński, jej rzecznik, wyjaśnia, że kwestie ekstradycji w relacjach z Ukrainą regulują przepisy Europejskiej konwencji o ekstradycji z 13 grudnia 1957 roku oraz przepisy polskiej procedury karnej w rozdziale 65 Kodeksu postępowania karnego (art. 602 i następne).

Czytaj więcej

Ukraina ściągnie na wojnę rodaków, którzy uciekli z kraju

– Zgodnie z ich treścią, jeżeli władze ukraińskie wystąpią do władz polskich z wnioskiem o ekstradycję ukraińskiego obywatela przebywającego na naszym terytorium, a poszukiwanego w celu przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego lub w celu wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, procedura jest określona. Otóż prokurator przesłuchuje taką osobę i w zależności od okoliczności występuje do właściwego miejscowo sądu okręgowego z wnioskiem o tymczasowe aresztowanie ściganej osoby i wydanie przez sąd postanowienia w przedmiocie prawnej dopuszczalności jej wydania lub przed skierowaniem sprawy do sądu (o wydanie postanowienia w przedmiocie prawnej dopuszczalności wydania). Prokurator podejmuje także decyzję o zastosowaniu innych środków zapobiegawczych bądź też o ich braku.

Czytaj więcej

Polska zaczęła wydawać Ukrainie jej obywateli, którzy trudnią się przemytem ludzi

Jeżeli sąd okręgowy wyda postanowienie o niedopuszczalności wydania, ekstradycja nie może nastąpić. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Jeśli zaś sąd wyda postanowienie o prawnej dopuszczalności ekstradycji, to po uprawomocnieniu tej decyzji przekazuje akta sprawy ministrowi sprawiedliwości, który rozstrzyga ostatecznie o wydaniu lub odmowie ekstradycji – wyjaśnia prokurator.

Taka procedura może trwać kilkanaście miesięcy, a nawet kilka lat.

Prokuratura Krajowa zastrzega, że na chwilę obecną nie dysponuje wiedzą o ewentualnych wnioskach o ściganie konkretnych osób.

Jak nieoficjalnie potwierdziła „Rzeczpospolita”, takich wniosków faktycznie jeszcze nie było.

80 tys. objętych mobilizacją ukraińskich mężczyzn w wieku poborowym wjechało do Polski po 24 lutego 2022 r. – i zniknęli. Władze ukraińskie zapowiadają ich poszukiwanie, a potem ukaranie. – Jedna osoba mogła przekroczyć granicę nawet kilkaset razy – podaje por. Anna Michalska, rzeczniczka Komendy Głównej Straży Granicznej. A to oznacza ogrom pracy dla polskich prokuratorów.

– Nie będzie łatwo ich zatrzymać – mówi „Rzeczpospolitej” prokurator Piotr Kosmaty z Prokuratury Regionalnej w Krakowie. I dodaje, że chodzi o ludzi, którzy od kilku dni słyszą, że są lub będą poszukiwani, więc najpewniej część z nich się ukryje i dokona działań maskujących. – I nawet jeśli zostaną zatrzymani, to droga do ich wydania będzie długa.

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo dla Ciebie
Ministerstwo wydało ważny komunikat. Chodzi o studia online
Nieruchomości
Więcej drewna i mniejsze odległości między budynkami? Zmiany w prawie budowlanym
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Podatki
Dla kogo stawka 8,5 proc. ryczałtu? Ważny wyrok NSA
ZUS
Wielki pożar centrum handlowego w Warszawie. ZUS wydał specjalny komunikat